Zwaede
Van Wikipedia
Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Mestreechs aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.
Zwaede | |||
|
|||
Basisgegevens | |||
Offesjeel taol | gein, de facto Zweeds | ||
Hoofstad | Stockholm | ||
Staotsvörm | Constitutioneel Monarchie | ||
Staotshoof | Karl XVI Gustav (sins 1973) | ||
Premier | Fredrik Reinfeldt | ||
[[{{{titelhoofregering1}}}]] | {{{naomhoofregering1}}} | ||
[[{{{titelhoofregering2}}}]] | {{{naomhoofregering2}}} | ||
[[{{{titelhoofregering3}}}]] | {{{naomhoofregering3}}} | ||
Religie | {{{religie}}} | ||
Opperflaakde – % water |
449.964 km² 8,67% |
||
Inwoeners – Deechde: |
9 miljoen 20/km² |
||
Euverige | |||
Munteinheid | Zweedse Kroen (SVK ) |
||
Tiedzaone | UTC +1 | ||
Nationale fiesdaag | 6 juni | ||
Vouksleed | Du gamla, du fria | ||
Web | Code | Telefoon | .se | SWE | +46 |
Zw(a)ede (Konungariket Sverige) is e land in Scandinavië. 't Grens aon Noorwege en Finland en ligk aon de Ooszie. Hoofstad en groetstse stad is Stockholm; aander stei zien Göteborg, Helsingborg en Luleå.
[bewirk] Administratief eindeiling
Zwede is eingedeild in 21 zoegeneumde Län. Die höbbe ummer 'n stad es centrum en zien dao dèks nao verneump. De län zien verdeild in 290 gemeintes.
|
|
[bewirk] Taole
Zwede heet gein officieel taol. De facto is 't Zweeds daoveur in gebroek. De regering erkint Laps (Sami), Staanderdfins, Meänkieli-Fins, Jiddisch en Romani es minderheidstaole. In 't zuije weurt Skanisch gesproke, wat vanaajds e gróp Deense dialekte is, meh in de twintegste ieuw nao 't Zweeds is touwgegreujd.
[bewirk] Historie
Zwede raakde bewoend nao de lèsten Iestied, wie 't landies devaan ewegtrok. 't Zuije vaan Zwede raakde in de Broonstied bevolk door Germane; iers door o.a. de Gote, nao de Volksverhoezinge door Vikinge. Wie de Nore ziech mie op de len um de Noordzie ginge concentrere en in de twelfde ieuw 't Christendom woort ingeveurd, oontstoont de Zweedse staot. In deen tied begós de geleidelike kolonisatie vaan Noordelik Scandinavië en vaan Finland, dat in 1362 ingeleif woort en dat de Zwede neet es onderworpe gebeed meh es quasi-volweerdeg deil vaan 't land behandelde.
In 1389 kaome Denemarke, Noorwege en Zwede oonder eine monarch. Dees unie waor in weze personeel, neet polletiek, meh wie de Dene perbierde 't centrum vaan de unie in Kopehage te lègke sjeide Zwede ziech aof, en stèlde in 1523 keuning Gustav I Wasa aon. In de zeventiende ieuw speulde Zwede 'n groete polletieke rol, door deil te numme aon de Daartegjaoregen Oorlog, meh daonao brokkelde häör positie aof. In 1809 woort Finland door Rösland vereuverd.
In 1814 annexeerde 't land Noorwege, dat mer 'n paar maond daoveur oonaofhenkelik vaan Denemarke waor gewore. In 1905 woort de personeel unie tösse de twie len oontboonde. In d'n Iersten en Twiede Wereldoorlog bleef 't land neutraal; Hitler veel 't neet binne. In 1995 trooj Zwede touw tot de EU.
Lenj in Europa |
---|
Albanië | Andorra | Armenië2 | Azerbaidzjan1 | Belsj | Bosnië en Hercegovina | Bulgarieë | Cyprus2 | Daenemarke | Duutsjlandj | Esland | Finland | Frankriek | Griekelandj | Hongarieë | Ierland | Iesland | Italië | Kroatië | Letland | Liechtenstein | Litouwe | Luxemburg | Macedonië | Malta | Moldavië | Monaco | Montenegro | Nederlandj | Noorwege | Oekraïne | Oesteriek | Pole | Portugal | Roemenië | Ruslandj1 | San Marino | Servië | Sjlovenië | Sjlowakieë | Sjpanje | Turkieë1 | Tsjechië | Vaticaansjtad (Heilige Sjtool) | Vereineg Keuninkriek | Wit-Ruslandj | Zjwaede | Zjwitserland |
Aafhenkelike gebejer: Akrotiri en Dhekelia2 | Faeröer | Gibraltar | Guernsey | Jan Mayen | Jersey | Eilandj Man | Sjpitsberge |
1. Dit landj lik gedeiltelik in Azië. 2. Dit landj lik geografisch in Azië, meh weurt óm cultureel en historische raejes bie Europa ingedeild. |