Чăваш чĕлхи
Википедири материал
Чăваш чĕлхи — тĕрĕк чĕлхисенчен пĕри, пăлхар ушкăнне кĕрекен пĕртен-пĕр чĕрĕ чĕлхе. Ку ушкăна тата Атăлçи пăлхарпа хазар чĕлхи те кĕнĕ. Чăваш чĕлхи Чăваш республикинче вырăс чĕлхипе пĕр тан патшалăх чĕлхи шутланать. Чăваш чĕлхине пĕлекен йышĕ — 1,3 млн. çын яхăн (2002 çулхи кăтарту). Унăн виçĕ диалект пур: тури (вирьял), анатри тата мал (е анат) енчи.
Тупмалли |
[тӳрлет] Усă куракан кодлăхĕсем
Вырăс кодлăхĕсене хушса тунă 4 ятарлă саспаллисем çакăн пек вырнаçтарнă:
| Символ | HTML | Latin 1+A | Unicode | UTF-8 | CP1251(чув.) | CP866(чув.) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ӑӑ | Ӑ ӑ | Ă ă | 4D0 4D1 | D3.90 D3.91 | 8C 9C | F2 F3 |
| Ӗӗ | Ӗ ӗ | Ĕ ĕ | 4D6 4D7 | D3.96 D3.97 | 8D 9D | F4 F5 |
| Ҫҫ | Ҫ ҫ | Ç ç | 4AA 4AB | D2.AA D2.AB | 8E 9E | F6 F7 |
| Ӳӳ | Ӳ ӳ | Ÿ ÿ | 4F2 4F3 | D3.B2 D3.B3 | 8F 9F | F8 F9 |
Ăнлантаркăч: Latin 1+A кириллица кодлăхĕ пулмасассăн та, ăна пĕтĕм саспалли курăнасси валли тăтăшах усă кураççĕ.
[тӳрлет] Чăваш чĕлхин тĕпчевçисем
- Страленберг Филипп-Иоган — швед тĕпчевçи.
- Шотт Вильгельм — Тухăçпа Китай тĕпчевçи, Германи профессорĕ.
- Аракин Владимир Петрович — филологи ăслăлăхĕсен тухтăрĕ, профессор.
- Ахметьянов Рифкат Газизянович — филологи ăслăлăхĕсен тухтăрĕ, профессор.
- Виноградов Юрий Михайлович — филологи ăслăлăхĕсен кандидачĕ, профессор.
- Фейзханов Хусейн — чăваш чĕлхи тĕпчевçи.
- Прицак Омельян О. — чăваш чĕлхи тĕпчевçи.
- Герард Фридрих Миллер — чăваш чĕлхи тĕпчевçи.
- Нури Йӳдже — чăваш чĕлхи тĕпчевçи.
- Йожеф Буденц — чăваш чĕлхи тĕпчевçи.
- Йоханнес Бенцинг — чăваш чĕлхи тĕпчевçи.
- Клара Адягаши — чăваш чĕлхи тĕпчевçи.
[тӳрлет] Çавăн пекех пăхăр
[тӳрлет] Каçăсем
- Чăваш-вырăсла Вебсăмахсарĕ, ку сайтра этимологи пайĕ те пур
- Чăваш Халăх Канашлавĕ, ыйту пулсан, кунта çӳтсе явма пултаратпăр
| Тĕрĕк чĕлхисем | |||
| Хĕвеланăç тĕрĕк чĕлхисем | |||
| Пăлхар | Пăлхар† | Чăваш | Хун† | Хазар† | ||
| Чагатай | Aini²| Чагатай† | Ili Turki | Lop | Уйгур | Узбек | ||
| Кăпчак | Бараба | Пушкăрт | Крым тутар¹ | Куман† | Карачай-Палкар | Караим | Каракалпак | Казах | Кăпчак† | Крымчак | Кумык | Нухай | Тутар | Урум¹ | ||
| Огуз | Афшар | Азербайджан | Крымтутар¹ | Гагауз | Хоросани турккă | Османтурккㆠ| Печенег† | Кашкай | Салар | Турккă | Турмен | Урум¹ | ||
| Хĕвелтухăç тĕрĕк чĕлхисем | |||
| Халай | Халай | ||
| Кăркăс-Кыпчак | Алтай | Кăркăс | ||
| Уйгур | Чулым | Долган | Fuyü Gïrgïs | Хакас | Çурçĕр алтай | Шор | Тофалар | Тува | Хĕвеланăç Юкур | Саха / Якут | ||
| Авалхи тĕрĕк чĕлхи† | |||
| Ăнлантаркăч: ¹Пĕр ушкăнра мар, ²Хутăш чĕлхе, †çухалнă чĕлхесем | |||
