Coleg Somerville, Rhydychen

Oddi ar Wicipedia

Coleg Somerville, Prifysgol Rhydychen
Enw Llawn	Coleg Somerville
Arwyddair	Donec rursus impleat orbem
Enwyd ar ol	Mary Somerville
Cyn enwau	Neuadd Somerville
Sefydlwyd	1879
Chwaer-Goleg	Coleg Girton
Prifathrawes	Y Foneddiges Fiona Caldicott
Arlywydd y JCR	Simon Bruegger
Arlywydd yrMCR	Marta Zaoralova
Lleoliad	Woodstock Road, Rhydychen
Is-raddedigion	396
Graddedigion	88
Gwefan	Clwb Rhwyfo

Mae Coleg Somerville yn un o golegau cyfansoddol Prifysgol Rhydychen, a bu'n un o'r colegau i ferched cyntaf i gael eu sefydlu yno.

[golygu] Hanes

Sefydlwyd Somerville (dan yr enw Neuadd Somerivlle) yn 1879, gyda'r nod o ddarparu rhyw fath o addysg uwch i ferched, gan na chaent fod yn aelodau o Brifysgol Rhydychen ar y pryd. Cymer y Coleg ei enw oddi wrth Mary Somerville, un o wyddonwyr benywiadd enwoca'r ddeunawfed ganrif. Benthycodd y Coleg arfbais ei theulu hefyd, a'r arwyddair 'Donec rursus impleat orbem'. Yn wahanol i Neuadd Lady Margaret a sefydlwyd yn yr un flwyddyn, mynnodd sefydlwyr y coleg na ddylai ei aelodau orfod pasio unrhyw brofion ar sail crefydd i gael ymuno â'r coleg.

Drwy ei hanes, bu'r Coleg ym mlaen y frwydr dros addysg i ferched. Yn 1894, Somerville oedd y cyntaf o'r 5 Neuadd i Ferched i fabwysiadu'r term Coleg, a Somerville oedd y cyntaf hefyd i adeiladu llyfrgell. Yn 1903 sefydlwyd y 'Mary Somerville Research Fellowship', y cynta i gynnig cyfle ymchwil i ferched.

Cydnabuwyd y Coleg yn aelod llawn o'r Brifysgol yn 1959. Yn 1992 cymerwyd y penderfyniad i ganiatau i ddynion fynychu'r coleg, gyda'r cyntaf yn cyrraedd yn 1994. Y Brifathrawes bresennol yw'r Foneddiges Fiona Caldicott

[golygu] Cynfyfyrwyr

Mae cynfyfyrwyr Somerville wedi gwneud cyfraniad mawr i statws merched mewn sawl maes. Ymysg ei gynfyfyrwyr enwocaf mae Margaret Thatcher a ddaeth yn brif weinidog benwyaidd cyntaf y Deyrnas Unedig yn 1979. I Somerville hefyd yr aeth Indira Gandhi a ddaliodd y swydd gymharol yn India.

Ymysg y gwyddonwyr a fynychodd y coleg mae Dorothy Hodgkin a enillodd Wobr Nobel am ei gwaith ar strwythur insulin, penicillin, a vitamin B12.

Mae Somerville hefyd yn unigryw o blith colegau Rhydychen a Chaergrawnt fel yr unig goleg a ellir ei ddisgrifrio o gael 'Ysgol o Nofelwyr'. Ymysg y llenorion a fynychodd y Coleg mae Dorothy L. Sayers, Iris Murdoch, Winifred Holtby a Vera Brittain

Colegau Prifysgol Rhydychen
Balliol | Brasenose | Y Brifysgol | Corpus Christi | Eglwys Crist | Exeter | Y Drindod | Y Frenhines | Green | Harris Manchester | Hertford | Yr Holl Eneidiau | Yr Iesu | Kellogg | Keble | Linacre | Lincoln | Magdalen | Mansfield | Merton | Neuadd yr Arglwyddes Margaret | Neuadd St Edmwnd | Y Coleg Newydd | Nuffield | Oriel | Penfro | Regent's Park | St Anne | St Antony | Santes Catrin | St Cross | St Hilda | St Hugh | Sant Ioan | St Pedr | Somerville | Templeton | Wadham | Wolfson | Worcester
Neuaddau Prifysgol Rhydychen
Blackfriars | Greyfriars | Neuadd Campion | Neuadd St Benet | Neuadd Wycliffe | Tŷ San Steffan