Delphi (Griekenland)

Van Wikipedia

Delphi is te vinden in de historische atlas van Wikibooks.

Het heiligdom van Delphi; centraal de Apollontempel

De Apollontempel

Delphi (met klemtoon op de - i -; Grieks: Δελφοί / Delphoi) was in de oudheid een der beroemdste cultusplaatsen van de god Apollon en het meest bezochte en gerespecteerde orakel van de gehele oudheid. Later werd hier ook de god Dionysus vereerd. Vanaf 590 v. Chr. werden te Delphi de Pythische Spelen gehouden, dat waren wedstrijden in muziek, dichtkunst en sport. Delphi beleefde een late bloei in de Romeinse keizertijd, vooral door de belangstelling van verscheidene keizers waaronder vooral Hadrianus. In 390 na Chr. werd het orakel door de fanatieke christelijke keizer Theodosius I gesloten.
Opgravingen begonnen reeds in 1838. In 1860 is de École française d'Athènes hier begonnen te graven, nadat de bewoners van het op het oude Delphi gebouwde dorp Kastri, niet altijd goedschiks, naar een nieuwe woonplaats, het moderne toeristenstadje Delphi (ca. 1200 inw.), waren overgebracht. Alle vondsten uit het Grieks heiligdom (o.m. de beroemde Wagenmenner, de Sfinx van Naxos, beeldwerkversieringen van de tempel en andere begouwen) bevinden zich thans in het plaatselijke Archeologisch Museum. De archeologische vindplaatsen van Delphi staan sinds 1987 op de Werelderfgoedlijst.

De bijzonder suggestieve ruïnes van het heiligdom liggen op ca. 500 m hoogte tegen de zuidelijke helling van de Parnassus, in Midden-Griekenland. In de verte kan men vanaf Delphi de Golf van Korinthe zien liggen.
De vroegste sporen van religieuze activiteit in dit heiligdom dateren uit de Myceense periode, ca. 1600 v. Chr. Oorspronkelijk werden hier chtonische godheden vereerd. Dat de plaats toen Pytho heette, wordt zelfs nog vermeld door Homerus. Volgens de mythe huisde hier in deze bergstreek in een ver verleden de draak Python, een zoon van de aardgodin Gaia (of Gè). Na zijn geboorte op het eiland Delos, nam de god Apollon de gedaante van een dolfijn (delphis) aan, en sprong in zee, op zoek naar een aangenamer plek om er een heiligdom te stichten. Zo ontdekte hij de woonplaats van de Python, die hij doodde, waarna hij zijn cultus vanuit Kreta overbracht naar deze plaats, die sindsdien de naam Delphi droeg. Maar de naam van de Python bleef in allerlei elementen voortleven. Zo werd Apollon hier vereerd als Apollon Pythios (o.m. tijdens de Pythische Spelen), en ook de benaming van de priesteres, de Pythia, verwijst naar de Python.

Het schathuis van de Atheners, in Dorische stijl

De hoofdingang tot de ommuurde heilige ruimte (of temenos) ligt in de zuidoostelijke hoek. Van hier vertrekt een steile Heilige Weg, geplaveid met kalksteen en marmer, naar de hoger gelegen Apollontempel. Langs deze zigzaggende weg komt de bezoeker achtereenvolgens voorbij verschillende schathuizen: dat van Sicyon (ca. 500 v. Chr.), van Siphnos (ca. 525 v.C., in fraaie Ionische stijl) en Athene (in Dorische stijl uit begin 5e eeuw v. Chr., en tussen 1903 en 1906 heropgebouwd). Tegen het terras van de Apollontempel aan ligt de Stoa van de Atheners, waar de op de Perzen behaalde en aan de god gewijde buit stond opgesteld. De huidige Apollontempel werd op het einde van de 6e eeuw v. Chr. gebouwd. In de cultusruimte (het adyton) bevond zich het – naar Oudgriekse normen - middelpunt van de aarde, aangegeven door een ronde steen, de omphalos (dit is navel). In de noordwestelijke hoek van het heiligdom lag het grote theater (in zijn huidige vorm uit 2e eeuw v. Chr.). Tussen al deze hoofdgebouwen stonden nog tal van andere monumenten.

De bron van Kastalia: hier moesten de bezoekers zich ritueel zuiveren

Boven, en buiten de muren van het eigenlijke heiligdom ligt het goed bewaarde stadion van de Pythische Spelen. Beneden het heiligdom liggen de heilige bron van Kastalia, van een monumentale rotsfaçade voorzien, waar de gelovigen die het orakel raadpleegden zich eerst ritueel dienden te zuiveren. Daaronder, nog verder dalwaarts ligt op een smal plateau een vrij goed bewaard gebleven gymnasium (4de eeuw v. Chr.) en het langgerekte heiligdom van Athena Pronaia (in de volksmond de Marmariá, dit is Marmergroeve, genoemd)

N.B. De programmeertaal Delphi is naar de plaats Delphi genoemd.