Eijsden
Van Wikipedia
|
||||
 |
||||
| Provincie |  Limburg |
|||
| Hoofdplaats | Eijsden | |||
| Oppervlakte - Land - Water |
20,76 km² 19,75 km² 1,01 km² |
|||
| Inwoners Bevolkingsdichtheid |
11.642 (1 januari 2007) 589 inw./km² |
|||
| Geografische ligging | {{{coordinaten}}} | |||
| Belangrijke verkeersaders | A2 | |||
| Station(s) | {{{station}}} | |||
| Netnummer | 043 | |||
| Postcodes | 6245-6247 | |||
| Officiële website | www.eijsden.nl | |||
| Politiek | ||||
| Burgemeester (lijst) | Manon Pelzer (CDA) | |||
| Bestuur | {{{bestuur}}} | |||
| Zetels {{{partijen}}} |
{{{zetels}}} | |||
Eijsden (
uitspraak (info·uitleg)) (Limburgs: Èèsjde) is een plaats en een naar die plaats genoemde gemeente in het zuiden van Nederlands Limburg.
De gemeente Eijsden telt 11.642 inwoners (1 januari 2007, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 21,90 km² (waarvan 1,43 km² water).
Inhoud |
[bewerk] Kernen
Na reeds in 1943 de gemeente Mesch te hebben geannexeerd werd de gemeente Eijsden per 1982 samengevoegd met de naburige gemeente Gronsveld. De naam van de nieuw gevormde gemeente werd Eijsden. Dientengevolge maken sindsdien ook de kernen Gronsveld en Rijckholt deel uit van de gemeente met die naam. Die gemeente telt nu 6 dorpen en daarnaast 4 buurtschappen en gehuchten.
[bewerk] Dorpen en gehuchten
Aantal inwoners per woonkern op 1 januari 2005:
|
[bewerk] Buurtschappen
Naast deze officiële kernen kunnen in de gemeente de volgende buurtschappen onderscheiden worden:
- Breust,
- Hoog-Caestert
- Laag-Caestert
- Withuis (op zich een afzonderlijk gehucht, maar slechts deels in Nederland gelegen, waardoor het Nederlandse deel als een buurtschap beschouwd kan worden)
- Oost en Maarland (twee afzonderlijke buurtschappen, die gezamenlijk een gehucht vormen)
- Plan Noord (een vrij omvangrijke nieuwbouwbuurt uit de zeventiger jaren) en
- Beezepool (gelegen tussen de oude kern van Eijsden, Poelveld en Mariadorp in)
- Poelveld (een nieuwbouwbuurt, die in bestuurlijke zin als een deel van de kern Mariadorp beschouwd kan worden).
[bewerk] Geschiedenis
De naam Eijsden is, naar deskundigen aannemen, afgeleid van het Germaanse woord voor "espenbos". De latere Romeinse versie was "Haspere". Van in de bodem aangetroffen restanten wordt aangemomen, dat het bebouwing uit de Romeinse tijd, dus rond het begin van de jaartelling, betreft.
Meer zekerheid bestaat er ten aanzien van het gegeven, dat er in de Middeleeuwen sprake was van een nederzettinng, zodat het hier een van de oudere plaatsen van het land betreft. Nog in die Middeleeuwen groeide deze nederzetting uit tot 'n dorp.
In 1213 is het als heerlijkheid eigendom van de hertog van Limburg. In 1288 komt het in Brabantse handen. Nadien wordt het tussen 1375 en 1626 verpacht aan verscheidene Limburgse edelen. In laatstgenoemd jaar verwerft Jan de la Margelle de heerlijke rechten. In het Partagetractaat van 1661 wordt Eijsden aan de Staten van Holland toegewezen.
Tijdens de Staatse tijd ontwikkelt het zich tot een voorname plaats. Dit met name ook, doordat het als overslagplaats gaat fungeren in de belangrijk wordende Maasscheepvaart. Gegoede Hollandse en Joodse kooplieden verstigen er zich.
Met de komst van de Fransen in 1794 loopt deze bloetijd ten einde. Tot 1814 maakt Eijsden deel uit van het departement Nedermaas, dat tot de Franse Republiek behoort.
Na van 1815 tot 1830 tot het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden behoord te hebben, valt het ten gevolge van de Belgische Opstand aan België toe.
Sinds 1839 behoort het echter weer tot Nederland.
[bewerk] Economisch
Afgezien van de bedrijvigheid, die de grenspositie in de scheepvaart destijds met zich meebracht, was het economische aspect van deze plaats lange tijd hoofdzakelijk agrarisch van aard. Met name ook de fruitteelt heeft er tijdenlang een nadrukkelijke positie ingenomen. Tot medio vorige eeuw bevond zich in deze streek het grootste aaneengesloten fruitbomen-gebied van Nederland. Inmiddels (anno 2006) is dat sterk gereduceerd, door toedoen van vooral een explosieve woningbouw, alsook van industrialisering, intensivering van de veeteelt en ontgrindingen.
Wat de industrialisering betreft, kan vermeld worden, dat deze in 1870 haar intrede deed in de vorm van de start van een chemische fabriek door een Waalse ingenieur. Uit zinkertshoudend gesteente wordt er zinkwit gewonnen, dat als grondstof dient bij de productie van onder meer verf en rubber. Naast een stevige dosis luchtverontreiniging leverde deze bedrijvigheid op het hoogtepunt tevens ca. 700 arbeidsplaatsen op. Inmiddels is dat nog ca. 350. Ook de verdere leiding van deze fabriek is veelal van Waalse signatuur geweest. Hedentendage maakt dit bedrijf onder de naam Umicor Ned. deel uit van de Belg. Umicor-groep.
Wat de genoemde explosieve woningbouw betreft, kan in dit verband vermeld worden, dat van het grote aantal nieuwkomers, dat zich dientengevolge in deze gemeente vestigde, velen hun werkkring elders hebben behouden, waardoor Eijsden een uitgesproken forenzengemeente is geworden.
[bewerk] Bekende Eijsdenaren
- Eugene Dubois (1858), arts en antropoloog (overleden 1940)
- Giel Haenen, voormalig eredivisievoetballer Rapid JC en MVV; speelde halve wedstrijd in Nederlands elftal.
- Jo Maas, voormalig profwielrenner; nam in jaren zeventig twee maal deel aan de Tour de France en eindigde een keer bij de eerste tien.
- Jef Pleumeekers (Oost-M), voormalig CDA-politicus.
- Betsie Smeets, voormalig TV-actrice.
- Jacques Vrancken, voormalig profwielrenner; nam eenmaal deel aan Tour de France.
- 'Tijne' Wolfs, voormalig (voornamelijk reserve-) keeper MVV.
Elders geb.
- Barrie Hulshoff; voormalig profvoetballer.
- Ad Wijnands; voormalig wielrenner.
[bewerk] Locatie televisieserie
Deze plaats was een van de twee, waar in de jaren 70 de bekende TV-serie "Dagboek van een herdershond" werd opgenomen, die in vele landen uitgezonden. Vele figuranten hierin waren dan ook uit deze gemeente afkomstig. Zie ook Geleen.
[bewerk] Locale televisie
Vanaf 2006, heeft Eijsden ook een eigen TV zender onder de naam TVEijsden. Hierop zullen diverse onderwerpen aan bod komen, die te maken hebben met alles wat maar in Eijsden gebeurd. Deze word wekelijks vernieuwd door een groep vrijwilligers die zich inzetten voor deze locale televisie zender
[bewerk] Verenigingsleven in Eijsden
- Eijsden heeft 2 harmonieën, waarvan er één op het hoogste niveau presteert, namelijk de Koninklijke Harmonie St Cecile Eijsden; opgericht in 1880 (ook wel genoemd "De roei", vanwege de rode kleur van de petten). De andere harmonie is De Koninklijke Oude Harmonie van Eijsden; opgericht in 1874 (ook wel genoemd "De blauw", vanwege de blauwe kleur van de petten).
- 2)
- De tot 1982 enige folkloristische schutterij in de gemeente hoort van oudsher alleen bij "de heerlijkheid Oost". Sinds de gemeentelijke samenvoeging met Gronsveld is er een tweede bijgekomen.
[bewerk] Meer folklore
Een jaarlijks terugkerend gebeuren in de meeste der oude kernen en gehuchten van deze gemeente is het "bronkfeest" vooraan in de zomer. Dit begint op de zondagmorgen met een religieuze processie, gevormd door allerlei gekostumeerde groepen, die de dorpspastoor begeleiden en gaat daarna verder met reidansen gedurende twee a drie dagen. Deze reidans, "cramignon" genaamd, is duidelijk een gebruik, dat is overgewaaid uit het aangrenzende Wallonië.
[bewerk] Voetbalclubs in Eijsden
De gemeente Eijsden telt 4 voetbalclubs, namelijk VVEijsden, SVME, Oranje Boys en SCG (Gronsveld). Momenteel speelt VVEijsden in de 2e klasse, SVME in de 3e klasse, SCG in de 4e klasse en Oranje Boys in de 5e klasse. SVME heeft ook een eigen website: VVEijsden heeft ook een eigen website: Oranje Boys heeft ook een eigen website:
[bewerk] Bezienswaardigheden
In deze gemeente bevinden zich 4 kastelen;
- Een in Eijsden-Caestert, (dat behoort tot de Top 100 der Nederlandse UNESCO-monumenten),
- een in Oost,
- een in Gronsveld, en
- en een in Rijckholt.
Dit laatste heeft in zoverre nationale bekendheid, dat er lange tijd een jeugdherberg in gevestigd is geweest.
Eijsden is een van de plaatsen, waarlangs de Mergellandroute voert.
[bewerk] Zetelverdeling gemeenteraad
[bewerk] Zie ook
- Van Velraedt genaamd Meuter
- Eisden, voor de Belgische gemeente
[bewerk] Externe links
|
|
 |
|---|---|
| Dorpen: Eijsden | Gronsveld | Mariadorp | Mesch | Oost-Maarland | Rijckholt | |
| Buurtschappen en gehuchten: Breust | Hoog-Caestert | Laag-Caestert | Withuis | |
|
|
|
|---|---|
|
Arcen en Velden | Beek | Beesel | Bergen | Brunssum | Echt-Susteren | Eijsden | Gennep | Gulpen-Wittem | Heerlen | Helden | Horst aan de Maas | Kerkrade | Kessel | Landgraaf | Leudal | Maasbree | Maasgouw | Maastricht | Margraten | Meerlo-Wanssum | Meerssen | Meijel | Mook en Middelaar | Nederweert | Nuth | Onderbanken | Roerdalen | Roermond | Schinnen | Sevenum | Simpelveld | Sittard-Geleen | Stein | Vaals | Valkenburg aan de Geul | Venlo | Venray | Voerendaal | Weert |
|
| Nederland | Provincies | Gemeenten | |
