Etherische olie
Van Wikipedia
Etherische olie wordt ook wel aromatische, vluchtige of essentiële olie genoemd. De etherische oliën zijn vluchtige oliën gewonnen uit planten.
Het woord etherisch komt van het Griekse aither. Letterlijk betekent aither lucht van de hemel. Met aither duidden de Grieken de onderste laag van de kosmos aan. Soms wordt het wel "aetherische oliën" gespeld. Het begrip "essentiele oliën" is een anglicisme ("essential oils").
Etherische oliën kunnen uit verschillende delen van een plant worden gewonnen, bijvoorbeeld de bloesem, de vrucht, het zaad, de bladeren, de schil, of het hout (van stam, takken of wortels). Soms bevatten verschillende delen van een plant verschillende etherische oliën.
Etherische olie is vrij duur. Dit komt omdat er veel planten voor nodig zijn om een kleine hoeveelheid olie te produceren. Een goedkope olie is bijvoorbeeld sinaasappelolie, omdat de schillen van sinaasappels een afvalproduct van de sapindustrie zijn. Duur is bijvoorbeeld rozenolie, omdat er enorm veel speciaal voor de olie gekweekte rozen nodig zijn om een beetje etherische olie te produceren.
[bewerk] Winning
Etherische olie wordt op verschillende manieren gewonnen. De meeste etherische olie wordt gewonnen door middel van stoomdestillatie. Hierbij wordt stoom door de te verwerken plantendelen geleid. De etherische olie vervliegt met de stoom. Nadat de stoom is afgekoeld tot water kan de etherische olie hiervan worden gescheiden door het verschil in dichtheid tussen de olie en het water.
Een methode die bij citrusvruchten gebruikt wordt is de koude persing. Hierbij wordt de oliehoudende schil van de plant uitgeperst en wordt zo de olie gewonnen.
Uit enkele, voornamelijk harsachtige stoffen, wordt de etherische olie gewonnen door droge destillatie. Hierbij wordt de vaste stof voorzichtig verwarmd, waarbij de etherische olie verdampt. Deze damp wordt vervolgens gecondenseerd.
Andere methodes zijn:
- extractie, maar strikt genomen ontstaat dan geen etherische olie, maar een extract, absolue of concrete
- enfleurage, hierbij ontstaat eigenlijk een pommade in plaats van een etherische olie. Deze methode wordt niet of nauwelijks nog toegepast vanwege de hoge kosten
[bewerk] Gebruik
Etherische olie wordt op verschillende manieren gebruikt:
Als smaakstof
Vele levensmiddelaroma's zijn geheel of gedeeltelijk opgebouwd uit etherische olie. Voorbeelden zijn sinaasappelolie voor sinas en andere limonades. Pepermuntolie voor de snoepgoed en kruidnagelolie in soepen en sausen.
Als geurstof
In cosmetica, schoonmaakmiddelen en luchtverfrissers worden veel etherische oliën gebruikt. Een geurstof voor gebruik in cosmetica bestaat gemiddeld voor 70% uit etherische olie. Daarnaast wordt etherische olie onvermengd of vermengd gebruikt als te verdampen geurstof in een aromabrander, in de sauna of een stoombad.
Als geneesmiddel
Er zijn een paar honderd soorten etherische oliën die gebruikt worden voor hun al dan niet vermeende geneeskrachtige werking. Met name in de aromatherapie -die helemaal gebaseerd is op het gebruik van etherische olie- maar ook daarbuiten.
Als conserveermiddel
Sommige etherische oliën hebben een conserverende werking, bijvoorbeeld wintergreenolie.
Als industriële grondstof
Sommige etherische oliën bevatten een groot gehalte aan een bepaalde stof, zodat het loont om deze daaruit te winnen. Zo wordt eugenol, een grondstof voor vanilline, uit kruidnagelolie gewonnen en limoneen, dat als verfafbijtmiddel wordt gebruikt, uit sinaasappelolie.
[bewerk] Soorten
Er zijn vele honderden soorten etherische oliën, bekende voorbeelden zijn:
