New Immissions/Updates:
boundless - educate - edutalab - empatico - es-ebooks - es16 - fr16 - fsfiles - hesperian - solidaria - wikipediaforschools
- wikipediaforschoolses - wikipediaforschoolsfr - wikipediaforschoolspt - worldmap -

See also: Liber Liber - Libro Parlato - Liber Musica  - Manuzio -  Liber Liber ISO Files - Alphabetical Order - Multivolume ZIP Complete Archive - PDF Files - OGG Music Files -

PROJECT GUTENBERG HTML: Volume I - Volume II - Volume III - Volume IV - Volume V - Volume VI - Volume VII - Volume VIII - Volume IX

Ascolta ""Volevo solo fare un audiolibro"" su Spreaker.
CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Getto - Wikipedia

Getto

Van Wikipedia

Afbeelding:Waarschuwing-jrp1.png De neutraliteit van dit artikel wordt betwist.
Zie de bijbehorende overlegpagina voor meer informatie.

Getto is de benaming voor een stadswijk waar mensen met een gelijke etnische achtergrond of cultuur wonen, in de meeste gevallen (door de overheid of door de omstandigheden) gedwongen. In de geschiedenis betreft het echter vooral joden.

Het Derde Lateraans Concilie stelde in 1179 verplicht dat joden apart moesten gaan wonen. In de loop van de daaropvolgende eeuwen ontstonden getto's in veel Europese landen als Portugal, Spanje, Duitsland, Italië en Polen.

De naam 'getto' is ontleend aan de Venetiaanse wijk Ghetto Nuovo (ghetto is in het Venetiaanse dialect het woord voor 'ijzergieterij'; hier was namelijk eerder een ijzergieterij gevestigd). Hier werden de joden sinds 1516 gedwongen te wonen. Op een bepaald moment woonden hier 5.000 mensen op een oppervlakte van ongeveer 2 hectare.

Hoewel het woord getto vooral een negatieve betekenis heeft, waren er ook wijken die werden bevolkt door welvarende inwoners en waar niet-joden niet mochten wonen. In de meeste gevallen leefde men er echter in relatieve armoede.

De getto's verdwenen geleidelijk in de 19e eeuw. Onder het nazi-bewind werden ze echter weer ingevoerd, om de Duitse greep op de joodse bevolkingsgroep te versterken en hun deportatie en eliminatie te vereenvoudigen.

Tegenwoordig is het woord ghetto een door Amerikanen overgenomen term om hun arme etnische stadswijken mee aan te duiden. Het woord staat officieus synoniem met het woord achterstandswijk, maar dan in een ietwat heftiger voorkomen.

Inhoud

[bewerk] Getto's in Europa

Met het woord 'getto' associeerd men in de eerste instantie stadswijken als het zuidelijk deel van The Bronx in New York, of Compton bij Los Angeles. Maar met een korreltje zout welliswaar, valt dit begrip ook te linken aan de Europese achterstandswijken. Sommige beginnen dan ook steeds meer dezelfde vorm aan te nemen van de Amerikaanse getto's.

Een land, waarvan de hoofdstad, steeds vaker vergeleken wordt met de Amerikaanse situatie, is Frankrijk. De verpauperde voorsteden van Parijs, Marseille, Lyon en Lille, vertonen vergelijkbare 'symptonen'. In deze wijken (waarvan een goed voorbeeld Clichy-sous-Bois, in het departement Seine-Saint-Denis, in Parijs-Noord, is) bevindt zich vaak een hoge concentratie van immigrantengezinnen, vaak betreft het ex-koloniale landen van herkomst: Marokko Algerije, Tunesië, Senegal, Vietnam en Laos. Tevens heersen er vaak criminaliteit, werkloosheid en armoede in deze wijken.

Ook in het Duitse Hamburg en Berlijn zijn wijken te vinden met in het desbetreffende geval een hoge concentratie van Turkse immigranten. In Oost-Europese landen, zoals onder andere in Roemenië en Tsjechië hebben zigeuners vaak een dergelijke positie: zij wonen vaak in woonwagenkampen zowel als krottenwijken, verstoten door de lokale gemeenschap. Dit zou ook geïnterpreteerd kunnen worden als een bestaanswijze die onder de term "getto" vallen kan, vanwege het etnische aspect van deze. Maar ook door algemene armare omstandigheden dan West-Europa spelen mee.

In zuidelijk Italië, in en rond Napels, lijkt er - net als in Parijs - sprake te zijn van getto's. In vergelijkbare buitenwijken, bestaande uit vooral monotone hoogbouwflats, is ook een concentratie van armoede en vooral veel criminaliteit. De afgelopen jaren zijn er zeer veel moorden en liquidaties in Napels, vrijwel altijd betreft het kansarme jongeren uit de verpauperde flatwijken van deze stad. Vaak zijn dit geronselde jongeren door de Camorra, een beruchte Napolitaanse maffiagroepering.

Uiteraard vind men in alle miljoenensteden in Europa wel dieptepunten, zo ook in Londen. Vooral in het oostelijk deel hiervan, een bekende 'getto' hier is Hackney. In het Verenigd Koninkrijk zijn meerdere steden geplaagd door verloederde arme arbeidersbuurten en betonnen flatwijken; vooral Glasgow, Edinburgh, Dublin en Cardiff zijn steden in de periferie van het Verenigd Koninkrijk, die relatief veel armoede kennen.

[bewerk] Gettovorming in Nederland

Als over achterstandswijken wordt gediscussieerd door politici en media, worden deze in meerdere gevallen zowel gebagatelliseerd als opgeblazen. Wat is nu werkelijkheid? Nederland is één van de meest verstedelijkte en multiculturele landen van Europa, en zelfs de wereld. Het is waar dat steden zoals Amsterdam en vooral Rotterdam, veel verloedering kennen. Wijken als Pendrecht, Spangen en Feijenoord in Rotterdam, en de Bijlmer, Slotervaart en De Baarsjes in Amsterdam, staan berucht in Nederland, er zou veel criminaliteit zijn. Ook Den Haag en Utrecht maar ook ede - veldhuizen is een bekende achterstands wijk deze wijken komen regelmatig in het nieuws, wat betreft aan deze gerelateerde zaken.

Maar heeft Nederland nou getto's? Volgens veel deskundigen is dit niet het geval. Wijkbewoners van dergelijke wijken hebben vaak wel het idee dat deze wijken getto's zijn, aangezien velen worden geplaagd door overlast, geweld en vele andere zaken. Sommige wijken voldoen wel aan 'gevoelsmatige criteria', denk aan: junks, drugdealers, diefstal, bijstandsafhankelijke gezinnen, hoog percentage aan etnische minderheden, leegstand, sociale woningbouw, en uiteraard het fysieke voorkomen van de buurt. Het is moeilijk vast te stellen of Nederland getto's heeft, armoede is een zeer relatief begrip; een inwoner van de Derde Wereld zal hier heel anders tegen aankijken dan de gemiddelde inwoner van een rustige voor- of slaapstad in Nederland. Internationaal worden de wijken dan meestal ook niet als getto's gezien omdat de omstandigheden er niet zo extreem zijn als in de Derde Wereld of als in Verenigde Staten of zelfs Frankrijk.

[bewerk] Getto's in de Derde Wereld

De grootste armoede en criminaliteit zijn te vinden in Midden-Amerika, Brazilië, West-Afrika en Zuid Afrika. In Midden-Amerika worden veel landen geplaagd door Mara's. Dit zijn jeugdbendes die in enorme getallen in de arme wijken en landstreken voorkomen. Veel landen in Midden-Amerika kampen met fenomenale moord-statistieken, en organiseren enorme opruimingen in deze getto's. Brazilië spant de kroon in Zuid Amerika. Vooral in Rio de Janeiro is de problematiek ongeëvenaard. De zogenaamde favela's (krottenwijken die in de metropolen van Zuid Amerika zijn gebouwd, meestal tegen de heuvel op en als een stapel van krotten) hebben een levendige wapen- en drugshandel, extreme armoede en veel bendes die de dienst uitmaken. Deze zijn levensgevaarlijk voor toeristen en nog veel meer anderen.

Maar ook in Afrika is de verloedering extreem. In de West Afrikaanse ex-koloniën (Ghana, Ivoorkust etc.) is een sterke urbanisatie gaande, alle armen trekken van het platteland naar de stad met hoop op werk en voorzieningen. Dit resulteert in sloppenwijken waar zelfs water moeilijk te vinden en krijgen is. Vele wijken worden geplaagd door AIDS, en andere ziekten en epidemieën.

In Zuid-Afrika is, ondanks de afschaffing van Apartheid, nog steeds een duidelijke segegratie. Hier bestaan zogenaamde Townships, waarvan de beruchtste gelegen zijn rond Kaapstad en Johannesburg. SoWeTo is daar een goed voorbeeld van. Dit is een stadsdeel van Johannesburg, net buiten de stad, en vrijwel geheel zwart en arm. Deze getto's zijn zeer berucht door veel geweld, berovingen en verkrachtingen.

[bewerk] Compound

Een bijzondere vorm van getto - of misschien eerder het tegendeel daarvan - zijn de compounds, omheinde woonwijken waarbinnen rijke burgers in landen met een zeer gespannen sociale situatie zich beschermen tegen de enorme criminaliteit die andere stadswijken teistert.

 

Static Wikipedia (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia February 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu