Golgi-apparaat
Van Wikipedia
Het Golgi-apparaat, Golgi-systeem of Golgi-complex behoort tot het endomembraansysteem van een cel. Dit systeem bevat het kernmembraan, het endoplasmatisch reticulum, het Golgi-apparaat, de lysosomen en verschillende soorten vacuolen. Het is genoemd naar Camillo Golgi die in 1898 het bestaan ervan in zenuwcellen ontdekte. Later bleek het in allerlei cellen voor te komen van onder andere klieren.
In het Golgi-apparaat worden de producten afkomstig van het endoplasmatisch reticulum (ER) omgebouwd en opgeslagen, om dan later naar andere bestemmingen verscheept te worden. Het is niet verwonderlijk dat vooral de cellen van secretie-organen bijzonder veel golgi-apparaten bezitten.
[bewerk] Opbouw
Het Golgi-apparaat bestaat uit een stapel platte cisternen met enige ruimte ertussen. De cisternen zijn met hun cis-kant richting celkern gekeerd en met hun trans-kant richting het buitenste celmembraan en dus de wereld buiten de cel, omdat daar blaasjes met omgebouwde producten ontstaan en zo de cel via het cytoplasma zullen willen verlaten.
[bewerk] Werking
Transportblaasjes met eiwitten gemaakt door ribosomen op het ruw endoplasmatisch reticulum worden vervoerd naar het Golgi-apparaat, waar ze hun eiwitten afleveren aan het lumen (de ruimte binnen het Golgi-apparaat). De eiwitten worden door de membranen getransporteerd en op hun weg veranderd in een eindproduct. Hoe dit transport precies werkt is pas kort geleden ontdekt. Het Golgi-apparaat vormt zelf nieuwe cisternen en verwijdert de oude waardoor de eiwitten in de oude cisternen vrijkomen. Als de eiwitten de trans-kant bereiken, vormen ze blaasjes die, als ze een bepaalde grootte bereiken, als secreetkorrels richting het celmembraam getransporteerd worden via microtubilii en -filamenten. Het Golgi-apparaat maakt ook de lysosomen aan. Dit zijn blaasjes die partikels, ingenomen door fagocytose of pinocytose, of oudere celdelen verteren, zodat de bouwstoffen voor andere zaken kunnen gebruikt worden.
[bewerk] Functie
Over de betekenis van het Golgi-apparaat lopen de meningen uiteen. Het lijkt aannemelijk dat het apparaat onder andere dient als 'voorraadschuur' voor het materiaal waaruit de celmembraan is opgebouwd. Het celmembraan is een van de delen van de cel die voortdurend vernieuwd moeten worden. Dit gebeurt door een van de membranen van het Golgi-apparaat in de celmembraan 'in te bouwen'.
Het Golgi-apparaat kan ook stoffen produceren die voor afscheiding naar buiten de cel bestemd zijn. In kliercellen is het Golgi-apparaat doorgaans goed ontwikkeld, net als in cellen die veel lysosomen nodig hebben voor vertering.