Gebruiker:Jules Kuiper/Xeen
Van Wikipedia
Inhoud |
[bewerk] Ki'num
Het Ki'num [/tsiˈnəm/] (in het Nederlands Tsienem of in het Engels Xeen) is een fictieve cultuur. Deze eigen bedachte cultuur heeft onder andere een eigen taal en een eigen land. Zij die volgens deze cultuur leven worden de Ki'nwe (Tsienwe)genoemd.
[bewerk] Cultuur
De cultuur van de Ki'num is door Jules Kuiper bedacht als een hobby en vrijetijdsbesteding. De cultuur bestaat onder andere uit een geloof met rituelen, een eigen kalender, eigen eet- en drinkgewoonten en eigen feestdagen.
[bewerk] Religie
De Ki'nwe geloven in een religie waarin het draait om geesten. Er zijn drie soorten geesten: positieve geesten, negatieven geesten en onzijdige geesten. De positieven geesten zijn natuur geesten. Volgens hen zitten deze geesten bijvoorbeeld in struiken en bomen maar ook in dieren. De Ki'nwe zelf hebben geen positieve geest. De negatieve geesten zitten onder andere in de aarde, in stoffen zoals ijzer, in de lucht en in het heelal. De onzijdige geesten zitten in de Ki'nwe. Ze geloven dat alles wat ze bewerken onzijdig wordt. Dus stoelen, tafels, huizen e.d. Ook gevoelens zijn geesten. Positieve gevoelens zijn positieve geesten en negatieve gevoelens zijn negatieve geesten. Als de geesten zich verplaatsen wordt dat volgens hen waargenomen als wind. Het woord voor wind en geest is in het Ki'num (de taal) dan ook een homoniem.
[bewerk] Kalender
De Ki'nwe hanteren een eigen kalender. In een mensenjaar passen 3¼ Ki'nujaren. Elk Ki'nujaar heeft vier maanden. Elke maand heeft vier weken en elke week heeft zeven dagen. Een week duurt dus net zo lang als bij ons. Om te berekenen hoeveel Ki'nujaren voorbij gegaan zijn, is de volgende formule ontwikkeld:
Hierin is X het aantal Ki'nujaren en M het aantal mensjaren (in een westerse kalender). Het aantal dagen dat in dat jaar verstreken is kan worden berekend met de formule:
Hierin is Xd het aantal (Ki'nu)dagen en k het getal na de komma (de decimalen).
Het omgekeerde is ook mogelijk:
En voor de resterende dagen in ons jaar:
Hierin is Md het aantal (mens)dagen.
De jaartelling van de Ki'nwe is begonnen bij de hereniging van hun land. Ze hebben de jaartelling vernoemd naar hun leider de Fri'ko'v. De jaartallen worden weergegeven als: 23 n(a).F. of voor de hereniging van hun land: 140 v(oor).F.
[bewerk] Ki'nano
Ki'nano is het fictieve land waar de Ki'nwe wonen. Het land wordt bestuurd door de Friko'v (niet Fri'ko'v, want dat is de naam van de vroegere lijders), een soort keizer.
[bewerk] De Taal
De taal die in door de Ki'nwe wordt gesproken heet het Ki'num (of Tsienem). De taal die ook bedacht is, wordt gezien als een van de belangrijkste onderdelen van de Ki'nucultuur. Het Ki'num (als taal) heeft een sterk eigen karakter maar toont ook overeenkomsten met andere talen. Het Ki'num is een bijvoorbeeld (net als het Indo-europees) een sterk flecterende taal. Flectie houdt in dat de functie van een woord in een zin wordt aangegeven door een verandering aan dat woord. Mooie voorbeelden hiervan zijn het naamvalsysteem en het schrift waarover het Ki'num beschikt. Het spreken of schrijven van het Ki'num wordt vaak gezien als een kunst.
[bewerk] Etiquette
Een taal met etiquette? Ja. Het Ki'num is een taal voor officiële gelegenheden en verklaring maar ook een taal voor poëzie en zang. Het is veel minder een taal om even gezellig een babbeltje te maken. Vanuit een oude traditie is besloten dat de taal alleen gezongen, of gerijmd uitgesproken of geschreven mag worden. Onder uitspreken of schrijven wordt alleen het openbaren van een bepaalde boodschap verstaan. Fluisteren wordt dus niet verstaan onder uitspreken. Dit vormt een enorme tegenstelling tot onze cultuur waarin fluisteren in gezelschap als onbeleefd wordt gezien. Ook het gebruik van de taal in educatief opzicht (dus gewoon om te leren) valt niet onder schrijven of uitspreken.
[bewerk] Zelfstandige naamwoorden
Bij zelfstandige naamwoorden in het Ki'num treedt flexie op. Alle zelfstandige naamwoorden worden zo verbogen dat aan het woord te zien is wat de functie van dat woord in de zin is. Hiervoor beschikt het Ki'num over een naamvalsysteem. De dertien naamvallen van het Ki'num zijn: nominatief, verbatief, allatief, ablatief, locatieve plaats, locatieve tijd, datief, accusatief, genitief, vocatieve imperatief en vocatieve interrogatief.
Niet alle zelfstandige naamwoorden worden op de zelfde manier verbogen. Het Ki'num kent acht declinaties. Een declinatie is een groep van zelfstandige naamwoorden die om een bepaalde rede op de zelfde manier worden vevoegd. Die rede dat een woordt tot een bepaalde declinatie behoort is in het Ki'num meestal de betekenis van het zelfstandig naamwoord. Bijvoorbeeld het verschil tussen leven of levensloos, mannelijk of vrouwelijk en natuurzuiver of gemaakt.
[bewerk] Geschiedenis
Het begint allemaal als de Xeens een eigen staat Xinan stichten uit alle vroegere landen en provinciën. Voor hen begint op dat moment een nieuwe periode. Aan het hoofd van de staat zetelt de Fritsch, de vader van alle Xeens. Zeventig jaar wordt die staat geregeerd door drie verschillende Fritschen. Maar in 172 n.F breekt een revolutie uit waarbij de Fritsch wordt afgezet. Tot 181 n.F. vinden verschillende machtsgrepen plaats waarbij een totale chaos pas in 230 n.F. leidt tot de hereniging van Xinan. Een nieuw politiek systeem en een nieuwe leider (de Fritsov) moeten zorgen voor de instandhouding van de vrede en de cultuur.
[bewerk] De schepping der aarde door de Vatrare
Zij zijn vier grote heersers die de aarde maakten. Ze worden de Vatrare genoemd. Geesten zijn zij die onze wereld maakten. Hun namen zoals de Xeens ze hun gaven zijn: Elmitrov de oudste en wijste, Conataz de mooiste en zus van Elmitrov, Umonu de grootste, sterkste en de echtgenoot van Conataz en tot slot Igrov de jongere broer van Elmitrov die liefde maar ook leed brengt. Samen schiepen zij de aarde.
Het was Elmitrov die de grond schiep om op te wonen. Hij maakte de wolken en de regen. Maar zijn mooiste creaties zijn de geesten van lucht en water. Toen hij de geest van het water Ũada schiep werd hij verliefd op haar en trouwde met haar. Samen regeren zij over de machtige geesten van de materie die in de aarde schuilen. Als die geesten de aarde verlaten zal deze uiteen vallen.
Maar de aarde was kaal en leeg. De vrouwe Conataz wilde schoonheid en leven brengen aan de creatie van haar broer. Zij schiep daarom zaden waaruit zij planten op aarde bracht. Zij schiep ook de dieren. Al begon zij met kleine bacteriën en schimmels, na enige tijd had zij bomen, struiken, vissen, wild, vogels en nog veel meer gemaakt. In tegenstelling tot alles wat Elmitrov had gemaakt, waren de organismen van Conataz teer en op een fijne manier afgewerkt. Haar schepsels werden dan ook met veel eerbied en voorzichtigheid behandeld. De Vatrare verlangden naar het leven op aarde. Daarom maakte Umonu voor zijn vrouw en haar broer de Xeen. Hij gaf hun de gave om te kunnen denken en te kunnen doen als de Vatrare. De Xeen waren de vertegenwoordigers van de Vatrare en aan hen de mogelijkheid om nieuw op de wereld te maken. Ze bouwden huizen, hielden vee en bewerkten het land. Hun wereld was perfect en werd alleen maar beter dankzij Elmitrov, Conataz en Umonu.
De jongste van de Vatrare was Igrov. De hele schepping van de aard ging aan hem voorbij. Hij voelde zich daarom zwak alsof hij niet goed genoeg was om zijn bijdrage te doen aan het scheppingsproces. De drie andere Vatrare schonken weinig aandacht aan hun jonge broeder. Zij hielden zich namelijk veel liever bezig met de aarde. Tijden lang schiep Igrov uit verveling kleine lichtjes die danste rond de aarde. Hij zonderde zich steeds meer af tot hij nauwelijks nog was waar te nemen. Zijn lichtjes hem nakomend. Elmitrov begon zich zorgen te maken om zijn broertje. Ook Conataz en Umonu kregen in de gaten wat ze hadden gedaan. Het geluk trok weg en de aarde werd droevig en schaduwachtig. Enkel kleine lichtjes waren in een oneindige verte te zien. Elmitrov verliet de aarde en ging achter Igrov aan. Hij trof hem vele mijlen van de aarde verwijderd aan tussen zijn lichtjes. Igrov was gebroken en vol wanvertrouwen in zichzelf. Elmitrov vroeg hem terug te gaan naar de aarde. Maar Igrov durfde niet terug te gaan. Hij was bang om gezien te worden en betekende niets voor de aarde. Elmitrov sprak tot hem dat alle vreugde van de aarde verloren was gegaan en dat een duistere schaduw over de aarde lag. Igrov luisterde niet naar zijn oudere broer. Daarom zei Elmitrov:
“Igrov, maak een licht groter dan alle andere, groter dan de aarde en vol van vertrouwen en energie”. Waarop Igrov zei dat zoiets hem nooit zou lukken.
“Probeer het” beval Elmirtov hem.
Igrov verzamelde zijn krachten en maakte een enorm grote bol waar hij een dergelijke energie in stopte dat deze warmte en licht uitstraalde. Een kracht van vertrouwen en trots maakte dat deze bal de aarde aantrok. Het bijna vergane leven op de aarde kwam weer tot bloei en maakte alle Vatrare blij. Igrov had een nieuwe gave geschapen, de gave die de tot een oneindige duur zou laten voortbestaan. Hij maakte de cyclus. De wereld was vanaf dat moment een oneindige kringloop van leven, dood en weer nieuw leven. De jongheid van Igrov heeft de aarde altijd fris en gezond gehouden.
[bewerk] De oorzaken van de scheidingen van de Xeens
In het begin van deze geschiedenis onderscheiden zich verschillende soorten Xeens. Meestal leefde een soort Xeens samen. Zij trokken samen rond op zoek naar voedsel. Elke soort Xeen was te herkennen aan de eieren die deze legde. Naarmate de Xeens steeds meer bij elkaar gingen wonen en zij in aanraking kwamen met andere soorten Xeens, mengden de soorten zich. Sommigen hechtten echter veel waarde aan het behoud van hun soort. Zij noemden zich de Edele Xeens. Zij die zich mengden met anderen werden de onreine Xeens genoemd. De Edelen verhieven henzelf boven de onreine Xeens. Vaak kregen ze leidinggevende functies of ze werden geestelijken. Zij vestigden zich op vruchtbare grond en bouwden daar ruime stenen huizen met akkers en vee. De onreine Xeens waren nog steeds een nomadisch volk. Zij trokken rond in tenten en zetten deze op rond om de centra van de kleine dorpjes. Deze centra bestonden meestal uit stenen huizen die door de Edele Xeens waren gebouwd. De Edelen voelde de vestigingen van de onreine Xeens om hun dorpen als een verontreiniging van hun Edele dorpen. Omdat bijna alle leidinggevende functies voor Edele Xeens waren, konden zij in 307 v.F. een nieuwe wet invoeren. Deze wet verhief de Edele Xeens ver boven de onreine. De onreine Xeens mochten bijvoorbeeld niet meer in de centra van hun dorpen komen en alleen maar in dienst van Edele Xeens werken. Een enorme onrust groeide onder de onreine Xeens die in 304 v.F. tot het begin van een grote revolutie, de zogenaamde Improçlo Genruzo.
[bewerk] Improçlo Genruzo
De Improço Genruzo de revolutie tussen de Edele Xeens en de onreine Xeens. In 304 v.F. komen de Xeens in het zuiden van hun land, met name in de toen zogeheten landen Tacher en Rothaprita in opstand tegen de zittende macht. In de tijd dat Xenan nog verdeeld was in landen regeerden er Edele vorsten. De Edele vorsten hadden in principe alle macht hun land en gebruikte die meestal van harte. In 304 n.F. weigerden onreine Xeens in het zuiden om nog te werken voor de Edelen. Verder wilde zij gelijke rechten hebben met de Edelen en niet langer onderdrukt worden. Toen twee maanden na de staking de situatie alleen maar slechter leek te worden omdat vele Xeens ontslagen werden, zijn revolutionaire ideeën uitgedacht die nog datzelfde jaar in werking gesteld zijn. In de hoofdstad Tacher waar de keizer van Tacher zat, zijn rellen losgebarsten die eerst tot het aftreden en daarna tot het ombrengen van de keizer hebben gezorgd. De Edele Xeens duldden de opstanden niet en hebben toen samen met het leger de strijd verklaard aan de onreine Xeens. Intussen was ook in Rothaprita de vorst afgetreden maar de situatie leek daar minder hevig. Totdat in 302 tijdens een grote vergeldingsactie honderden Edelen huizen in vlammen opgingen en het leger de opdracht kreeg alle onreine Xeens van de aardbodem te verwijderen. Mede omdat zij dan bijna allemaal zichzelf moesten verwijderen heeft het leger zich toen aangesloten bij de revolutionairen. Nu brak de revolutie ook in Rothaprita los. Vele Edele Xeens vluchtten naar het noorden als zij aan de gevangenis en de martelingen konden ontkomen. Daar in het noorden werd het Beycin-genootschap gevormd om de te voorkomen dat zich een kettingreactie zou voortdoen waarbij in alle landen in Nancin een revolutie los zou barsten. Het zuiden kreeg veel steun van het noorden om de revolutie te stoppen en de onreine Xeens opnieuw te kunnen onderdrukken. Er ontstond een oorlog tussen de onreine Xeens in het zuiden tegen de Edele Xeens die inmiddels bijna allemaal in het noorden zaten. Tot 93 v.F. putte deze oorlog de betrokken landen uit. Aan de revolutie kwam een einde toen de mensen de landen binnenvielen en vooral onreine Xeens hun levens gaven voor de verdediging van hun land.
[bewerk] Zie Ook
Andere onderwerpen die met dit onderwerp te maken hebben:
