Longontsteking
Van Wikipedia
| Longontsteking | ||
| Pneumonie | ||
| ICD-10 | J12, J13, J14, J15, J16, J17, J18, P23 | |
| ICD-9 | 480-486, 770.0 | |
| DiseasesDB | 10166 | |
| MeSH | C08.381.677 | |
Longontsteking (pneumonie) is een infectie van de longblaasjes (alveoli) en het omringende weefsel. Mits tijdig herkend kan longontsteking behandeld worden met antibiotica. Wanneer de ziekte niet tijdig herkend wordt, kunnen de longblaasjes zodanig verzwakken dat de longinhoud verkleind wordt. Dit heeft in de meeste gevallen de dood tot gevolg. Veelal treedt longontsteking op als complicatie van andere ziekten of als de patiënt al verzwakt is door andere oorzaken.
Vóór de ontdekking van penicilline was longontsteking een belangrijke doodsoorzaak.
Inhoud |
[bewerk] Hoofdindeling
Hoewel er enkele indelingen zijn te maken voor longontstekingen, bijvoorbeeld naar verwekker of ernst, is de in Nederland meest gehanteerde hoofdindeling de plaats waar de longontsteking wordt opgelopen. Er is ofwel sprake van een "community-acquired pneumonia" (in de omgeving opgelopen longontsteking), ofwel van een "hospital-acquired pneumonia" (in het ziekenhuis opgelopen longontsteking). De reden voor deze indeling is het verschil in behandeling. Dit verschil wordt bepaald door verscheidene factoren, waarbij de belangrijkste factoren het type patiënt en het type verwekker zijn. Een "community-acquired pneumonia" wordt in het gros van de gevallen veroorzaakt door één van de hieronder beschreven verwekkers, het merendeel Streptococcus pneumoniae, maar ook Haemophilus influenzae en de eveneens hieronder beschreven 'atypische verwekkers', waaronder Mycoplasmata en Chlamydiae. De "community-acquired pneumonia" kan worden veroorzaakt door allerhande micro-organismen, waaronder ook schimmels en gisten.
[bewerk] Oorzaken
Er zijn honderden micro-organismen die een longontsteking kunnen veroorzaken. Een minderheid is echter verantwoordelijk voor een meerderheid van de gevallen. De belangrijkste oorzaken zijn virussen, de bacterie Streptococcus pneumoniae (pneumokok), Gram-negatieve bacteriën en 'atypische' verwekkers.
De Steptococcus pneumoniae is een van de meest voorkomende oorzaken in alle leeftijdsgroepen met uitzondering van neonaten. Het is een Gram-positief micro-organisme dat vaak opportunistisch leeft in de keelhabitat van gezonde mensen. Een belangrijke andere Gram-positieve bacterie is de Staphylococcus aureus, een huidbacterie.
Gram-negatieve bacteriën worden minder vaak gezien en komen vaker voor bij mensen die lijden aan longemfyseem; Haemophilus influenzae, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa en Moraxella catarrhalis zijn het meest voorkomend in deze groep. Niet zelden zijn dit darmbacteriën die via aspiratie bij braken geïnhaleerd worden.
De atypische verwekkers zijn Chlamydia pneumoniae, Mycoplasma pneumoniae en Legionella pneumophila. Dit zijn atypische verwekkers gezien het feit dat ze vaker voorkomen bij adolescenten en meestal niet gevoelig zijn voor antibiotica die bij typische verwekkers gebruikt worden. Daarbij is het zogenaamde 'klinisch beeld' anders: de aanloop is anders en de longontsteking verloopt meestal milder – met uitzondering van de Legionella-pneumonie, die in alle leeftijdsgroepen fulminant kan verlopen –, hoewel bij ouderen of immuungecompromitteerden de infectie fulminant kan verlopen.
Virale verwekkers zijn meestal een influenza-virussoort, het respiratory synctial virus of een adenovirus. Hoewel de pneumonie meestal niet ernstig verloopt, wordt de long wel tijdelijk verzwakt, waardoor deze gekoloniseerd kan raken met bacteriën en er een zogenaamde bacteriële superinfectie kan ontstaan.
Schimmels zijn een ongebruikelijke oorzaak van longinfecties en komen meestal voor bij mensen met immuunstoornissen zoals AIDS en bij intraveneuze drugsgebruikers.
[bewerk] Symptomen
Symptomen van een longontsteking zijn onder andere de volgende:
- Kortademigheid
- Neusvleugelen (vooral/alleen bij kinderen)
- Hoesten, evt. ophoesten van groen of geel sputum
- Koorts
- Pijn, verergerd door diep ademhalen en hoesten
- Snelle, oppervlakkige ademhaling
En soms ook het volgende:
- Hemoptoe (bloed ophoesten)
- Hoofdpijn
- Zweten
- Verminderde eetlust
- Vermoeidheid
- Cyanose (blauwe verkleuring van vingers, voeten en lippen)
Vaak gaat er een periode aan vooraf bij een jonge patiënt van veel hoesten, verstopte neus, pijnlijke keel en soms ook pijnlijke oren. De jonge patiënt heeft buikklachten (die komen van de pijnlijke onstoken long) en wil het liefst plat liggen. Staan en springen is pijnlijk.
[bewerk] Zie ook
