Marshallplan
Van Wikipedia
Het Marshallplan was een omvangrijk materieel hulpplan, dat op initiatief van de toenmalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken George C. Marshall drie jaar na de Tweede Wereldoorlog in werking trad.
Dit European Decovery Program was gericht op de economische wederopbouw van de door de oorlog getroffen landen in Europa. Een belangrijke drijfveer van deze hulp was het vormen van een sterke buffer tegen de expansie van het communisme vanuit de Sovjet-Unie van Stalin. De betrekkingen tussen de VS en de Sovjet-Unie waren nl. in snel tempo verslechterd en hadden geleid tot de "Trumandoctrine".
Marshall deed het voorstel officieel op 5 juni 1947 in een toespraak aan de Harvard-universiteit in Cambridge, Massachusetts. Hij stelde daarbij de voorwaarde dat de deelnemende landen met een gemeenschappelijk Europees plan zouden komen.
Eind juni organiseerde de Britse minister van Buitenlandse Zaken Bevin in Parijs een drie-mogendhedenconferentie. De Russische minister Molotov verzette zich tegen het Marshall-plan dat hij beschouwde als een 'bedreiging voor de soevereiniteit van de kleine Europese landen.'
Op een conferentie in Parijs, die in juli 1947 plaatsvond, waren zestien Europese landen vertegenwoordigd om het plan te bespreken. Spanje (dat onder Franco formeel neutraal was gebleven) en de Sovjet-Unie waren niet uitgenodigd. Diverse Oost-Europese landen die ook voor hulp en deelneming in aanmerking kwamen namen op last van Stalin niet deel aan de conferentie.
De West-Europese landen stelden in september 1947 samen een economisch herstelplan op dat vervolgens aan de Amerikaanse senaat werd overhandigd.
De hulp bestond tussen 1948 en 1952 concreet uit geld, goederen, grondstoffen en levensmiddelen voor een totaalwaarde van 12,4 miljard dollar vanuit de Verenigde Staten. 1,5 miljard daarvan kwam ten goede aan het verwoeste Duitsland, waardoor dit land de oude, waardeloos geworden Reichsmark op 20/21 juli 1948 kon vervangen door de Duitse mark en de lege winkelschappen weer gevuld konden worden. Ook de andere landen die profiteerden van de Marshallhulp kregen hierdoor een belangrijke impuls voor de opbouw van hun industrieën en energievoorziening. 20% van de hulp was een lening, 80% was gift.
Voor Nederland dreigde de Marshall-hulp in 1950 voortijdig te eindigen: Toen Amerika in 1950 de Koreaanse Oorlog tegen het communisme begon, vroeg het aan Nederland om troepen te sturen. Toen Nederland dit weigerde, dreigde Amerika de Marshall-hulp op te zeggen. Uiteindelijk stuurde Nederland in oktober 1950 toch troepen naar Korea.
 |
Bronnen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina The Marshall Plan Speech (Engelstalig) op Wikisource |
