Texas (staat)

Van Wikipedia

State of Texas

(Details)

Bijnaam: Lone Star State

Oppervlakte
– % water

696.241 km²
2,5 %

Inwoners
– Dichtheid

22.490.022 (2004)
30,75/km²

Tijdzone

UTC -6 / -7

Texas is na Alaska de grootste staat van de Verenigde Staten van Amerika in oppervlakte. Het is tevens de tweede staat in bevolking, na Californië. De afkorting van de "Lone Star State", zoals de bijnaam luidt, is TX. Het aantal inwoners bedraagt ongeveer 22 miljoen. De staat, in het zuiden van de VS, heeft vele oliebronnen. De hoofdstad van Texas is Austin, de grootste stad is Houston. Andere belangrijke grote steden zijn Dallas en San Antonio.

Texas is de staat waar George W. Bush, de 43e president van de Verenigde Staten, is opgegroeid.

[bewerk] Geschiedenis

Het gebied dat nu Texas heet, werd oorspronkelijk bevolkt door Indianenstammen. In het tegenwoordige Texas wonen nog steeds Apache, Atakapa, Bidai, Caddo, Comanche, Karankawa, Kiowa, Tonkawa, en Wichita.

Op 6 november 1528 zette de Spaanse conquistador Álvar Núñez Cabeza de Vaca, die schipbreuk had geleden, als eerste Europeaan voet op Texaanse bodem. Boven die bodem hebben zes vlaggen gewapperd: de Fleur-de-lis van Frankrijk, en de nationale vlaggen van Spanje, Mexico, de Texaanse Republiek, de Verenigde Staten van Amerika, en de Geconfedereerde Staten van Amerika.

Texas maakte in de eeuwen na de Spaanse verovering deel uit van de Spaanse kolonie Nieuw-Spanje. Na de Mexicaanse onafhankelijkheid, in 1821, werd Texas samen met het Mexicaanse Coahuila als Coahuila y Tejas een deel van Mexico. Intussen migreerden veel Anglo-Amerikanen naar Texas, die uiteindelijk getalsmatig de Spaanstalige bevolking overtroffen. De Anglo-Texanen werden Texians genoemd, de Spaans/Mexicaanse Texanen Tejano's. Toen in 1835 de Mexicaanse dictator Antonio López de Santa Anna de grondwet van 1824 introk en Coahuila y Tejas verving door departementen, riepen de Texians de onafhankelijkheid van Texas uit. Na eerst te zijn verslagen bij de legendarische slag om de Alamo wisten de rebellen in het voorjaar van 1836 Santa Anna te verslaan en gevangen te nemen bij de slag bij San Jacinto, die vervolgens de onafhankelijkheid van de Republiek Texas erkende. De Texanen beschouwden de Rio Grande als hun westgrens, terwijl dat voorheen de Nueces was. In 1840 ontstond aan de andere zijde van de Rio Grande voor een korte tijd de onafhankelijke Republiek van de Rio Grande. Toen die in hetzelfde jaar op geweldadige wijze terug bij Mexico werd gevoegd vreesde Texas voor zijn onafhankelijkheid en zocht verdere toenadering tot de Verenigde Staten.

Op 29 december 1845 bekrachtigde president James K. Polk van de Verenigde Staten van Amerika een wet, waarmee Texas werd geannexeerd. Texas werd daarmee de 28e staat van de Verenigde Staten. Een jaar later brak na een gevecht in het gebied dat zowel door Mexico als de Verenigde Staten werd opgeëist de Mexicaans-Amerikaanse Oorlog uit.

[bewerk] Bestuurlijke indeling

Zie Lijst van county's in Texas voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Texas is verdeeld in 254 county's en is daarmee de staat met de meeste county's. County's hebben bevoegdheden over algemene zaken in het district, maar nemen gedeeltelijk ook de taken van een stad waar. Dit is het geval voor huishoudens die niet binnen de "city-limit" vallen. In de counties liggen city's (steden), de steden hebben ook bestuurlijke bevoegdheden, die overeenkomen met die van de Nederlandse gemeente.

[bewerk] Geografie

De staat Texas beslaat 678.054 km². Texas grenst in het noorden aan de staat Oklahoma; in het westen aan de staat New Mexico, in het zuiden aan Mexico en de Golf van Mexico; in het oosten aan de staat Louisiana; en in het noordoosten aan de staat Arkansas. Texas ligt in de Central-tijdzone.

Er kunnen vijf geografische regio's worden onderscheiden:

de Kustvlakte, van de Golf van Mexico landinwaarts tot San Antonio en ten zuidoosten van Austin
de Hill Country en het Edwards Plateau, een heuvelachtig gebied in centraal-Texas, in het oosten begrensd door de Balcones zone en de Blackland prairie.
de Grote vlakte, die zich uitstrekt tot in noord-Texas, waaronder de Llano Estacado en de Panhandle hoogvlakte
de Noordelijke vlakte
de Trans Pecos woestijn

[bewerk] Economie

Tot de Tweede Wereldoorlog was Texas een overwegend agrarisch gebied, met landbouw en veeteelt, en aardoliewinning als belangrijkste industrie. In 1926 was San Antonio de grootste stad, met meer dan 120 duizend inwoners.

Na de Tweede Wereldoorlog is Texas sterk geïndustrialiseerd. De economie drijft rond 2000 op informatietechnologie, olie en gaswinning, energieopwekking en energiehandel, landbouw, en industrie. De twee belangrijkste economische centra zijn de Houston Metropolitan Area rond Houston (petrochemie; NASA), en Dallas/Fort Worth Metroplex rond Dallas en Fort Worth, het centrum van de landbouw en de informatietechnologie. De kosten voor het levensonderhoud zijn in Texas betrekkelijk laag; er wordt door de staat geen inkomstenbelasting geheven; de belasting op handel is laag; en de overheidsbemoeienis is gering. Texas kent daardoor vanaf de jaren negentig een forse economische groei.

[bewerk] Onderwijs

Het Universiteit van Texas systeem kent vele campussen, de bekendste hiervan is de Universiteit van Texas in Austin.

[bewerk] Demografie

Texas kent een groot aantal Spaanssprekenden (Hispanics). Een deel van hen is recent geïmmigreerd vanuit Mexico, Centraal-Amerika en Zuid-Amerika. Anderen, bekend als Tejanos, stammen af van mensen die al in Texas woonden voor de staat onafhankelijk werd van Mexico. Anders dan bij andere Amerikaanse staten die grenzen aan Mexico gaat de Texaanse cultuur geleidelijk over in de Mexicaanse, wat resulteert in een levendige grensstreek waarvan ook de Tex-Mex keuken en muziek getuigt. De raciale- en etnische problemen die in veel zuidelijke staten worden gevonden, zijn in Texas nagenoeg afwezig.

Naast Spaanssprekenden kent Texas immigrantengemeenschappen van Duitsers, Polen, Zweden, Noren, Tsjechen, Fransen en Nederlanders. Hun invloed is nog in terug te vinden in de plaatsnamen, in de architectuur, in de muziek, en in de keuken van Texas. De stad Nederland in Texas werd in 1897 gesticht door Nederlandse immigranten. De belangrijkste families waren Reinstra en Doornbos en hun nakomelingen wonen er nog steeds. De Nederlandse geschiedenis van de stad wordt herdacht in het Dutch Windmill Museum aan de Boston Avenue.

Recent emigreren Aziaten uit China, Taiwan, India, Zuid-Korea en Japan naar Texas. Zij vestigen zich vooral in Houston en Dallas.

[bewerk] Bekende Texanen

Red Adair (8 juni 1915 – 7 augustus 2004)
Lance Armstrong (18 september 1971), wielrenner/ 7-voudig Tour de France winnaar
Tex Avery
George Bush (12 juni 1924), 41e president van de Verenigde Staten
George W. Bush (6 juli 1946), 43e president van de Verenigde Staten
George Eads (1 maart 1967), acteur, formeel bekend als Nick Stokes in CSI
Dwight D. Eisenhower (14 oktober 1890 – 28 maart 1969), 34e president van de Verenigde Staten
Lyndon B. Johnson (27 augustus 1908 - 22 januari 1973), 36e president van de Verenigde Staten
Beyoncé Knowles (4 september 1981), zangeres
James Travis (Jim) Reeves (20 augustus 1923 - 31 juli 1964)
Stevie Ray Vaughan, bluesgitarist (3 oktober 1954 – 27 oktober 1990), band: Stevie Ray Vaughan & Double Trouble
Jimmie Vaughan, bluesgitarist, broer van Stevie Ray Vaughan, bekend geworden met band: the Fabulous Thunderbirds, Jimmie verliet de band in 1990
Angela Strehli, (blues)zangeres, oa. optredens gedaan met SRV & Double Trouble
Howard Hughes, industrieel
Kelly Clarkson, zangeres

{{{afb_links}}}	Staten van de Verenigde Staten		{{{afb_groot}}}
Alabama - Alaska - Arizona - Arkansas - Californië - Colorado - Connecticut - Delaware - Florida - Georgia - Hawaï - Idaho - Illinois - Indiana - Iowa - Kansas - Kentucky - Louisiana - Maine - Maryland - Massachusetts - Michigan - Minnesota - Mississippi - Missouri - Montana - Nebraska - Nevada - New Hampshire - New Jersey - New Mexico - New York - North Carolina - North Dakota - Ohio - Oklahoma - Oregon - Pennsylvania - Rhode Island - South Carolina - South Dakota - Tennessee - Texas - Utah - Vermont - Virginia - Washington - West Virginia - Wisconsin - Wyoming Niet-onafhankelijke gebieden en federaal district van de Verenigde Staten Amerikaans-Samoa - Guam - Noordelijke Marianen - Puerto Rico - Amerikaanse Maagdeneilanden - Washington D.C. - Kleine Pacifische eilanden van de Verenigde Staten			{{{afb_groot}}}