President van de Verenigde Staten

Van Wikipedia

Zegel Amerikaanse president

De president van de Verenigde Staten fungeert als het staatshoofd. De president is het hoofd van de uitvoerende macht en bevelhebber van het militaire apparaat. De president wordt gekozen voor een termijn van vier jaar en kan slechts eenmaal worden herkozen. Deze beperking werd ingevoerd, nadat Franklin D. Roosevelt als eerste president voor meer dan drie termijnen gekozen was. Dit is vastgelegd in een amendement op de Amerikaanse grondwet (The Constitution).

De Vicepresident van de Verenigde Staten wordt president bij overlijden, aftreden of afzetting (engels:impeachment) van de formele president. Zou de vicepresident niet in staat zijn het presidentschap op zich te nemen, dan is de volgende die voor het ambt in aanmerking komt de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, gevolgd door de President Pro Tempore van de Senaat.

De woon- en werkplaats van de president is het Witte Huis in de stad Washington, District of Columbia.

Inhoud

1 De rol van de president
- 1.1 De grondwettelijke macht van de president
- 1.2 De echte macht van de president
2 Verkiezing van de president
3 Gerelateerde onderwerpen
4 Externe link

[bewerk] De rol van de president

[bewerk] De grondwettelijke macht van de president

De grondwet van de Verenigde Staten kent aan de president een aantal machten toe, in Artikel II:

De president is bevelvoerder van het leger en de marine van de Verenigde Staten en van de milities van de verschillende staten als ze optreden in dienst van de Verenigde Staten.
Hij mag de leidinggevende ambtenaren en officieren van de federale departementen opdragen hun opinies over het besturen van hun departementen op schrift te stellen en aan hem te zenden.
Hij mag veroordeelden van federale misdrijven gratie of uitstel van executie verlenen, zolang het niet een veroordeling betreft waardoor een federale ambtenaar uit zijn ambt gezet wordt (in geval van veroordeling had Bill Clinton zichzelf bijvoorbeeld geen gratie kunnen verlenen).
Met instemming van twee derde van de aanwezige senatoren mag de president verdragen sluiten uit naam van de Verenigde Staten.
Hij mag ambassadeurs, ministers en consuls, raadslieden van het Amerikaanse Hooggerechtshof en alle andere officieren en ambtenaren van de Verenigde Staten aanstellen. Hun benoemingen moeten echter wel door de Senaat worden goedgekeurd. Deze macht is verder beperkt doordat het Amerikaans Congres bij wet kan beslissen dat bepaalde ambtenaren en officieren niet door de president, maar door de rechterlijke macht of de hoofden van de departementen aangesteld kunnen worden. Daarentegen kan het Congres ook beslissen dat bepaalde aanstellingen van de president niet door het Congres goedgekeurd hoeven te worden.
Als er een vacature te vervullen is als de Senaat niet in zitting is, mag de president een tijdelijke aanstelling plegen zonder goedkeuring; deze aanstelling blijft van kracht tot het volgende reces van het Congres.
Hij mag, in bijzondere omstandigheden, het Congres bijeen roepen voor een bijzondere zitting. Of een van beide huizen. En in zo'n geval mag hij ook, als in het Congres onenigheid bestaat over wanneer ze uiteen zullen gaan, de vergadering ontbinden.
Van tijd tot tijd moet de president het congres informeren over de toestand van het land (de bekende "State of the Union"). Bij die gelegenheid mag hij nieuwe wetgeving voorstellen.

In ruil hiervoor dient de president erop toe te zien dat de wetten van de Verenigde Staten nageleefd worden en ambassadeurs en andere vertegenwoordigers van andere landen te ontvangen.

Daarnaast is de officiële macht van de president later uitgebreid door het 25^ste amendement: naast officieren en ambtenaren, mag de president ook een nieuwe vicepresident aanstellen als daar een vacature voor bestaat.

[bewerk] De echte macht van de president

Hoewel het uit zijn grondwettelijke bevoegdheden wellicht niet zo klinkt, is de president zonder enige twijfel de machtigste man van de Verenigde Staten. Sinds het opstellen van de grondwet is zijn macht stelselmatig uitgebreid, hetzij door nationale wetgeving, hetzij door het in gebruik raken van bepaalde handelingen van de president.

Hoewel de wetgevende macht volgens de grondwet van de Verenigde Staten volledig bij het Congres ligt, heeft de president een enorme vinger in de pap. Hij mag het Congres natuurlijk voorstellen doen tijdens zijn State of the Union-voordrachten, maar daarnaast is het ook in gebruik geraakt dat de president altijd voorstellen voor nieuwe wetgeving mag doen. Een duidelijk voorbeeld hiervan was de oprichting van een geheel nieuw ministerie in 2002, het Department of Homeland Security. Dit ging geheel op initiatief van president George W. Bush.
Ook indirect heeft de president de macht om wetgeving in te brengen: hij is namelijk zo invloedrijk, dat hij altijd wel een afgevaardigde of senator kan vinden die voor hem wel een wetsvoorstel in wil dienen.

Daarnaast heeft de president ook wetgevende macht in omgekeerde richting: de president mag een veto uitspreken over alle wetsvoorstellen die door het Congres gekomen zijn, zolang het geen grondwetswijziging betreft. Wel kan het Congres dan toch de wet erdoor drukken met een twee derde meerderheid in beide huizen, maar dat is vaak moeilijk te bereiken in de sterk gepolariseerde sfeer van het Congres.
Ook beschikt de president over een onofficieel veto, dat eruit bestaat dat hij alle wetgeving moet ondertekenen voordat deze ingaat. De president kan wetgeving onbeperkt tegenhouden door het voorstel niet te ondertekenen maar het in een la te schuiven en onder te laten stoffen. Ook hier geldt echter dat het Congres een dergelijk veto kan doorbreken door het voorstel opnieuw goed te keuren.

Naast echt wetgevende invloed, mag de president per decreet bestuurlijke besluiten uitvaardigen die niet onderhevig zijn aan instemming van het Congres. Deze decreten heten "presidential orders" en zijn vergelijkbaar met de Nederlandse algemene maatregelen van bestuur en koninklijk besluiten. De orders hebben een status gelijk aan wet, maar er gelden wel enige beperkingen. Om te beginnen mogen deze decreten niet in strijd zijn met de grondwet of federale wetgeving -- de macht van het Congres gaat altijd voor. Ook de uitspraken van het Hooggerechtshof (dat zijn namelijk officiële verklaringen van de betekenis van de wet) mogen niet met de voeten getreden worden. De macht van de president om decreten uit te vaardigen ligt niet expliciet vast in een wet, maar wordt geacht voort te vloeien uit Artikel II van de Amerikaanse grondwet waarin staat dat de president moet toezien op het naleven van de wet. Als gevolg van een uitspraak van het Hooggerechtshof in de jaren 1950 is het dus eigenlijk de bedoeling dat een decreet bestaat ter verduidelijking van een bestaande wet en niet onafhankelijk kan bestaan. De meeste decreten sinds die tijd noemen dan ook de wetten waarop ze gebaseerd worden geacht. Er is echter aanhoudende kritiek dat veel presidenten het systeem misbruiken door decreten uit te vaardigen die nauwelijks te maken hebben met de genoemde wetgeving en zo stiekem wetten maken.
Een decreet is duidelijk minder standvastig dan een wet. Niet alleen kan een besluit van Congres of Hooggerechtshof een decreet doorkruisen, ook kan een decreet altijd herroepen worden door de president of een latere president. Decreten worden dan ook weinig gebruikt door presidenten die iets op de lange termijn willen bereiken en worden ook meestal gericht aan ministeries voor intern gebruik en niet aan het grote publiek. Toch bestaan hierop uitzonderingen, zoals het decreet van George W. Bush dat het mogelijk maakt federale gelden voor uitkeringen te verstrekken via kerkelijke organisaties en niet via seculiere wegen.
Volgens de grondwet kan alleen het Congres de Verenigde Staten in oorlog verklaren met een andere staat en moeten de Amerikaanse strijdkrachten dus thuis blijven totdat het Congres anders verklaart. De president heeft echter bij wet de bevoegdheid gekregen om de strijdkrachten in te zetten voor korte, militaire acties (maximaal 90 dagen) zonder voorafgaande toestemming van het Congres. Op grond hiervan is het Amerikaanse leger onder Ronald Reagan in actie gekomen in Grenada, onder George H.W. Bush tegen Irak (in de Golfoorlog) en onder Bill Clinton in Soedan en onder George W. Bush in Afghanistan. Het Congres gaf voorafgaande goedkeuring aan inzet in Irak onder George W. Bush, maar ook hiervoor werd geen oorlog verklaard.

Daarnaast zijn een groot aantal presidenten (al dan niet met instemming van het Congress) onder een oorlogsverklaring uit gekomen door andere constructies; de Amerikaanse militaire inzet in Vietnam tussen 1962 en 1975 was bijvoorbeeld officieel geen oorlog maar het inzetten van "militaire adviseurs" ter "ondersteuning van de gevechtshandelingen van het Zuid-Vietnamese leger".

De president kan in ieder gedeelte van de Verenigde Staten de noodtoestand uitroepen. Hierdoor kan hij federale gelden vrijmaken om in dat gebied in te zetten.
Sinds de jaren 1980 maken presidenten steeds meer gebruik van mediaoffensieven om onofficiële invloed uit te oefenen. Optredens in praatprogramma's, op televisie uitgezonden verklaringen en persconferenties, de wekelijkse radio-uitzending, publicaties van het Witte Huis en ook toenemend gebruik van het Internet als communicatiemedium zijn, naast speeches voor besloten gezelschappen, toenemend middelen voor de president om het volk te bereiken en invloed uit te oefenen.

Daarnaast oefenen presidenten ook altijd langdurige invloeden uit via hun benoemingen. Waren ambassadeurs bijvoorbeeld vroeger altijd mensen die enorm competent waren en de "Amerikaanse boodschap" uitdroegen in het buitenland, sinds het presidentschap van Ronald Reagan zijn de Amerikaanse ambassadeurs naar de landen die "minder belangrijk" worden geacht eigenlijk altijd politieke vrienden van de president die een hoog baantje toegespeeld krijgen als beloning voor bewezen diensten.
Ook zeer merkbaar is de hand van de president in de samenstelling van het Hooggerechtshof; deze benoemingen zijn altijd politiek ingegeven en geven de president (omdat de raadsheren vele, vele jaren kunnen blijven zitten) meestal invloed tot vele jaren nadat ze geen president meer zijn. Hetzelfde geldt voor benoemingen op strategische posities als de voorzitter van de Federal Reserve.

[bewerk] Verkiezing van de president

[bewerk] Wie mag?

Volgens de grondwet van de Verenigde Staten gelden de volgende eisen voor een kandidaat-president van de Verenigde Staten:

Hij moet minimaal 35 jaar oud zijn
Hij moet van nature Amerikaans staatsburger zijn -- genaturaliseerde staatsburgers mogen niet
Hij moet voor de mogelijke ambtsaanvaarding minstens 14 jaar in de Verenigde Staten gewoond hebben
Hij moet "natural-born" zijn; de betekenis hiervan is onduidelijk en het kan zijn dat hiermee alleen bedoeld wordt dat hij natuurlijk staatsburger moet zijn, maar er wordt praktisch van uitgegaan dat het ook betekent dat hij in de Verenigde Staten geboren moet zijn en niet in het buitenland.

Letterlijk staat er in de grondwet dat kandidaten geboren na de ratificatie van de grondwet "natural-born"-staatsburgers moeten zijn. Na 238 jaar geldt dat uiteraard voor alle kandidaten, maar het stond erbij om het mogelijk te maken voor mensen die bij oprichting van de Verenigde Staten staatsburger werden om president te worden.

Er zijn recent stemmen opgegaan, met name in de Republikeinse partij, om deze laatste eis aan te passen met de bedoeling de kandidatuur van Arnold Schwarzenegger (geboren in Oostenrijk) voor de verkiezingen van 2008 mogelijk te maken.

De bovenstaande zijn wettelijke eisen. Er zijn echter ook praktische eisen:

Zoals verderop besproken wordt, moet de presidentskandidaat feitelijk over heel veel geld beschikken
De kandidaat moet zeer veel politieke connecties en vrienden hebben om genomineerd te kunnen worden door een serieuze partij

Hoewel de president wel uit zijn ambt gezet kan worden wegens mentale of psychische ziekte, is een goede psychische gezondheid geen vereiste. De bestuurlijke ervaring van een presidentskandidaat is over het algemeen minder belangrijk dan de vraag of hij weet over te komen als een krachtige en betrouwbare leider. Evenwel kan een kandidaat met een strafblad vrijwel zeker verkiezing vergeten en waren alle presidenten tot nu toe altijd blanke mannen en voornamelijk protestanten (alleen John F. Kennedy was katholiek).

De vicepresidentskandidaat is kandidaat om de eerste te zijn in lijn van opvolging van de president; om deze reden moet hij aan dezelfde eisen voldoen.

[bewerk] De formele verkiezing

De grondwet van de Verenigde Staten beschrijft de formele procedure voor de verkiezing van de president, in Artikel II en het 12^e amendement. Deze procedure is als volgt:

De staten van de Verenigde Staten wijzen kiesmannen aan; deze kiesmannen vormen samen het electorale college. Iedere staat mag zelf beslissen hoe de kiesmannen aangewezen worden. Elke staat wijst een kiesman aan voor iedere senator of afgevaardigde die de staat vertegenwoordigt in het Amerikaans congres.
Het electorale college van iedere staat komt samen. Zij krijgen dan een lijst overhandigd van kandidaten voor het presidentschap en vicepresidentschap in die staat (een persoon hoeft niet in iedere staat kandidaat te zijn). Op de lijst die zij gepresenteerd krijgen, moet tenminste één persoon voorkomen die niet in dezelfde staat woont als de kiesmannen van die staat.
De kiesmannen brengen ieder twee stemmen uit op kandidaten van de lijst, een voor president en een voor vicepresident.
De stemmen voor president en vicepresident worden geteld en er worden lijsten met de twee uitslagen gemaakt: alle personen die stemmen hebben gekregen voor een post worden opgeschreven op de lijst voor die post, samen met het aantal stemmen dat iedere persoon kreeg. Deze lijsten worden getekend en gecertificeerd, verzegeld en verzonden naar de regeringszetel (Washington D.C.); de enveloppen zijn geadresseerd aan de President van de Senaat (dat is vrijwel altijd de zittende vicepresident).
Na ontvangst van alle enveloppen, opent de President van de Senaat de enveloppen in een verenigde zitting van de Senaat en het Huis van Afgevaardigden. Alle stemmen per kandidaat per post worden geteld.
De uitslag wordt vastgesteld:
1. Als één kandidaat een meerderheid van de electorale stemmen voor het presidentschap krijgt, is hij president. Het is dus niet zo dat de meeste stemmen tellen: om te winnen moet een kandidaat meer dan de helft van de electorale stemmen krijgen.
2. Heeft geen kandidaat een meerderheid van de electorale stemmen voor president, dan gaan de drie kandidaten met de meeste stemmen door naar de "volgende ronde". Deze ronde wordt onmiddellijk gehouden en bestaat eruit dat het Huis van Afgevaardigden per staat stemt om de president te kiezen uit de (maximaal) drie overgebleven kandidaten. Dat wil zeggen: alle afgevaardigden van een staat mogen samen één stem uitbrengen op een kandidaat. Lukt het ze niet om zo voor de eerstvolgende 4^e maart een president te kiezen, dan wordt de zittende vicepresident tijdelijk president (de zittende president moet aftreden).

Voor de vicepresident geldt een dergelijke verkiezing, met een paar wijzigingen.

In tegenstelling tot wat veel mensen denken, wordt de president van de Verenigde Staten dus niet direct gekozen. De grondwet schrijft niet voor hoe de kiesmannen aangewezen dienen te worden en bindt hen ook niet aan een bepaalde opdracht om voor een kandidaat te stemmen afhankelijk van enige andere stemming. Het is dus feitelijk zo dat de president van de Verenigde Staten (een enkele uitzondering daargelaten) gekozen wordt door een handvol mensen, in aantal gelijk aan de leden van het Amerikaanse congres.

[bewerk] De praktische invulling van dit systeem

Het laatste gedeelte van het bovengenoemde systeem ligt geheel vast en wordt na iedere verkiezing zo uitgevoerd als hierboven beschreven. De manier waarop de kiesmannen worden aangewezen, wordt echter per staat bepaald. En dat maakt dat de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten gepaard gaan met veel spektakel.

[bewerk] Het aanwijzen van de kiesmannen

Zoals eerder opgemerkt, staat het de Staten vrij om zelf te bepalen hoe zij hun kiesmannen aanwijzen. Hoewel er vanaf 1783 verschillende systemen heersten, zijn de staten sindsdien allemaal uitgekomen op een bepaald systeem van algemene verkiezingen, die gehouden worden op 4 november.

Dit systeem zit echter wat ingewikkelder in elkaar dan het in eerste instantie klinkt. Om te beginnen mag iedere burger van iedere staat een stem uitbrengen op een van de kandidaten die in die staat verkiesbaar is als president. Een aparte stem voor vicepresident is er niet, aangezien president en vicepresident altijd als koppel kandidaat zijn. De stemmen per staat gaan echter niet naar de kandidaat, maar naar het platform van de kandidaat (praktisch gezien komt dit overeen met de politieke partij van de kandidaat).

Na de stemming volgt de uitslag. Het platform dat in een staat de meeste stemmen krijgt, wint. Er geldt een "winner takes all"-systeem, het winnende platform mag alle kiesmannen voor de staat aanwijzen. De stemmen die in de staat uitgebracht worden op andere platforms, worden dus feitelijk weggegooid.

Een uitzondering op deze regel vormen de staten Nebraska en Maine. In deze twee staten mag het platform dat in totaal de meeste stemmen heeft gekregen in de gehele staat, twee kiesmannen aanwijzen. Daarna wordt er gekeken naar de uitslag in elk kiesdistrict voor het Huis van Afgevaardigden apart. Het winnende platform in elk van de districten mag een kiesman aanwijzen, zodat (in theorie) in deze staten meerdere platforms kiesmannen zouden kunnen aanwijzen. In de praktijk is dit echter nog nooit voorgekomen. Tijdens de verkiezingen van 2 november 2004 was er in de staat Colorado een referendum om met onmiddellijke ingang de kiesmannen te verdelen op basis van evenredige vertegenwoordiging, dit voorstel heeft het echter niet gehaald.

Het winnende platform kiest met uiterste zorg kiesmannen die zeker zullen stemmen op de kandidaat van het platform -- broodnodig, want van de vijftig staten zijn er maar twee die hun kiesmannen verplichten te stemmen op de kandidaat van de partij wier platform heeft gewonnen. Wordt iemand aangewezen als kiesman door de Republikeinse Partij van Californië, dan mag hij straffeloos voor de kandidaat van de Democratische partij stemmen. Op deze wijze is het theoretisch mogelijk dat een persoon president wordt zonder steun van een meerderheid van de bevolking.

[bewerk] De aanloop naar de verkiezingen

Vanwege het "winner takes all"-principe, is het voor een kandidaat van levensbelang om in alle staten (vooral die met veel inwoners) een grote en goede indruk te maken op zoveel mogelijk mensen. Dit heeft ertoe geleid dat de aanloop naar de presidentsverkiezingen op 4 november een enorm mediaspektakel is geworden, waarin de verschillende kandidaten elkaar naar het politieke leven staan.

[bewerk] De primaries

Het begint met de primaries, een proces waarbij iedere partij (of platform) een kandidaat aanwijst. De kandidaten van een partij voeren in een aantal staten campagne om zoveel mogelijk partijsteun te werven. Binnen de partijafdelingen van de staten zijn verkiezingen voor kandidaten (de primaries). Een aantal grote, belangrijke staten doen dit steevast op de eerste dinsdag van maart: Super Tuesday.

De primaries zijn een methode om te bepalen welke kandidaat binnen zijn partij de meeste steun geniet, welke een goede kandidaat zou zijn als vicepresident ter ondersteuning van de presidentskandidaat. Door veel primaries te winnen, kan een kandidaat zich ook voor het grote publiek profileren als "natuurlijk winnaar".

Na de primaries komen afgevaardigden van de partij uit alle staten samen in een vergadering (een conventie) en wordt de definitieve kandidaat van de partij/het platform aangewezen.

In de praktijk is het zo dat er (in het feitelijke tweepartijenstelsel van de Verenigde Staten) maar een zo'n race spannend is: die voor de kandidaat van de oppositiepartij. Als de zittende president nog een termijn wil, dan is zijn kandidatuur voor zijn partij zo vanzelfsprekend dat de primaries voor hem een formaliteit zijn en kan hij geheel de tijd van de primaries feitelijk landelijk campagne voeren. Doet de zittende president niet mee, dan geldt iets dergelijks eigenlijk automatisch voor de zittend vicepresident.

[bewerk] De race

Na de conventies van de partijen, volgt de landelijke campagne om de voorkeur van het grote publiek. Dit de tijd waarin de kandidaten in debat en lezing hun standpunten en voornemens presenteren aan het publiek. In de praktijk proberen de kandidaten vooral te laten zien dat hun opponent ongeschikt is voor het presidentschap.

[bewerk] Kritieken op het systeem

Het systeem van presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten is mikpunt van veel kritiek, zowel intern als wereldwijd.

Vreemd genoeg richt de kritiek zich niet op het feit dat de president niet volgens het principe van evenredige vertegenwoordiging gekozen wordt, hoewel dat er natuurlijk om vraagt. Traditioneel richt de kritiek zich geheel op de praktische minpunten van het systeem.

Een aanhoudend en groeiend punt van kritiek is de manier waarop de race verloopt. Sinds de jaren '70 tendeert de verkiezing ernaar steeds meer te draaien om de persoon van de kandidaat dan om zijn programma -- heeft hij wel of niet in het leger gediend, heeft hij slippertjes gemaakt in zijn huwelijk, gaat hij wel iedere zondag braaf naar de kerk, heeft hij ooit een jointje gerookt, dat soort dingen. Modder gooien tussen de kandidaten voert al heel lang de boventoon in alle onderdelen van de campagnes en er is dan ook veel kritiek dat mensen geen accuraat beeld meer krijgen van waarvoor ze stemmen en eerder gevraagd worden om op de minste van twee kwaden te stemmen dan om op het betere programma te stemmen.
Een tweede, en mogelijk erger, punt van kritiek is dat de campagnes enorme mediaspektakels zijn waarin massale televisie en radiospotjes, posters en partijoptredens van de kandidaten op televisie en in het openbaar een enorme rol spelen. Deze campagnes kosten altijd miljoenen en miljoenen dollars. Ten eerste heeft dit het effect dat een persoon in de Verenigde Staten -- waar men gelijkheid voor allen hoog in het vaandel heeft en zo trots is dat de VS een van de eerste landen is waar iedereen staatshoofd kon worden -- als presidentskandidaat eigenlijk totaal niet aan de bak komt als hij niet schatrijk is. Maar zelfs persoonlijk fortuin is vaak niet voldoende en de campagnes moeten dan ook uitgebreid gefinancierd worden door particuliere steun. Steun die vaak komt van de zijde van pressiegroepen en bedrijven, die hun steun graag beloond zien met enige, politieke wederdiensten (zo is het algemene idee). Een enorm punt van kritiek (zeker sinds de Enron-zaak) is de mate waarin derden politieke steun kunnen kopen in dit systeem van verkiezingen.

[bewerk] Opvolging van de president

[bewerk] Einde van een termijn

Bij wet zit de president van de Verenigde Staten een periode uit van vier jaar. Hij wordt opgevolgd door de nieuwgekozen president. Als de president maar één periode heeft uitgediend, mag hij nogmaals gekozen worden en zichzelf opvolgen.

De enige uitzonderingen op deze regel zijn als volgt:

Als de nieuwgekozen president dood is op de dag dat hij de eed af moet leggen en zijn ambt moet aanvaarden, wordt de zittende president opgevolgd door de nieuwgekozen vicepresident.
Als er geen nieuwgekozen president is (bijvoorbeeld omdat het Huis van Afgevaardigden niet op tijd kon beslissen), wordt de president tijdelijk opgevolgd door de zittende vicepresident.

Had de crisis na de presidentsverkiezing van 2000 lang genoeg voortgeduurd, dan had Al Gore dus tijdelijk president kunnen worden.

[bewerk] Opvolging tussentijds

De president kan tussentijds opgevolgd worden als hij komt te overlijden, aftreedt of (tijdelijk) uit zijn ambt wordt gezet. In al deze gevallen wordt de president opgevolgd door de zittende vicepresident.

De enige uitzondering op deze regel is als de president opgevolgd moet worden en er geen vicepresident is. In dit geval geldt de volgende volgorde:

De eerste persoon in de lijn van opvolgers is de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden.
De tweede persoon in de lijn van opvolgers is de president pro tempore (de tijdelijke president) van de Senaat. Merk op dat dit niet de vaste president van de Senaat is -- de vaste president is vicepresident van de Verenigde Staten. In praktische termen is de oudste senator de president pro tempore.
Daarna volgen de andere leden van het kabinet van de Verenigde Staten waarbij het jaar van oprichting van het departement bepalend is. Hierdoor zal de Secretary of State (State Department opgericht in 1789) als eerste aan bod komen en de Secretary of Veteran Affairs als laatste. De Secretary van het nieuwe Department of Homeland Security zal hoogstwaarschijnlijk direct na de Attorney General in de lijn van opvolging worden geplaatst als de betreffende wet in het Huis van Afgevaardigden wordt aangenomen.