Vaud
Van Wikipedia
| Kanton Vaud | ||||
|---|---|---|---|---|
|
||||
| Gegevens | ||||
| Hoofdstad: | Lausanne | |||
| Oppervlakte: | 3213 km² | |||
| Inwoners: | 635.850 (2003) | |||
| Bewonersdichtheid: | 198 per km² | |||
| Lid Zwitsers Eedgenootschap sinds: | 1803 | |||
| Afkorting: | VD | |||
| Talen: | Frans | |||
| Website: | Kanton Vaud | |||
| Ligging van kanton in Zwitserland | ||||
 |
||||
| Kaart van het kanton | ||||
 |
||||
Vaud is een kanton in het westen van Zwitserland.
Duits: Waadt; Frans: Vaud; Italiaans: Vaud; Retoromaans: Vad; Engels: Vaud.
De inwoners van het kanton zijn voor 40,0% protestant en 33,7% rooms-Katholiek (mei 2003).
Inhoud |
[bewerk] Geografie
Het kanton Vaud ligt in de regio West-Zwitserland. Een lang gedeelte van de grens van het kanton ligt aan het meer van Genève en het meer van Neuchâtel. In het noordwesten grenst het kanton aan de Franse departementen Ain, Jura en Doubs, in het zuidwesten aan Genève, in het zuidoosten aan Wallis, in het oosten aan kantons Fribourg en Bern en in het noordoosten aan Neuchâtel. In het midden van het meer van Genève grenst het aan Frankrijk, het departement Haute-Savoie.
Het noordoosten van Vaud bevindt zich in de Jura, het zuidwesten in de Alpen en de rest in het Middenland.
In het noordoosten bevindt het district Avenches zich als enclave in het kanton Fribourg. Maar daarvoor bezit Fribourg drie enclaves in Vaud. Genève heeft ook een enclave in het zuidoosten van Vaud, genaamd Céligny.
[bewerk] Economie
In de hoofdstad Lausanne bevindt zich het economische centrum van Vaud. Rondom de hoofdstad bevindt zich de meeste industrie. De dienstensector is in de hoofdstad zelf (72% van de economische activiteit). In Lausanne bevindt zich de EPFL, École Polytechnique Fédérale de Lausanne, (een technische universiteit) en de UNIL (Université de Lausanne) met samen meer dan 20.000 studenten. Ook bevindt zich hier de duurste en meest gerenommeerde MBA-opleiding van Zwitserland. Ook de hogere Hotelschool van Lausanne behoort tot de wereldtop. De EPFL is samen met de ETH in Zürich elk jaar weer een van de beste technische universiteiten in de wereld.
Na Wallis is Vaud de tweede in wijnproductie in Zwitserland. De meeste wijn in Vaud is witte wijn en de druiven hiervoor groeien op de heuvelhellingen rondom het meer van Genève. Hierbuiten kan je de agrarische sector aantreffen, zoals suiker bij Orbe en tabak in de omgeving van Broye. Vruchten vind je aan de voeten van de Jura. In Bex is een zoutmijn.
[bewerk] Talen
Moedertaal (2000):
27,4% van de bevolking van het kanton heeft geen Zwitsers paspoort (dec. 2003).
[bewerk] Plaatsen en gebieden
Steden met meer dan 10.000 inwoners (2002)
- Lausanne, de hoofdstad met 116.332 inwoners.
- Yverdon-les-Bains, 23.479 inwoners
- Montreux, 22.569 inwoners
- Renens (VD), 17.507 inwoners
- Nyon, 16.355 inwoners
- Pully, 16.156 inwoners
- Vevey, 15.779 inwoners
- Morges, 13.824 inwoners
- Prilly, 10.745 inwoners
- La Tour-de-Peilz, 10.445 inwoners
- Gland, 10.183 inwoners
[bewerk] Toerisme
Het toerisme contreert zich rondom het meer van Genève en het meer van Neuchâtel. Montreux is bijvoorbeeld een bekende stad, waar veel te doen is.
Mooie stadcentra vind je in Avenches met resten uit de Romeinse tijd en Payerne met een middeleeuws kasteel.
Yverdon was een van de steden die de Expo.02 georganiseerd hebben.
[bewerk] Natuur
Bijzondere dieren zijn de Lynx en de Wolf.
[bewerk] Districten
Vaud is opgedeeld in 19 districten. In tegenstelling tot andere kantons worden de districten weer opgedeeld in cirkels. De cirkels bestaan dan uit gemeentes. Vanaf 1 januari 2008 worden de cirkels afgeschaft en worden de districten herverdeeld.
[bewerk] Districten tot 2007
[bewerk] Districten vanaf 2008
|
|
|
[bewerk] Geschiedenis
In de prehistorie werd de regio rondom het meer van Genève al bewoond door de Helvetiërs. In 58 v. Chr. werd het veroverd door Julius Caesar en sinds deze tijd door de Romeinen beheerst. Viviscus (Vevey) en Lausonium/Lausonna (Lausanne) en meerdere andere plaatsen in Vaud zijn door de Romeinen gesticht.
Sporen uit deze tijd kan je vooral vinden in Avenches en omgeving. Aventicum (Avenches) was onder keizer Vespasianus een kolonie.
Van de 2e tot de 4e eeuw werden de Romeinen door de Germanen verdreven. Maar al in de 5e eeuw veroverden de Bourgondiërs Vaud. In 888 werd het land door de Karolingers overgenomen. In 1032 werden ze gevolgd door de Zähringers. In 1218 dan werd het veroverd door Savoye en was Vaud bijna zo gevormd zoals het nu is.
Vanaf 1536 werd Vaud een vazalstaat van kanton Bern en zette de reformatie zich hier door.
In januari 1798, in het jaar toen de kantons van het Zwitsers Eedgenootschap door Napoleon veroverd werden, vond er gelijktijdig in Vaud een kleine revolutie plaats en werden de heersers van Bern weggestuurd en werd de Republiek Lémanique uitgeroepen. Dit wordt op 24 januari nog altijd gevierd met "Bernerplatte", een zuurkoolgerecht met verschillende soorten worst en spek.
Echter al in April 1798 werd door Napoleon het Canton du Léman uit Vaud en kanton Genève gevormd. In 1803 werd Vaud dan door Napoleon samen met de kantons Thurgau, Sankt Gallen, Aargau, Graubünden en Ticino zelfstandig gemaakt en volwaardig lid van het Zwitsers Eedgenootschap.
In de Sonderbundskrieg van 1847 was Vaud op de hand van de tegenstanders van de katholieke beweging.
| {{{afb_links}}} | Kantons van Zwitserland | {{{afb_rechts}}} |  |
|---|---|---|---|
|
Aargau - Appenzell Ausserrhoden - Appenzell Innerrhoden - Bazel-Landschap - Bazel-Stad - Bern - Fribourg - Genève - Glarus - Graubünden - Jura - Luzern - Neuchâtel - Nidwalden - Obwalden - Sankt Gallen - Schaffhausen - Schwyz - Solothurn - Thurgau - Ticino - Uri - Vaud - Wallis - Zug - Zürich |
