Åbo
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Byen Åbo, fi. Turku, er ein by i landskapet Egentlige Finland. Åbo med sine ca 175 000 innbyggjarar er Finlands femte største by og residensby i Vestre Finlands len. På grund av byens historie og plassering er drygt 5 % av innbyggjarane svenskspråklige.
Innhaldsliste |
[endre] Geografi
Åbo ligg i sørvestre Finland ved Aura ås munning.
[endre] Historie
Åbo er ein av Finlands seks mellomalderbyar. Åbo vart grunnlagt på 1200-talet, og bygginga av Åbo domkyrka og Åbo slott vart innleidd på 1280-talet. Fram til år 1812 var Åbo hovudstad i Finland, som fram til år 1809 var ein del av Sverige. År 1812-1819 vart hovudstaden flytta nærare Russland, til Helsingfors. Tre fjerdedelar av Åbo vart øydelagt ved Åbo brann år 1827.
[endre] Vapen
Åbo bys byvåpen går attende til eit mellomaldersegl frå 1309. Bokstaven A i gotisk form viser til første bokstaven i byens latinske namn Aboa. Lilja er symbolet for jomfru Maria, som Åbo domkyrkje er helga til. Hertugkrona kroner skjoldet ettersom Egentliga Finlands landskapsvapen har hatt hertugkrone sidan år 1557, etter at dåtidas Finland vart gjeve til hertug Johan 1556.
[endre] Lokale dagsaviser
- Åbo underrättelser (svenskspråkig)
- Turun Sanomat (finskspråkig)
[endre] Utdanning
Åbo hadde eit universitet fram til 1827 då det etter brannen vart flytta til Helsingfors, for å bli attfødd som Helsingfors universitet. I Åbo finns idag tre universitet, det svenskspråklege Åbo Akademi og dei finskspråklege Åbo universitet og Åbo handelshøgskola.
[endre] Viktige bygningar
- Kakolafengelset
- Åbo domkyrkje
- Åbo slott
[endre] Sport
- Fotball: TPS og FC Inter, som speler i Tipsligan (finsk førstedivisjon).
- Ishockey: TPS som speler i FM-ligan (finsk førstedivisjon)
[endre] Sjå også
- Finske byar i storleiksordning
- Byar i Finland
[endre] Eksterne lenkjer
Kommunar i landskapet Egentliga Finland |
Alastaro | Aura | Bjärnå~Perniö | Dragsfjärd | Finby~Särkisalo | Gustavs~Kustavi | Halikko | Houtskär~Houtskari | Iniö | Kiikala | Kimito~Kemiö | Kisko | Korpo~Korppoo | Koskis~Koski | Kuusjoki | Lemo~Lemu | Letala~Laitila | Loimaa | Lundo~Lieto | Masko~Masku | Mellilä | Merimasku | Mietois~Mietoinen | Muurla | Nagu~Nauvo | Nousis~Nousiainen | Nystad~Uusikaupunki | Nådendal~Naantali | Oripää | Pargas~Parainen | Pemar~Paimio | Pikis~Piikkiö | Pyhäranta | Pöytis~Pöytyä | Reso~Raisio | Rimito~Rymättylä | Rusko | Sagu~Sauvo | Salo | Somero | Suomusjärvi | St. Bertils~Pertteli | St. Karins~Kaarina | St. Mårtens~Marttila Tarvasjoki | Tövsala~Taivassalo | Vahto | Velkua | Vemo~Vehmaa | Villnäs~Askainen | Virmo~Mynämäki | Västanfjärd | Yläne | Åbo~Turku |
Landskap i Finland | Finlands län | Finland |