Czerwona Orkiestra
Z Wikipedii
Czerwona Orkiestra (niem. Die Rote Kapelle) - siatka szpiegowska podporządkowana wywiadowi ZSRR, funkcjonująca w latach II wojny światowej na terytorium Belgii, Holandii, Norwegii, Szwecji, Francji oraz Niemiec.
Nazwa Czerwona Orkiestra została nadana siatce przez kontrwywiad niemiecki, który prowadząc nasłuch komunikacji radiowej wywiadu ZSRR stwierdził iż słowo "muzykant" oznacza w sowieckim żargonie szpiegowskim radiotelegrafistę - stąd nazwą "kapela" (niem. Kapelle) zaczęto określać grupy szpiegowskie. Przymiotnik "czerwony" (niem. Die Rote) oznaczał powiązania organizacji z sowieckim wywiadem wojskowym GRU i NKWD.
Szefem Czerwonej Orkiestry był Leopold Trepper (ps. Otto lub Wielki Szef), oficjalnie występujący jako kanadyjski biznesmen, Adam Mikler. Zadanie utworzenia w zachodniej Europie organizacji wywiadu wojskowego opartej o sieć przedsiębiorstw handlowych i produkcyjnych, mających zakamuflować rzeczywistą działalność agentów sowieckich, zlecił Trepperowi już w 1937 szef GRU, gen. Iwan Bierzin.
W 1942 Czerwona Orkiestra był największą na świecie organizacją szpiegowską, dysponującą ponad 400 radiostacjami w krajach Europejskich i kilkudziesięcioma tysiącami czynnych agentów - także w takich krajach jak USA, Kanada i Wielka Brytania.
Brukselska struktura Czerwonej Orkiestry została rozpracowna w grudniu 1941 przez Abwehrę, która zlokalizowała jej nadajniki i aresztowała jej przywódców, m .in. Leopolda Treppera w listopadzie 1942. W grudniu 1942 część kierownictwa siatki w Brukseli skazano na śmierć i stracono. W 1942 zlikwidowany został ośrodek w Paryżu, będący ówczesną centralą Czerwonej Orkiestry.
Abwehra z początkiem 1943 zorganizowała prowokację wywiadowczą, do której pozyskano m. in. Treppera - siatka miała pozorować swoją działalność pod kontrolą niemieckiego wywiadu, w rzeczywistości jednak dostarczając sowieckiemu GRU spreparowane i fałszywe informacje.
W połowie 1943 GRU zorientował się o podstępie i zerwał wszystkie kontakty z Czerwoną Orkiestrą, która wkrótce całkowicie przestała funkcjonować na jesieni 1943. Leopold Trepper wydostał się pod koniec 1943 z Niemiec i powrócił do ZSRR, gdzie został aresztowany i skazany na wieloletnie więzienie, w którym przebywał do 1955.
