Ferenc Liszt
Z Wikipedii
Ferenc Liszt (ur. 22 października 1811, zm. 31 lipca 1886) – kompozytor i pianista węgierski epoki romantyzmu. Rozwinął przede wszystkim gatunek poematu symfonicznego.
Był aktywnym propagatorem kultury polskiej, zaprzyjaźnionym m.in. z Fryderykiem Chopinem, Adamem Mickiewiczem, Juliuszem Słowackim, Julianem Ursynem Niemcewiczem, Henrykiem Wieniawskim, Juliuszem Kossakiem.
Krótki życiorys
- 1811r. 22 października przychodzi na świat w Raiding na Węgrzech.
- 1820r. Ma miejsce pierwszy publiczny występ małego Liszta. Później przeprowadza się do Wiednia.
- 1823r. Paryskie konserwatorium odmawia przyjęcia młodego kompozytora.
- 1824r. W Manchesterze odbywa się premiera jego pierwszej opery, Don Sanche.
- 1826r. Ojciec kompozytora umiera na tyfus. Liszt ogranicza swoje koncertowanie.
- 1833r. Spotyka się z Chopinem, dzięki któremu poznaje Marie d'Agoult.
- 1835r. Przeprowadza się do Szwecji. Na świat przychodzi pierwsze z jego trojga dzieci.
- 1837r. Powraca do Wiednia. Znowu zaczyna koncertować.
- 1844r. Koniec związku z Marie d'Agoult.
- 1847r. Poznaje księżną Carolyne Sayn-Wittgenstein. Przeprowadza się do Weimaru.
- 1851-54r. Powstają Rapsodie węgierskie.
- 1862r. Umiera córka kompozytora, Blandine. Liszt przyjmuje święcenia kapłańskie.
- 1869r. Początek ostatniego romansu z "kozacką hrabiną" Olgą Janiną.
- 1886r. 31 lipca umiera na zapalenie płuc w Bayreuth w Niemczech.
Wybrane dzieła
- Symfonia faustowska
- Symfonia dantejska
- 13 poematów symfonicznych:
- Co słychać w górach - Tasso - Preludia - Orfeusz - Prometeusz - Mazepa - Festklänge - Héroide funebre - Hungaria - Hamlet - Die Hunnenschlacht (Bitwa Hunów) - Ideały - Od kołyski do grobu - Walc Mefisto (Taniec w wiejskiej karczmie) - Walc Mefisto II - Szózat i Hymn - Fantazja
- Rapsodie węgierskie
- I Koncert Es-dur
- II Koncert A-dur
- III Koncert Es-dur op. posth. (niedawno odkryty koncert, napisany około 1839 roku); linki do nagrań płytowych [1], [2], [3]
- Fantazja węgierska
- Totentanz. Parafraza na temat "Dies irae"
- Annees de Pelerinage (Lata pielgrzymstwa)
- Harmonie poetyckie i religijne
- 12 Etudes d'execution transcendante
- 6 Consolations
- 3 Marzenia miłosne
- 4 Walce Mefisto
- 19 Rapsodii węgierskich
- Rapsodia hiszpańska
- Missa choralis
- Węgierska msza koronacyjna
- Oratoria:
- Chrystus - Legenda o św. Elżbiecie
- Traskrycje fortepianowe:
- Fantazja i Fuga g-moll Bacha - 9 symfonii Beethovena - Symfonia fantastyczna Berlioza - Harold w Italii Berlioza - Sześć pieśni polskich Chopina - La campanella Paganiniego - Uwertura Wilhelm Tell Rossiniego - 54 pieśni Schuberta
- Don Sanche
Zobacz też: Totentanz