Geografia Islandii
Z Wikipedii
Spis treści |
[edytuj] Położenie
Islandia położona jest na wyspie o tej samej nazwie, położonej w północnej części Oceanu Atlantyckiego, nieco na południe od koła podbiegunowego północnego. Od położonej od niej na zachód Grenlandii oddziela ją Cieśnina Duńska.
Ogółem Islandia zajmuje powierzchnię 103 125 km², z tego 2,796 km² stanowią wody wewnętrzne.
Punkty skrajne:
- N - Rifstangi, 66°32' N
- S - Kötlutangi, 63°23' N
- W - Bjargtangar, 24°32' W
- E- Gerpir, 13°29' W
[edytuj] Budowa geologiczna
Zobacz więcej: Wulkany Islandii
Islandia oraz szereg przybrzeżnych wysepek, z których największe wchodzą w skład archipelagu Vestmannaeyjar, są wyspami pochodzenia wulkanicznego. Powstały one w wyniku licznych erupcji na Grzbiecie Śródatlantyckim, który oddziela płyty tektoniczne Europy i Ameryki Północnej. Mimo położenia Islandii na skraju tych dwóch płyt, zalicza się ją ze względów kulturowych i historycznych do Europy.
Szczelina ryftowa przebiega przez Islandię z północnego wschodu na południowy zachód. Szczególnie widoczny on jest w obszarze znanym pod nazwą Þingvellir. W tym właśinie miejscu zebrał się po raz pierwszy islandzki parlament Althing.
Ponad połowę powierzchni Islandii zajmują pozostałości niedawnego wulkanizmu, głównie w postaci górzysto-wyżynnych pokryw lawowych. Znajduje się tu kilka aktywnych wulkanów, które charakteryzują się najczęściej erupcjami szczelinowymi. Do najbardziej znanych należą Hekla, Askja, Laki. Najwyższym szczytem Islandii jest także wulkaniczny szczyt Hvannadalshnúkur - 2119 m n.p.m. Obserwuje się także typową działalność powulkaniczną w postaci gejzerów, gorących źródeł. Energia geotermalna wykorzystywana jest m.in. do ogrzewania domów (zobacz więcej: Energia geotermalna na Islandii).
Linia brzegowa, silnie rozbudowana z licznymi zatokami i fiordami, ma długość 4988 km. tak.
[edytuj] Klimat
Dzięki wpływom Prądu Zatokowego klimat Islandii jest łagodniejszy niż mogłoby to wynikać z jej położenia w blisko koła podbiegunowego. Jest to zatem typowy kilmat oceaniczny z chłodnym i wilgotnym latem oraz łagodną, choć wietrzną zimą. W głębi lądu klimat jest jednak bardziej surowy. Średnie temperatury w Reykjavíku wynoszą 11°C dla lipca i -1°C dla lutego.
[edytuj] Hydrologia
Zobacz więcej: Lodowce Islandii, Rzeki Islandii
Blisko 11% powierzchni Islandii stanowią lodowce, z których największe są:
- Vatnajökull - 8300 km2
- Langjökull - 953 km2
- Hofsjökull - 925 km2
- Mýrdalsjökull- 695 km2
- Drangajökull - 199 km2
- Eyjafjallajökull- 107 km2
- Snæfellsjökull.
Największe rzeki:
Największe jeziora:
- Þórisvatn - 83-88 km2, 114 m głębokości,
- Þingvallavatn - 82 km2, 114 m,
- Lagarfljót (Lögurinn) - 53 km2, 112 m,
- Mývatn - 37 km2, 4,5 m,
- Hvitárvatn - 30 km2, 84 m.
[edytuj] Użytkowanie ziemi
(dane szacunkowe, 1993)
- ziemie uprawne: 0%
- łąki i pastwiska: 23%
- lasy: 1%
- pozostałe grunty i nieużytki: 76% (1993 est.)