Georg Philipp Telemann
Z Wikipedii
Georg Philipp Telemann (ur. 14 marca 1681 w Magdeburgu, zm. 25 czerwca 1767) - niemiecki kompozytor okresu baroku. Przedstawiciel stylu galant.
Był samoukiem w dziedzinie muzyki, na uniwersytecie w Lipsku studiował języki i nauki ścisłe. W mieście tym pracował jako organista, tam też założył Collegium Musicum. Potem przebywał w różnych miastach w Niemczech a także w Żarach na Łużycach, gdzie miał okazję poznać polską muzykę ludową.
Spis treści |
[edytuj] Telemann w Hamburgu
Telemann był jednym z najważniejszych kompozytorów operowych epoki późnego baroku, które dziś sa rzadko wykonywane. Kompozytor działał przez wiele lat w Hamburgu w operze zwanej Theather am Gänsemarkt, gdzie go doceniono i gdzie jego sława znalazła swój początek. Jedynym słynniejszym od Telemanna kompozytorem związanym wówczas z hamburską operą był Reinhard Keiser twórca słynnego Croesusa (Krezusa) z 1711 roku. W latach trzydziestych Keiser zdecydował się na kilkuletni pobyt we Włoszech. Gdy wrócił okazało się, ze telemann praktycznie zmonopolizował komponowanie na potrzeby opery. Również w Hamburgu w 1705 roku Telemann poznał młodego Händla z którym się zaprzyjaźnił. Utrzymywał z nim kontakt do końca życia Händla (1759).
[edytuj] Telemann a Bach
Telemann znał również Bacha ponieważ w późnych latach trzydziestych wizytował Lipsk, gdzie założył Towarzystwo Telemanna (Telemanns Gesellschaft) organizujące cotygodniowe koncerty. Należeli do niego wszyscy kompozytorzy lipscy i wielku z innych miast. Telemann uczynił Lipsk jako dyrektor towarzystwa drugą stolicą muzyczną Niemiec XVIII-wiecznych.
Był znany również w Paryżu, gdze wydał 8 wspaniałych Pariser Quartette , (w których słychać wiele wątków muzycznych opartych na śląskich i polskich tańcach). Jest to o tyle interesujące , że został ona jako pierwszy z kompozytorów niemieckich od czasów Georga Muffata zauwazonym i docenionym w stolicy Francji. Przetarł tym samym szlaki dla Hassego i Mozarta.
[edytuj] Spuścizna
U współczesnych zyskał uznanie nie tylko jako jeden z największych kompozytorów (zdaniem niektórych przyćmiewający sławą Jana Sebastiana Bacha), lecz także jako organista i kapelmistrz. Jest uważany za najbardziej płodnego kompozytora wszystkich czasów, pozostawił ogromne liczbowo dzieło: kilkaset uwertur, koncerty, około 1000 suit orkiestrowych, opery (Pimpione - 1725 r), msze, pasje, oratoria klawesynowe, sonaty, fantazje i fugi. Sonaty skrzypcowe i suita Partie polonaise nawiązują do polskich tańców, którymi Telemann zetknął się podczas pobytu w Żarach a także na Śląsku w Pszczynie oraz w Krakowie.
Kompozytor miał kiedyś stwierdzić, ze wie, ze skomponował niektóre dzieła po kilka razy ale nie był w stanie zapanować nad swą własna gigantyczną spuścizną artystyczną. Z tego powodu uważano go do lat 80-tych XX wieku za przeciętnego artystę. Dopiero po tym okresie odkryto jego geniusz. Telemann jest dziś numerem 3 niemieckiego późnego baroku.
[edytuj] Niektóre dzieła
- Tafelmusik (suity orkiestrowe)
- Pariser Quartette (kwartety paryskie)
- Darmstadt Ouvertures (uwertury darmstadzkie)
- Hamburger Ebbe und Flut ("Przypływ i odpływ morza w Hamburgu")- uwertura
- Pimpione - opera
- Weinachtsoratorium - oratorium na Boże Narodzenie
- Die Tageszeiten - "pory dnia" - cykl 4 kantat
- Metodische Sonaten - sonaty metodyczne - muzyka kameralna
Zobacz też:
