Harran
Z Wikipedii
Harran albo Carrhae – stanowisko acheologiczne na terenie starożytnego miasta w południowo-wschodniej Turcji, około 40 kilometrów na południowy wschód od Sanli Urfa.
W czasach świetności Harran kontrolował skrzyżowanie dróg z Damaszku, Niniwy i Karkemiszu (niedaleko dzisiejszego Dżerablus). Strategiczne położenie miasta od samego początku decydowało o jego znaczeniu. Harran pojawia się jako Harranu (Droga) w asyryjskich inskrypcjach już za króla Tiglath Pilesera I około XI wieku p.n.e. Po zawarciu traktatu między Suppiluliumasem I a SzaSzattiwazem Harran został spalony przez Hetytów idących na podbój Mitanni.
Nazwa Harranu pojawia się również w Starym Testamencie jako miejsce, w którym ojciec Abrahama Terach zatrzymał się po ucieczce z Ur przed gniewem króla Nimroda. Podana tam (Genesis, 27:43) lokalizacja miasta – około dziewięć godzin drogi od Edessy – i fakt, że miało być on miejscem zamieszkania Labana, Izaaka i Jakuba wskazuje jednak, że jest to inne miasto.
Za panowania króla Hiskiasza miasto zbuntowało się przeciw Asyryjczykom, którzy jednak zdławili bunt (Druga księga królewska 19:12 oraz Księga Izajasza 37:12) i pozbawili miasto wielu przywilejów przywróconych następnie przez Sargona II.
Harran był znaczącym ośrodkiem handlowym, prowadził wymianę z Tyrem o czym pisze Pliniusz Starszy w swojej Historii naturalnej XII 40.
Okolice Harranu były widownią straszliwej klęski rzymskich legionów pod wodzą Krassusa z Partami w roku 53 p.n.e. (Bitwa pod Carrhae). W roku 217 zamordowano tutaj Karakallę, a 80 lat później (w roku 296) wojska Galeriusza zostały pobite przez Sasanidów.
Haran był głównym miastem boga Sin, któremu oddawali hoły Aszurbanipal i Nabonid. Herodian (iv. 13, 7) wspomina, że w jego czasach w mieście znajdowała się świątynia księżyca, który był symbolem Sina.
W Haranie znalazła schronienie grupa filozofów z rozwiązanej w roku 529 Akademii Platońskiej. Rozwijane przez nich nauki dały początek sekcie Haranitów były swego rodzaju pomostem między starożytną Grecją a światem islamu.
W roku 1104 pod Harranem doszło do bitwy pomiędzy siłami nowo powstałych państw krzyżowców, księstwa Antiochii i hrabstwa Edessy a Turkami seldżuckimi. Przegrana krzyżowców nadwątliła ich opinię jako niezwyciężonych.
Miasto utrzymywało swoje znaczenie aż do czasów zmierzchu kultury islamskiej; pod koniec XIX wieku na jego miejscu były już tylko ruiny.
