Ireneusz Gugulski
Z Wikipedii
Ireneusz Dobrosław Gugulski (ur. 24 czerwca 1935 we wsi Klecza Dolna pod Wadowicami, zm. 29 czerwca 1990 w Warszawie) – warszawski nauczyciel-polonista, ojciec Marcina, rzecznika prasowego rządu Jana Olszewskiego.
Spis treści |
[edytuj] Wykształcenie i praca
W latach 1941-1952 uczęszczał do szkoły powszechnej w Kleczy. Ukończył Państwowe Liceum i Gimnazium im. Marcina Wadowity w Wadowicach w 1952 roku. W latach 1952-1956 był studentem Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W roku szkolnym 1959/60 zaczął uczyć w VI Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Reytana w Warszawie, w którym pracował, z przerwami, do końca życia.
Wiosną 1968 roku wstrzymał się od głosowania nad rezolucją nauczycieli mokotowskich potępiających Związek Literatów Polskich za obronę Dziadów Adama Mickiewicza w inscenizacji Kazimierza Dejmka (takich wstrzymujących się było czworo, poza nim: Irena Knothe, Teresa Wiśniewska, Eleonora Lipczyńska) i został przeniesiony na rok do Szkoły Podstawowej nr 261 w Warszawie-Wilanowie. Nie podjął tam pracy, zajął się swoim zdrowiem – poddał się dawno odkładanej operacji, a we wrześniu 1969 roku wrócił do Reytana.
Wiosną 1977 roku podpisał wniosek o powołanie sejmowej komisji nadzwyczajnej do zbadania przebiegu protestów i represji w Radomiu i Ursusie w czerwcu 1976. Został karnie przeniesiony do XXXIII Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Warszawie. Uczył tam w latach 1977-1981. Do Reytana wrócił we wrześniu 1981.
W nocy z 12 na 13 grudnia został internowany i do lipca 1982 przebywał w ośrodkach internowania.
We wrześniu 1982 roku zawieszono go w wykonywaniu obowiązków i wytoczono sprawę dyscyplinarną za przemycenie z ośrodka internowania Listu do moich maturzystów. Służba Bezpieczeństwa prowadziła przeciwko niemu sprawę operacyjną SOR/Kw. Ewid. „Harcerz” (nr 16190). Od września 1983 miał wrócić do VI LO, lecz od nowego roku został przeniesiony służbowo do XXI Liceum Ogólnokształcącego im. Hugona Kołłątaja w Warszawie.
Po podpisaniu porozumień okrągłego stołu wrócił do Reytana we wrześniu 1989 roku, lecz wkrótce choroba uniemożliwiła mu dalsze nauczanie.
W pierwszej połowie lat siedemdziesiątych przygotował (wraz z Bohdanem Cywińskim, Anną Radziwiłł, Adamem Stanowskim i Marią Wosiek) opracowanie dla kardynała Karola Wojtyły pt. Humanistyka w Szkole.
Po roku 1982 przygotował dla Episkopatu Polski Uwagi do programu nauczania języka polskiego dla szkół ponadpaństwowych.
W latach siedemdziesiątych uczestniczył w konwersatoriach Towarzystwa Kursów Naukowych, a w latach osiemdziesiątych – w pracach Duszpasterstwa Nauczycieli prowadzonego przez o. Jacka Salija OP.
Wychowankowie laureaci olimpiady polonistycznej: (1981) Jerzy Sosnowski, (1982) Michał Rusiecki. W 1986 roku uzyskał Dyplom Uznania od Komitetu Głównego Olimpiad Polonistycznych.
Jesienią 2001 roku prof. Jerzy Axer, uczeń Gugulskiego, otworzył w Laboratorium Edukacyjnym Ośrodka Badań nad Tradycją Antyczną Uniwersytetu Warszawskiego salkę im. Ireneusza Gugulskiego. Uroczystość tę poprzedziło wprowadzenie prof. Axera "Po co się spotkaliśmy?" oraz dyskusja "Misja współczesnego nauczyciela". [1]
[edytuj] Fragmenty wypowiedzi
Fragmenty Z listu internowanego nauczyciela do swoich maturzystów z VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie. Jaworze, 25 kwietnia 1982 roku.
- Nie bójcie się. Przed Wami długie, długie życie, cudowność lat studenckich, małe i większe miłości, plany życiowe zawsze piękniejsze niż ich realizacja.
- Wierzcie w wartości. One są... Te wartości to dobro, praca, uczciwość, rzetelność, solidarność, miłość i koleżeństwo...
- Życzę Wam, żebyście wybrali sobie dobrych mężów i dobre żony i żeby Wasze dzieci mogły wziąć po Was to, co tylko najlepsze.
- Nie śpieszcie się. To system każe Wam śpieszyć się do szkoły, do autobusu, do klasówki, do matury, do studiów, do kariery.
- Bądźcie tolerancyjni... Nie dajcie się ogłupiać antysemityzmowi, antygermanizmowi, antyukrainizmowi. Bądźcie patriotami, ale nigdy nacjonalistami...
- Zachowajcie w dobrej pamięci szkołę, choćby dlatego, że spędziliście w niej lata młodości, które już nie wrócą. Zachowajcie w swoich sercach i umysłach pamięć o Tadeuszu Reytanie... Był uczciwym człowiekiem. A jeśli pozostanie jeszcze trochę miejsca w Waszych sercach i umysłach na okruszynę pamięci o mnie i innych nauczycielach to już będzie moją i naszą radością...
Fragment listu zacytował Jan Paweł II na audiencji generalnej w listopadzie 1982 na Placu Świętego Piotra w Rzymie (Modrzejewska, 2002)
[edytuj] Wspomnienia uczniów
Ludwik Stomma [2] wspomina, że na lekcjach Gugulskiego przerabiało się Miłosza, Hemara i emigracyjnego poetę Wierzyńskiego. Było to w okresie kiedy pisarze ci byli na indeksie (byli zabronieni).
[edytuj] Wywiady z Ireneuszem Gugulskim
- Ewa Berberyusz, Innej Antygony nie będzie, Tygodnik Powszechny 1982, nr 45, s.3 (ocenzurowane)
- Urszula Doroszewska, Najważniejsze nie kłamać (w cyklu Etyka mojego zawodu), Przegląd Katolicki, 1988, nr 3, s. 3.
[edytuj] Publikacje Ireneusza Gugulskiego
- List internowanego nauczyciela do swoich maturzystów. Wiadomości, Warszawa 19 maja 1982 nr 30, s. 4 (fragmenty cytowane przez papieża Jana Pawła II opublikowało Osservatore Romano)
- Młodzież i szkoła – obserwacje nauczycielskie (odczyt na temat spraw szkolnych wygłoszony w Ośrodku Internowania w Jaworzu, w czasie wieczoru PEN-klubu). Głos 1982 nr 2/3 s. 28-33.
- Kształcić czy wychowywać? Życie Literackie 1974, nr 20/1164 s. 12.
- Profesor Pimko a sprawa wypracowań uczniowskich. W: Prace pisemne z języka polskiego w szkole średniej (zbiór pod red. Z. Saloniego). Warszawa 1972, s. 12-26.
[edytuj] Przypisy
[edytuj] Bibliografia
- Ireneusz Gugulski. Syneczku panieneczko ..., red. Cecylia Gugulska, Warszawa 1995, ISBN 83-905423-0-7.
- Włodzimierz Bolecki, Gugul (1967-1971), Puls 1993, nr 5/6, s. 92-98.
- Agnieszka Otwinowska, Nasz Nauczyciel. List do redakcji, Gazeta Wyborcza, 1990, nr 152, s. 5.
- Urszula Doroszewska, Zmarł Ireneusz Gugulski. Gazeta Wyborcza, 1990, nr 150, s.2.
- Krzysztof Kopczyński, Ireneusz Gugulski. Tygodnik Solidarność, 1990, nr. 31, s. 2.
- Ewa Berberyusz, Nauczyciel, List do redakcji, Tygodnik Powszechny, 1990, nr 28, s. 4.
