Jaskinia Raj
Z Wikipedii
| Jaskinia Raj | |
| Położenie: | Polska, Gmina Chęciny wzgórze Malik, wieś Dobrzączka |
| Długość: | 240 m |
| Deniwelacja: | 9,5 m (-1,5 m, +8 m) |
| Wysokość otworów: | 250, 256, 259 m n.p.m. |
| Data odkrycia: | 1963 r. |
| Odkrywca: | Józef Kopeć Feliks Wawrzeńczak |
| Ochrona i dostępność: |
rezerwat |
| Strona internetowa jaskini | |
Jaskinia Raj jest wapienną jaskinią krasową. Położona jest w pobliżu Chęcin w województwie świętokrzyskim na terenie rezerwatu przyrody "Jaskinia Raj".
W pawilonie wejściowym urządzona została również wystawa muzealna przedstawiające prehistoryczne obrazy życia codziennego. Jest jaskinią niewielką, o łącznej długości korytarzy wynoszącej 240 metrów. Temperatura wewnątrz jaskini jest stała i wynosi 9 stopni. Jaskinia Raj wyróżnia się dobrze zachowaną szatą naciekową. Korytarze powstały w dewonie ok. 350 mln lat temu. Dalszy rozwój jaskini następował w późnym trzeciorzędzie i czwartorzędzie. Zamieszkiwana była przez neandertalczyków. W ciągu ostatnich tysięcy lat wejście do jaskini zostało całkowicie zasypane (co zapewne ochroniło szatę naciekową jaskini).
Dla współczesnych została odkryta w 1963 roku podczas wydobywania kamienia do celów budowlanych. Ze względu na urodę oraz dla kontrastu z istniejącymi w okolicach jaskiniami nazywanymi Piekło, została nadana jej nazwa Raj. Przeprowadzono wiele prac górniczych aby zabezpieczyć i udostępnić jaskinię dla zwiedzających. W miejscu dawnego wejścia wybudowana została sztolnia prowadząca do jaskini i zabezpieczająca mikroklimat wewnątrz jaskini. Wykonano chodniki i szyb wentylacyjny.
Od 1972 roku jaskinia udostępniona jest do zwiedzania pod opieką przewodnika. Zainstalowane jest oświetlenie elektryczne. Długość trasy wycieczkowej to 180 m. Rozpoczyna się w muzeum, gdzie wystawione są znaleziska z jaskini np. kawałki narzędzi, kości zwierząt. Znajdują się też tutaj figury woskowe przedstawiające neandertalczyków, jacy mogli mieszkać kiedyś w tym miejscu. W samej jaskini można obejrzeć różnego rodzaju formy naciekowe, czasem o oryginalnych kształtach, jak stalaktyty, stalagmity, kolumny naciekowe i perły jaskiniowe, jeziorka i pola ryżowe.
Obok jaskini przechodzi 
czerwony szlak turystyczny z Chęcin do Kielc.
