Jerzy Tomaszewski (historyk)
Z Wikipedii
Jerzy Tomaszewski (ur. 1930) - profesor nauk politycznych i historycznych.
W 1954 uzyskał w Szkole Głównej Planowania i Statystyki magisterium z historii gospodarczej. Następnie w 1960 uzyskał doktorat, a w 1964 habilitację. Od 1972 profesor nadzwyczajny, od 1980 profesor zwyczajny.
Spis treści |
[edytuj] Praca naukowa
[edytuj] Do 1989 roku - działalność naukowa w zakresie nauk politycznych
W latach 1950-1954 zatrudniony w Szkole Głównej Planowania i Statystyki jako zastępca asystenta i asystent (Katedra Historii Gospodarczej), aspirant w Instytucie Nauk Społecznych przy KC PZPR w latach 1954-1956, asystent i adiunkt w SGPiS 1957-1964, docent i kierownik Instytutu Nauk Politycznych w SGGW 1965-1970, w Instytucie Nauk Politycznych UW 1970-1990 kolejno jako docent, profesor nadzwyczajny, profesor zwyczajny od 1980.
W swoich pracach na temat polskiej gospodarki w latach 1919-1939 zajął kontrowersyjne stanowisko jakoby jej dominującą cechą w tych latach była "stagnacja".
W swojej pracy pt. "Trudna niepodległość" stwierdził, że po 1945 r. dzięki wkroczeniu na drogę socjalistycznych przemian "nastąpił szybki i wszechstronny rozwój całego kraju. Nowy ustrój wyzwolił w pełni twórcze zdolności - patriotyzm i inicjatywę mas ludowych.".
Głośna była w 1984 r. wypowiedź Jerzego Tomaszewskiego, który w poznańskim "Nurcie" stwierdził, że to "Polacy mordowali Ukraińców, kobiety, dzieci i starców i to nie była samoobrona". W odpowiedzi na to stwierdzenie oburzone Środowisko Żołnierzy 27. Wołyńskiej Dywizji AK przystąpiło do zbierania relacji świadków - dających odpowiedź, kto kogo naprawdę mordował na Wołyniu. Efektem zainicjowanych wtedy prac dokumentacyjnych są publikacje Ewy Siemaszko dotyczące zbrodni popełnionych przez ukraińskich faszystów na Polakach na Wołyniu.
[edytuj] Od 1990 - działalność naukowa w zakresie historii Żydów polskich
Od 1990 roku zatrudniony w Instytucie Historycznym UW, od 1990, kierownik Centrum Badania i Nauczania Dziejów i Kultury Żydów w Polsce im. M. Anielewicza. Członek Rady Naukowej Żydowskiego Instytutu Historycznego od 1970, członek Zarządu ŻIH od 1985, członek komitetu redakcyjnego Biuletynu ŻIH i rocznika POLIN Studies in Polish Jewry.
Kontrowersje wywołała jego książka pt. "Mniejszości narodowe w Polsce XX wieku", zakwalifikowana 14 maja 1991 przez ministra edukacji narodowej do użytku szkolnego. W książce tej Jerzy Tomaszewski pisał, że dzięki rządom sowieckim na kresach młodzież proletariacka "zyskała nieznane dawniej szanse awansu społecznego". Tak tłumaczył sowieckie represje wobec różnych warstw społeczeństwa na kresach: "Represje spotkały natomiast tych przedstawicieli społeczeństwa polskiego, których uznano za należących do warstw sprawujących władzę i uciskających proletariat, chłopów oraz mniejszości". Zawarte w niej treści i nieprawdziwe informacje spotkały się z szeroką krytyką. Profesor Leszek Tomaszewski określił ją jako "antywychowawczą, depatriotyzującą, mniejszościowocentryczną, destrukcyjną, wręcz kłamliwą". Dr Andrzej Leszek Szcześniak nazwał ją już w tytule swej recenzji "Książką ociekającą nienawiścią" (“Polska Dzisiaj”, maj-czerwiec 1992, s. 18-19). Uwagi dr. A.L.Szcześniaka na temat kłamstw książki prof. J.Tomaszewskiego posłużyły do złożenia w Sejmie 22 kwietnia 1992 interpelacji przez posła Stefana Pastuszewskiego, po której minister edukacji narodowej Andrzej Stelmachowski skreślił tą książkę z rejestru podręczników i książek pomocniczych na kolejny rok szkolny.
[edytuj] Działalność pozanaukowa
Członek Rady Programowej Stowarzyszenia Przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii - Otwarta Rzeczpospolita.
[edytuj] Bibliografia
- Z dziejów Polesia 1921-1939. Zarys stosunków społeczno-ekonomicznych, Warszawa 1963
- Trudna niepodległość, Warszawa 1968
- Gospodarka Polski międzywojennej 1918-1939, Warszawa, t. 1 1967, t. 2 1971, t. 3 1982, t. 4 1989 (wspólnie z Z. Landauem)
- Robotnicy przemysłowi w Polsce. Materialne warunki bytu 1918-1939, Warszawa 1971 (wspólnie z Z. Landauem)
- The Polish Economy in Twentieth Century, New York 1985 (wspólnie z Z. Landauem)
- Wirtschaftsgeschichte Polens im 19 und 20 Jahrhundert, Berlin 1986 (wspólnie z Z. Landauem)
- Bułgaria 1944-1971. Trudna droga do socjalizmu, Warszawa 1989
- The Socialist Regimes of East Central Europe. Their Establishment and Consolidation 1944-1967, London and New York 1983
- Monachium 1938. Polskie dokumenty dyplomatyczne, Warszawa 1985 (wspólnie z Z. Landauem)
- Zarys dziejów Żydów w Polsce w latach 1918-1939, Warszawa 1990;
- Mniejszości narodowe w Polsce XX wieku, Warszawa 1991
- Najnowsze dzieje Żydów w Polsce w zarysie do 1950 r., Warszawa 1993 (współautorstwo)
- Czechosłowacja, Warszawa 1997
- Preludium zagłady. Wygnanie Żydów polskich z Niemiec w 1938 r., Warszawa 1998
- Izrael, Warszawa 2003 (wspólnie z A.Chojnowskim);
- Bank Polska Kasa Opieki SA 1929-1999, Warszawa (wspólnie z Z.Landauem)
- Auftakt zur Vernichtung. Die Vertreibung polnischer Juden aus Deutschland im Jahre 1938, Deutsches Historisches Institut Warschau
