Juliusz Makarewicz (prawnik)

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Juliusz Makarewicz (ur. 5 maja 1872 w Samborze, zm. 20 kwietnia 1955 we Lwowie) - wybitny polski prawnik, wieloletni profesor prawa karnego Uniwersytetu Lwowskiego, w l.1928-35 senator II RP.

Pochodził z rodziny głęboko patriotycznej: oboje rodzice (ojciec - Spirydion, inżynier kolejnictwa, matka - Emilia z domu Malicka) uczestniczyli w powstaniu styczniowym. Uczył się w gimnazjum w Tarnowie oraz w Krakowie. W 1889 rozpoczął studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. W czasie studiów działał społecznie, pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Biblioteki Słuchaczów Prawa UJ. Po ukończeniu studiów (1893) i obronie doktoratu (w 1894) podjął pracę sędziego w Sądzie Krajowym w Krakowie. Na stanowisku tym pozostawał do 1904. W latach 1894-1897 kontynuował studia na uniwersytetach w Niemczech i Francji. W 1897 habilitował się na podstawie rozprawy Idealny zbieg przestępstw w ustawie karnej austryjackiej. Od 1904 był profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Jagiellońskiego, od 1907 profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Lwowskiego. Na uczelni tej pozostał do końca życia, pomimo kolejnych zmian przynależności państwowej Lwowa.

W 1919 został powołany na członka Komisji Kodyfikacyjnej, gdzie pełnił funkcje przewodniczącego sekcji prawa karnego materialnego oraz wiceprzewodniczącego wydziału karnego. Był jednym z najważniejszych twórców polskiego kodeksu karnego (1932) zwanego w doktrynie Kodeksem Makarewicza. W związku z pracami kodyfikacyjnym odbył w 1928 podróż po Stanach Zjednoczonych w celu zapoznania się z amerykańskim systemem prawa karnego.

W 1923 został wybrany członkiem-korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności, w 1928 zaś członkiem czynnym. W tym samym roku został wybrany rektorem UJK, a w roku następnym - prorektorem. W 1925 został wybrany senatorem RP z ramienia Polskiego Stronnictwa Chrześcijańskiej Demokracji (ponownie wybrany na okres 1928-1935 z listy BBWR i PSChD), pełnił w Senacie funkcję wiceprzewodniczącego Komisji Prawniczej.

W 1937 Rada Wydziału Prawa UJK nadała Makarewiczowi tytuł doktora honoris causa. Brał udział w wielu zagranicznych kongresach naukowych, był członkiem wielu towarzystw naukowych, w tym Amerykańskiej Akademii Nauk w Bostonie. Należał do Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (1921 członek-korespondent, 1929 członek zwyczajny).

W czasie II wojny światowej pozostał we Lwowie, chociaż nie przyjęto go do pracy na uniwersytecie w okresie jego legalnego istnienia (tzw. pierwsza okupacja sowiecka: 1939-1941). W latach okupacji niemieckiej (1941-1944) prowadził tajne wykłady i seminaria. Po ponownym wkroczeniu do Lwowa wojsk sowieckich został aresztowany przez NKWD w dniu 3 stycznia 1945 i osadzony początkowo w więzieniu na ul. Łąckiego, a następnie wywieziony do obozu kontrolno-filtracyjnego nr 37 w Krasnodonie ( przy kopalni węgla w Donbasie ), gdzie przebywał wraz z innymi naukowcami do 8 września 1945. W jego obronie do Bolesława Bieruta wystąpiło z listem otwartym ponad stu przedstawicieli świata polskiej nauki.

W 1947 podjął pracę na Uniwersytecie Iwana Franki. Zajęcia prowadził do 1954, a jego wykład z prawa karnego państw obcych (burżuazyjnych) cieszył się wielkim zainteresowaniem, choć prowadzony był w kilku językach. Zmarł we Lwowie 20 kwietnia 1955 i pochowany został na Cmentarzu Łyczakowskim.

[edytuj] Bibliografia

A. Zoll, Juliusz Makarewicz (1872-1955), [w:] Uniwersytet Jagielloński. Złota Księga Wydziału Prawa i Administracji, red. J. Stelmach, W. Uruszczak, Kraków 2000, s. 276-279.
J. Wojciechowska, Juliusz Makarewicz (1872-1955). Kariera naukowa i polityczna, PPK 1992, nr 7, s. 5-22.
J. Warylewski, Juliusz Makarewicz - uczony, kodyfikator, polityk (1872-1955), "Palestra" 1999, nr 5-6, s. 76-86.
A. Redzik, Profesor Juliusz Makarewicz – życie i dzieło, [w:] Prawo Karne w Poglądach Profesora Juliusza Makarewicza, (Publikacje Katedry Prawa Karnego KUL, pod. red. A. Grześkowiak), Lublin 2005,

s. 23-92.