Bolesław Bierut
Z Wikipedii
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać odnośniki do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.
Bolesław Bierut ur. 18 kwietnia 1892 w Rurach Jezuickich zm. 12 marca 1956 w Moskwie |
|
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej | |
Okres urzędowania | od 5 lutego 1947 (Prezydent KRN od Stycznia 1944) do 22 lipca 1952 |
Partia polityczna | Polska Partia Robotnicza Polska Zjednoczona Partia Robotnicza |
Poprzednik | Władysław Raczkiewicz (na obczyźnie) |
Następca | Aleksander Zawadzki (przewodniczący Rady Państwa) |
Premier Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej | |
Okres urzędowania | od 20 listopada 1952 do 18 marca 1954 |
Poprzednik | Józef Cyrankiewicz |
Następca | Józef Cyrankiewicz |
I Sekretarz Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej | |
Okres urzędowania | od 22 grudnia 1948 do 12 marca 1956 |
Poprzednik | (Partia założona) |
Następca | Edward Ochab |
Bolesław Bierut, właściwie Bolesław Biernacki ps. Janowski, Iwaniuk, Tomasz, (ur. 18 kwietnia 1892 w Rurach Jezuickich/Brygidowskich, obecnie w obrębie Lublina, zm. 12 marca 1956 w Moskwie) - polski działacz komunistyczny, pierwszy przywódca Polski Ludowej (Prezydent RP), a następnie premier PRL.
W latach PRL jego imię nosił Uniwersytet Wrocławski.
Spis treści |
[edytuj] Młodość
Pochodził z rodziny chłopskiej. W 1899 rozpoczął naukę w 5-klasowej powszechnej szkole katedralnej w Lublinie, będącą pod kuratelą miejscowej parafii rzymskokatolickiej. Szkoła kładła nacisk na wychowanie religijne i patriotyczne uczniów. W tym czasie młody Bierut był prawdopodobnie blisko związany z Kościołem, a jego rodzice zamierzali posłać go do seminarium duchownego.
Na początku 1905 roku za udział w strajku przeciwko obowiązkowemu używaniu języka rosyjskiego na lekcjach Bierut, będący wówczas uczniem ostatniej klasy, został usunięty ze szkoły. Przez następne 2 lata imał się różnych zajęć (m.in. pomocnik murarza, chłopiec na posyłki). Od 1907 pracował jako zecer. Od roku 1912 był związany z lewicowym ruchem robotniczym (PPS-Lewica), od 1918 w KPRP. Na jednym z zebrań poznał Jana Hempla, który wywarł istotny wpływ na jego poglądy.
[edytuj] Działalność w KPP
Początkowo w KPP nie wykazywał się szczególną aktywnością po kilku latach jednak, w 1927, został kierownikiem Centralnej Techniki (drukarnie). W latach 30. aktywnie działał w Kominternie i był tajnym funkcjonariuszem NKWD[1]. Więziony przez władze sanacyjne w Rawiczu (dzięki czemu udało mu się "przeczekać" stalinowskie czystki). Po amnestii r. 1938 ostatnie lata przed rokiem 1939 spędził w Warszawie, gdzie pracował jako księgowy w Społem.
Po wybuchu II wojny światowej zbiegł na tereny okupowane przez Armię Czerwoną. Przebywał potem na terenie ZSRR i na polskich terenach okupowanych przez ZSRR. Od lata 1941 przebywał w Mińsku gdzie był kierownikiem Wydziału Żywnościowego w urzędzie miasta (wtedy niemiecka administracja) pozostając jednocześnie w kontakcie z wywiadem sowieckim[2].
[edytuj] PRL
W lipcu 1943 roku został przerzucony do Polski, gdzie wszedł w skład Komitetu Centralnego Polskiej Partii Robotniczej (PPR). Od stycznia 1944 roku przewodniczący Krajowej Rady Narodowej (władza utworzona przez komunistów w czasie II wojny światowej). W dniu 5 lutego 1947 wybrany przez Sejm Ustawodawczy, który powołano w wyniku sfałszowanych wyborów, na Prezydenta Polski. Prezydentem był do czasu uchwalenia konstytucji PRL, która nie przewidywała stanowiska Prezydenta państwa. Od 22 grudnia 1948 był sekretarzem generalnym PZPR.
Od 20 listopada 1952 do 18 marca 1954 roku był premierem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL). Historycy zarzucają Bierutowi, że sprawując władzę prowadził do pełnego uzależnienia Polski od ZSRR. Działał na zlecenie moskiewskich mocodawców jako "wasal" ZSRR[potrzebne źródło].
Jest odpowiedzialny za liczne zbrodnie systemu komunistycznego w Polsce[potrzebne źródło], w tym ówczesnego Urzędu Bezpieczeństwa powołanego do czynnego i bezwzględnego zwalczania terrorem i represjami przeciwników politycznych komunistów. Ofiarami UB stali się członkowie Armii Krajowej i ludzie związani z Polskim Rządem w Londynie. Komunistyczna propaganda nazywała ich "podziemiem reakcyjnym" lub "zaplutym karłem reakcji". Bierut wprowadzając w Polsce stalinizm doprowadził między innymi do śmierci Witolda Pileckiego, więźnia obozu Auschwitz i głównego twórcy ruchu oporu w obozie oraz generała Emila Fieldorfa. W 1945 roku nie podjął również żadnych działań w związku z procesem szesnastu - porwaniem, uwięzieniem i skazaniem ówczesnych przywódców Polskiego Państwa Podziemnego przez NKWD[potrzebne źródło]. Jest bezpośrednio odpowiedzialny za bezprawne pozbawienie wolności i dalsze przetrzymywanie z całkowitym, a następnie częściowym ograniczeniem swobód Prymasa Tysiąclecia Stefana Wyszyńskiego.
Po śmierci Stalina nie skorzystał z możliwości większego złagodzenia polityki wewnętrznej, utrzymując dalej terror i prześladując obywateli podejrzewanych o wrogość wobec narzuconej Polakom władzy komunistycznej. Na wzór kultu Stalina w PRL uprawiano skromniejszy kult Bieruta, np. Bierutowicami nazwano część Karpacza (obecnie Karpacz Górny) na Dolnym Śląsku.
Zmarł w 1956 roku w Moskwie, gdzie był gościem XX Zjazdu KPZR. Snuto liczne przypuszczenia co do okoliczności jego śmierci, nie wykluczając otrucia[potrzebne źródło]. Żadnego z nich nie udało się do tej pory potwierdzić. Po Warszawie krążył w owym czasie makabryczne dowcipy o podróży Bieruta do Moskwy pojechał w futerku, a wrócił w kuferku czy pojechał dumnie, a wrócił w trumnie[potrzebne źródło].
[edytuj] Życie prywatne
Choć z usposobienia małomówny i nieśmiały, uczuciowo związany był z wieloma kobietami, m.in. z Małgorzatą Fornalską (żona; mieli córkę) i Wandą Górską (sekretarka)[potrzebne źródło]. Od lipca 1921 do II wojny światowej był żonaty z Janiną Górzyńską, z którą miał dwoje dzieci. Wzorem Józefa Stalina lubił pokazywać się z dziećmi (na jednej z fotografii trzyma na rękach Agnieszkę Holland). Poczta Polska wydała również znaczek pocztowy przedstawiający Bieruta w otoczeniu dzieci. Bierut miał sarenkę, z którą się filmował i fotografował.
Syn Bolesława Bieruta Jan Chyliński pełnił w 70. latach misję ambasadora Polski w Bonn.
[edytuj] Kontrowersje
Istnieje opinia, że Bierut przyczynił się do odbudowy kraju, zachęcając naród płomiennymi przemówieniami o silnie patriotycznym charakterze.[potrzebne źródło] Jednakże w ocenie dzisiejszych historyków był jednym z największych, jeśli nie największym, zbrodniarzy w całej historii Polski - człowiekiem odpowiedzialnym za śmierć wielu tysięcy ludzi.[3]
- Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
[edytuj] Przypisy
- ↑ Joanna Paola Rynduch Ubecy o sobie rec. publikacji IPN-u Aparat Bepieczeństwa w Polsce w latach 1953-1954
- ↑ J. Nowak-Jeziorański. Wojna w eterze. Wyd.Odnowa, 1986. ISBN 8324006176.
- ↑ "Rewizja nadzwyczajna" wyemitowana 28.03.2006 (m. in. Antoni Dudek)
[edytuj] Bibliografia
- Andrzej Garlicki, Bolesław Bierut, Warszawa 1994, ISBN 8302054348
- Piotr Lipiński, Bolesław Niejasny, Warszawa 2001, ISBN 83-7255-971-6
II Rzeczpospolita (1918-1939): (Naczelnik Państwa): Józef Piłsudski • Gabriel Narutowicz • (p.o.): Maciej Rataj • Stanisław Wojciechowski • (p.o.): Maciej Rataj • Ignacy Mościcki
Polska na Uchodźstwie (1939-1990): szerokie uznanie międzynarodowe do 1945 Władysław Raczkiewicz • August Zaleski • Rada Trzech • Stanisław Ostrowski • Edward Raczyński • Kazimierz Sabbat • Ryszard Kaczorowski
Polska Ludowa (1947-1952): Bolesław Bierut
Polska Rzeczpospolita Ludowa (1952-1989): Wojciech Jaruzelski
III Rzeczpospolita (od 1989): Wojciech Jaruzelski • Lech Wałęsa • Aleksander Kwaśniewski • Lech Kaczyński
Edward Osóbka-Morawski | Józef Cyrankiewicz | Bolesław Bierut | Józef Cyrankiewicz | Piotr Jaroszewicz | Edward Babiuch | Józef Pińkowski | Wojciech Jaruzelski | Zbigniew Messner | Mieczysław Rakowski | Czesław Kiszczak | Tadeusz Mazowiecki
Bolesław Bierut | Edward Ochab | Władysław Gomułka | Edward Gierek | Stanisław Kania | Wojciech Jaruzelski | Mieczysław Rakowski
Kategorie: Artykuły wymagające dodania źródeł • Artykuły wymagające uzupełnienia źródeł od 2007-04 • Zalążki sekcji artykułów • Funkcjonariusze rosyjskich i radzieckich służb specjalnych • Prezydenci Polski • Przewodniczący Rady Państwa PRL • Premierzy PRL • Stalinizm • Politycy Polskiej Partii Socjalistycznej • Politycy KPP • Politycy PPR • Pierwsi sekretarze KC PZPR • Ludzie związani z Lublinem • Urodzeni w 1892 • Zmarli w 1956