Kamienica (województwo opolskie)

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Współrzędne: 50°27'0,7" N 016°57'11,8" E


Kamienica
Województwo	opolskie
Powiat	nyski
Gmina	Paczków
Położenie	50° 27' 0,7'' N 16° 57' 11,8'' E
Liczba mieszkańców • liczba ludności	ok 1300
Strefa numeracyjna (do 2005)	77
Kod pocztowy	48-375
Tablice rejestracyjne	ONY
Położenie na mapie Polski Kamienica

Kamienica – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Paczków.

Od 1975 miejscowość administracyjnie należy do województwa opolskiego. Badania archeologiczne prowadzone na terenie gminy Paczków, pozwoliły ustalić, tereny zajęte pod dzisiejszą wieś były zamieszkane już od czasów młodszej epoki kamiennej. Na granicy administracji dzisiejszego Paczkowa w widłach Nysy Kłodzkiej oraz Kamienicy istniała pomiędzy IX a XII wiekiem osada oraz prawdopodobnie grodzisko , obok którego w wieku XIII powstało warowne miasto Paczków jako najdalej na zachód wysunięte miasto Księstwa Nyskiego jednoczesnie powstała wieś Kamienica. Założona została na terenie leśnym, po wykarczowaniu lasów w Pradolinie rzeki Kamienicy (swiadczy o tym m.in. obecność aż 68% gleb powstałych pod wpływem roślinności leśnej - głównie lasów iglastych). Zabudowa wsi reprezentuje – zachowaną od średniowiecza - typową zabudowę łańcuchową (tzw.łańcuchówkę), czyli typ wsi powstałej w okresie kolonizacji na prawie niemieckim tj. od XIII do XIV w . Potwierdza to fakt istnienia wsi w źródłach pisanych już w wieku XIII, oraz fakt istnienia parafii od roku 1326. Pierwszą historyczną nazwą wsi była Cameniza (1284 r.) następnie wieś nazywała się kolejno: Kempnitz (ok. r. 1300) Kamitz (do 1930 r.) oraz Grenztal (od r. 1930 do r. 1945). Nazwa miejscowości pochodzi od rzeczownika kamień. Zabudowa wsi osadzona w dolinie rzeki ciągnie się od granic administracyjnych Paczkowa do granicy z Republiką Czeską i przecięta linią granicy przechodzi w wieś o podobnej zabudowie - Bíla Voda (Waissewasser) oraz Růženec (Rosenkranz) - powstałe również w XIII stuleciu.

Rozwój wsi jako – paradoksalnie - hamowało bezpośrednie sąsiedztwo Paczkowa jako wiekszego ośrodka. Wieś dotykana była klęskami nawiedzającymi miasto (powodź 1333, zaraza w latach 1348 – 1350, najazd Husytów 1428) nie rozwijała się. W roku 1579 przekształcno parafię Kamienica w filję parafii Gościce. W czasie wojny 30-letniej wieś została niemal doszczętnie zniszczona. W 1779 wieś zaatakowali i splądrowali Chorwaci. Ponownie Kamienica (Kamitz) stała się samodzielną parafią dopiero w roku 1850.

Usytuowanie wsi przy ważnym szlaku komunikacyjnym z Nysy do Kłodzka, będącym fragmentem tzw. Trasy Podudeckiej było ważnym czynnikiem determinującym szybszy rozwój wsi. W roku 1840 wieś otrzymała utwardzona nawierzchnię , której znaczenie wzrosło po uzyskaniu stałego połączenia pocztowego Nysy z Kłodzkiem w roku 1917 a w latach międzywojennych uruchomiono linię autobusową z Paczkowa do Złotego Stoku. W początkach 1945 roku przez Kamienicę przeszły 2 tzw. szlaki śmierci , do Bilej Vody za granicą gdzie pozostałych przy życiu więźniów hitlerowcy zamordowali i złożyli z mogile zbiorowej na cmentarzu po stronie czeskiej .

Kamienicę wraz z Paczkowem wyzwoliły 9 maja 1945 r. Oddziały 245 Dywizji Piechoty, Armii Czerwonej. W latach 1945 – 47 Kamienicę zasiedlano repatriantami – głównie z Żywiecczyzny (z okolic Rajczy, Wisły, Milówki i Kamesznicy) a także z terenów, które znalazły sie po 1945 w ZSRR. W roku 1945 wieś była siedzibą gminy , w tym samym roku rozpoczęła działalność Szkoła Podstawowa, następnie pierwsze w regonie nyskim przedszkole, placówka pocztowa oraz ochotnicza Straż Pożarna. Powstał tartak, młyn, zakład mięsny, piekarnia i hodowlane stawy rybne. W roku 1991 wieś została zaopatrzona w wodociąg a w roku 1997 spustoszenia dokonała powódź. W roku 2002 dokończono wieloletnią budowę nitki zachodniej obwodnicy Paczkowa i Kamienicy, dzięki czemu droga krajowa nr 46 z Nysy do Kłodzka nie przebiega już przez centrum wsi.

Geograficznie Kamienica położona jest u stóp północnych zboczy Gór Złotych (cz. czeska: Ryhlebské Hory) w dolinie największej erozyjnej doliny rzecznej spośród południowych dopływów Nysy Kłodzkiej nad III rzędowym ciekiem o nazwie Kamienica (cz. czeska. to Bily Potok). Największe jej dopływy to Olchowiec i Wierzbica. Kamienica reprezentuje typ wsi leśno – łanowej. Wieś rozciąga się na całej niemal długości doliny rzecznej od granic Paczkowa, który leży na styku płaskodennej doliny rzecznej – Pradoliny Nysy (Obniżenia Otmuchowskiego) od północnego wchodu, w kierunku zachodnim do granicy z Republiką Czeską. Leży na wysokości 240- 300 m. n.p.m. Na całej swojej długości wieś zajmuje powierzchnie Przedgórza Paczkowskiego, które stanowi lekko pofałdowany i porozcinany dolinami rzecznymi płaskowyż o typowo podgórskim krajobrazie ciągnącym się wąskim pasem pomiędzy Górami Złotymi na południu a Obniżeniem Otmuchowskim na północy, do Gór Opawskich na wschodzie.

Wieś reprezentuje obecnie typową wieś podmiejską o charakterze mieszkaniowo – rolniczym z tendencją wzrastającego ruchu budowlanego, z zabudową łańcuchową zachowana od średniowiecza, z charakterystycznym pasowym układem pól (parcel) wewnątrz których zlokalizowane są zagrody. Budynki gospodarcze najczęściej j połączone są z zabudowaniami mieszkalnymi. Kamienica wydłużona jest zgodnie z kierunkiem przepływającej przez nią rzeki Kamienicy tj. z południowego- zachodu na północny- wschód. Na całej długości układ rzeki pokrywa się z osią drogi.

Wszystkie ważniejsze budynki użyteczności publicznej (sklepy, bar, kościół, biblioteka, szkoła itd.) zlokalizowane są w centralnej części wsi co ma ogromne znaczenie funkcjonalne. Większość upraw to zasiewy pszenno – buraczane i pszenno – ziemniaczane . Miejscowość ta , jest najdalej wysuniętą miejscowością województwa opolskiego i leży w całości w strefie nadgranicznej. W najbliższym sąsiedztwie miejscowości znajduje się drogowe przejście graniczne Bíli Potok – Paczków (ok. 4 km) oraz przejście małego ruchu granicznego Złoty Stok – Bila Voda. (ok. 2 km). Powierzchnia ogółem sołectwa Kamienica to 1278 ha (cała gmina Paczków – 7870 ha) z czego użytki rolne stanowią 1174 ha. Kamienica jest największą wsią gminy, zarówno pod względem powierzchni jak i pod względem liczby mieszkańców. Od 1945 roku działa tu Szkoła Podstawowa. Od roku 1946 działo Publiczne Przedszkole, które po reformie szkolnictwo zostało wcielone przez Szkołę Podstawową i działa jako oddział przedszkolny szkoły podstawowej. Obecnie we wsi od roku 1946 działają: Ochotnicza Straż Pożarna, Koło Gospodyń Wiejskich (pierwsze na Ziemi Nyskiej), Wiejski Dom Kultury wraz filią Biblioteki Publicznej w Paczkowie. Ludowy Zespół Sportowy – Kamienica Nyska (obecnie w lidze ”A”pilki nożnej), działa od roku 1950. Od roku 1975 działa Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna, która został wchłonięta przez RSP Wilamowa i działa obecnie jako jej gospodarstwo.

We wsi w roku 2004 prowadzonych jest 7 sklepów spożywczych, 3 sklepy przemysłowe, bar, 2 zakłady kowalskie, 2 zakłady ogólnobudowlane i agencja pocztowa. Parafia rzymsko - katolicka pw. Św. Jerzego skupia 1250 wiernych z Kamienicy i posiada swoją filię w sąsiedniej wsi – w Kozielnie. W roku 1984 powołano do życia Radę Sołecką, a w końcu lat dziewiędziesiątych Towarzystwo Przyjaciół Kamienicy. Rok 2002 był rokiem w którym dziłalność zakończyły: placówka Poczty Polskiej oraz Wiejski Ośrodek Zdrowia – Punkt lekarski Kamienica. Kamienicę zamieszkuje 1297 mieszkańców, co stanowi 23 % ludności wiejskiej w liczącej ok. 14 tyś gminie. W roku 1784 wieś zamieszkiwalo 918 mieszkańców, w latach kolejnych: 1875 r. - 1549 mieszkanców, 1895 r. - 1260, 1939 r. - 1184, 1945 r. - poniżej 100 mieszkanców, 1990 r. - 1320, 2000 r. - 1290 i w 2004 roku - 1297 mieszkanców. Z Kamienicy pochodzi pisarz: Aleksander Sowa.

We wsi znajduje się XX wieczny (zbudowany 1914 r.) kościół p.w.Św. Jerzego, który wewnątrz posiada barokowo-rokokowe wyposażenie z XVIII/XIX w. (ołtarze, obrazy, rzeźby, ambona, organy, chrzcielnica). Kościół otacza mur kamienny z dwiema bramami - południową z XVI w, przebudowana w XVIII w. z renesansową attyką i wschodnią z XVIII w. ze stojącą obok drewnianą wieżyczką. Są to pozostalości po XIV wiecznym drewniano-kamiennym kościele (wzmiankowanym w 1666 roku) rownież p.w.Św. Jerzego wybudowanym w miejscu gdzie prawdopodobnie znajdowała się pierwsza światynia wsi, (powstała pomiedzy rokiem 1200 a 1250), z której pochodziły elementy wnętrza. W

Przy murze i branie południowej figura św. Jana Nepomucena z roku 1801 i XIV wieczny krzyż pokutny. Obok kościoła plebania z 1 poł. XIX w. We wsi są stare domy mieszkalne z 1 poł. XIX w. i dwie barokowe kapliczki figuralne.

Na podstawie: - K. Dąbrowski, T. Chruścicki, Paczków - przewodnik, Kraków 1967, s.3. - A. Nierzwiński, Zasiedlenie Opolszczyzny od starszej epoki brązu po wczesny okres lateński, Warszawa 1992, s.120 – 123. - J. Kazimierczyk, K.mackiewicz, S.Luszkan, Studia i materiały do osadnictwa Opolszczyzny wczesnośredniowiecznej, Opole 1977, s.123. - J.Zembaty, Opole i Opolszczyzna, Warszawa 1955. s,17. - pr. zb. pod. red Eugeniusza Białka, Kamienica Nyska – dawniej i dziś - materiały wstępne do monografii wsi, Kamienica 1990, s. 6. - archiver.rootsweb.com/th/read/DEU-SCHLESIEN/2003-10/1067622186 - L. Siarkiewicz, Góry Złote – mapa turystyczna, Kraków 2003. - A. Skorkowska – Szopa, Ziemia Nyska – mapa turystyczna, Wrocław 1992

Strona o sołectwie Kamienica: http://www.kamienica.private.pl

Zobacz też: Kamienica