Kaolinit
Z Wikipedii
Kaolinit – minerał z gromady krzemianów, zaliczany do minerałów ilastych (grupa kaolinitu). Minerał bardzo pospolity i wyjątkowo szeroko rozpowszechniony.
Nazwa pochodzi od miejscowości Kao-Ling (= Wysoki Pagórek) w Chinach, gdzie znajdują się duże i od dawna znane wystąpienia tego minerału. (S.W.Johanson, 1867r.)
Spis treści |
[edytuj] Właściwości
- Wzór chemiczny: Al4[Si4O10](OH)8. – zasadowy krzemian glinu
- Układ krystalograficzny : trójskośny lub jednoskośny
- Połysk : matowy, perłowy, tłusty
- Barwa : biały, zielony, szary, żółtawy, brunatny,
- Rysa : biała
- Twardość : 2-2,5
- Gęstość: 2,58 –2,61
- Pokrój : łuseczkowy, płytkowy
- Łupliwość : doskonała, jednokierunkowa
- Przełam : praktycznie niewidoczny
- Inne : Stosowany do wyrobu porcelany
Tworzy małe kryształy o pokroju tabliczkowym, blaszkowym - blaszki heksagonalne; zrosty robakowate. Przeważnie występuje w skupieniach ziemistych; zbitych i skrytokrystalicznych. Jego monomineralne nagromadzenia tworzą skałę zwaną kaolinem. Jest giętki, miękki, przeświecający. Agregaty kaolinitu rozcierają się w palcach; w dotyku dają wrażenie suchych i nieco tłustych, czasami szorstkich bądź śliskich.
[edytuj] Występowanie
Produkt wietrzenia glinokrzemianów, zwłaszcza skaleni. Składnik kaolinów, glin ogniotrwałych i ceramicznych oraz iłów kaolinitowych.
Miejsca występowania: Chiny, USA, Niemcy, Czechy, Wielka Brytania, Włochy, Ukraina, Rosja.
Polska - Główny składnik karbońskich górno- i dolnośląskich łupków ogniotrwałych oraz glin ogniotrwałych z okolic Strzegomia. Najważniejsze złoża kaolinu związane są z granitami i gnejsami Dolnego Śląska.
[edytuj] Zastosowanie
- Podstawowy surowiec przemysłu ceramiki szlachetnej (porcelana, porcelit, fajans)
- do produkcji materiałów izolacyjnych i ogniotrwałych,
- używany do produkcji gumy, papieru, farb, kosmetyków,
- znajduje zastosowanie w medycynie.
- w przemyśle farmaceutycznym używa się go jako adsorbentu i masy wypełniającej, ma jednocześnie właściwości wiązania kwasów, buforowania odczynu i stabilizowania emulsji.
[edytuj] Właściwości
- Kaolinit sam nie jest ogniotrwały, tracąc bowiem wodę w stosunkowo niskiej temperaturze przestaje być już kaolinitem. Jednym z produktów jego rozpadu jest mullit - minerał, który w skorupie ziemskiej znaleziono tylko raz (na wyspie Mull u wybrzeży Szkocji), natomiast w produktach ceramicznych powstający bardzo często.
Mullit jest minerałem wytrzymującym temperatury do 1800 stopni C.
- Kaolinit jest składnikiem kaolinu, miękkiej plastycznej skały, jednego z najważniejszych surowców ceramiki szlachetnej. Kaolin stosuje się w stanie surowym lub uszlachetnionym. Na jego przydatność wpływa biała barwa, drobnokrystaliczność, zdolność do przechodzenia w stan zawiesiny, niska twardość, obojętność chemiczna, powszechność występowania i niska cena surowca. Kaolin stanowi 40 - 65 % masy do produkcji porcelany, fajansu, szamotowych materiałów ogniotrwałych oraz jako wypełniacz do papieru i gumy.
[edytuj] Przemiany termiczne kaolinitu
Kaolinit:AS2H2 pod wpływem temperatury 450-700 °C daje metakaolinit (AS2+H2) -> w temperaturze 700-1000 °C daje -> A + S2-> w temperaturze 1000-1250 °C daje AS + S -> w temperaturze 1250 °C ->A3S2(mullit) + SiO2
Objaśnienia:
S - SiO2
H - H2O
A - Al2O3
[edytuj] Zobacz też:
przemysł ceramiczny, krzemiany, dickit, haloizyt.