Karl Dedecius

Z Wikipedii

Karl Dedecius (ur. 20 maja 1921 r. w Łodzi), niemiecki tłumacz i popularyzator literatury polskiej. Zajmuje się także eseistyką, teorią przekladu, publikuje w prasie oraz wykłada na uczelniach wyższych.

Urodził się w spolonizowanej rodzinie Niemców, którzy przybyli do Polski z czeskich Sudetów i Szwabii. Skończył łódzkie Gimnazjum im. Stefana Żeromskiego. W czasie II wojny światowej wcielony do Wehrmachtu we Frankfurcie nad Odrą, a od lata 1942 na froncie wschodnim pod Stalingradem. W latach 1943-50 przebywał w sowieckiej niewoli, gdzie nauczył się rosyjskiego. Po wyjściu z niewoli nie wrócił do rodzinnej Łodzi, lecz do narzeczonej w Weimarze. W 1952 wyemigrował do RFN. Pracował we frankfurckim towarzystwie ubezpieczeniowym Allianz. Hobbystycznie zaczął zajmować się tłumaczeniem.

W 1980 został założycielem i pierwszym dyrektorem (do 1998) Deutsches Polen-Institut (Niemiecki Instytut Kultury Polskiej) w Darmstadt, który zajmuje się popularyzacją polskiej twórczości w Niemczech oraz kontaktami między oboma narodami. Wydawał kilkadziesiąt antologii i tomów indywidualnych pisarzy. Jest edytorem 50-tomowej serii Polnische Bibliothek (Biblioteka Polska) obejmującej literaturę polską od średniowiecza po współczesność. Łącznie tłumaczył ponad 300 poetów i prozaików w tym Mickiewicza, Miłosza, Szymborską, Różewicza, Leca, Herberta, Wojtyłę. Za dzieło życia uznawana jest 7-tomowa Panorama der polnischen Literatur des 20. Jahrhunderts (Panorama literatury polskiej XX wieku).

W 1963 roku odnowił i utrzymuje bliski kontakt z rodzinną Łodzią. Po udzieleniu swojej zgody, 19 listopada 2003 Karl Dedecius został patronem Publicznego Gimnazjum nr 43 w Łodzi [1].

[edytuj] Nagrody

• nagroda Deutsche Akademie für Sprache und Dichtung w Darmstadt (1967),
• nagroda Fundacji Jurzykowskiego w Nowym Jorku (1968),
• Dyplom Honorowy ZAiKS (1970),
• nagroda ZAiKS (1978),
• nagroda specjalna Polskiej Fundacji Kultury (1988),
• Nagroda Pokojowa Niemieckich Księgarzy (1990),
• Honorowy Obywatel Miasta Łodzi (1992),
• Wielki Federalny Krzyż Zasługi z Gwiazdą (1994),
• Honorowy Obywatel Miasta Płocka (1994),
• krzyż komandorski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (1995),
• Nagroda im. Samuela Lindego (1996),
• Nagroda im. Andreasa Gryphiusa (1997),
• I Nagroda Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odrą (1999)
• Order Orła Białego (3 maja 2003)

Doktoraty honoris causa

• Uniwersytet Alberta Magnusa w Kolonii (1976),
• Katolicki Uniwersytet Lubelski (1987),
• Uniwersytet Łódzki (1990),
• Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika w Toruniu (1994)
• Uniwersytet Jagielloński (2000)