Krowa morska

Krowa morska (Hydrodamalis gigas) – wytępiony przez człowieka wielki morski ssak z rzędu syren, najbliżej spokrewniony z diugoniami. Zamieszkiwał wody północnego Pacyfiku blisko azjatyckiego wybrzeża Morza Beringa. Odkryte w 1741 przez rosyjskiego przyrodnika niemieckiego pochodzenia Georga Stellera, który podróżował z badaczem Vitusem Beringiem. Mała populacja szacowana na ok. 1000 osobników zamieszkiwała arktyczne wody wokół Wyspy Beringa i pobliskiej Wyspy Miedzianej. Krowę morską wytępiono w 1768 z powodu znakomitego mięsa. Osiągała 4 tony wagi i 9 m długości. Żywiła się glonami rosnącymi blisko brzegu.

Tak jak wszystkie diugonie miała dwie masywne płetwiaste przednie kończyny i ogon jak u waleni. Steller opisał ją słowami:

"Zwierzę nigdy nie wychodzi na ląd, ale zawsze pozostaje w wodzie. Jego skóra jest czarna i gruba jak kora starego dębu..., jego głowa w proporcji do ciała jest mała..., nie ma żadnych zębów, ale tylko dwie płaskie białe kości - jedna powyżej, druga poniżej".

Odżywiały się rozmaitymi wodorostami morskimi, jak np. kapusta morska, a tam gdzie się pożywiały, morze wyrzucało na brzeg sterty łodyg i kawałków wodorostów.

Populacja krów morskich była mała. Georg Steller nie przewidział, że przez opis walorów smakowych mięsa i tłuszczu oraz niezwykłej skóry krów morskich wyda niejako na nie wyrok śmierci. Niebawem w stronę wysp skierowało się 19 flotylli z ok. tysiącem ludzi załogi czyli tyle na ile szacuje się dzisiaj pogłowie krowy morskiej w tamtym czasie. Ostatnia samotna sztuka o jakiej wiemy padła w 1768 nieopodal Wyspy Beringa. Zaledwie 27 lat potrzebował człowiek żeby zniszczyć ten gatunek.

W Polsce można obejrzeć okazałą czaszkę krowy morskiej wystawioną w sali ochrony przyrody Muzeum Zakładu Zoologii Systematycznej i Doświadczalnej PAN w Krakowie.

Krowy morskie występują w opowiadaniu Rudyarda Kiplinga p.t. "White Seal", w której wskazują one miejsce schronienia dla fok przed ludzkimi łowcami. Kipling prawdopodobnie był świadom, że krowa morska jest uważana za zwierzę wymarłe, a także, że pomimo tego ludzie czasem twierdzili, iż zdołali zaobserwować je. Sugeruje on więc, iż krowy morskie znajdują się w okolicy, lecz zwykle przebywając w ukryciu.