Mława

Z Wikipedii

Współrzędne: 53°07' N 020°22' E

Mława
Herb Mławy Flaga Mławy
Województwo	mazowieckie
Powiat	mławski
Gmina  - rodzaj	Mława miejska
Burmistrz	Sławomir Kowalewski
Powierzchnia	34,86 km²
Położenie	53° 07' N 20° 22' E
Wysokość	135 - 180 m n.p.m.
Liczba mieszkańców (2004)  - liczba ludności  - gęstość	30 817 884 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	23
Kod pocztowy	06-500 do 06-501
Tablice rejestracyjne	WML
Położenie na mapie Polski Mława
TERC10 (TERYT)	1141813011
Miasta partnerskie	Rosienie Saverne Baranáin Canzano Castellalto Cellino Attanasio Cermigniani
Urząd miejski3 Stary Rynek 19 06-500 Mława tel. 23 654-33-82; faks 23 654-36-52
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Strona internetowa miasta

Mława – miasto i gmina w województwie mazowieckim, w powiecie mławskim. Miasto powiatowe leży Mazowszu, na Wysoczyźnie Ciechanowskiej, nad rzeka Mławką, tuż przy granicy z województwem warmińsko-mazurskim.

W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa ciechanowskiego.

Według danych z 31 grudnia 2005¹¹, miasto miało 30 817 mieszkańców.

Spis treści 1 Struktura powierzchni 2 Demografia 3 Komunikacja 4 Edukacja 4.1 Szkolnictwo podstawowe 4.1.1 Szkoły publiczne 4.1.2 Szkoły społeczne 4.2 Gimnazja 4.2.1 Gimnazja publiczne 4.2.2 Gimnazja społeczne 4.3 Licea Ogólnokształcące 4.3.1 Licea publiczne 4.3.2 Licea niepubliczne 4.4 Licea profilowane i Szkoły zawodowe 4.5 Szkolnictwo artystyczne 4.6 Uczelnie wyższe 5 Życie kulturalne 6 Historia 6.1 Kalendarium 7 Zabytki 8 Inne ciekawe obiekty 9 Znani ludzie 9.1 Znane osoby urodzone w Mławie 9.2 Znane osoby związane z Mławą 10 Sport i turystyka 11 Mława w filmie 12 Sąsiednie gminy 13 Bibliografia

[edytuj] Struktura powierzchni

Według danych z roku 2005¹¹, Mława ma obszar 34,86 km², w tym:

• użytki rolne: 54%
• użytki leśne: 24%
• tereny zurbanizowane i zabudowane: 21%
• pozostałe – tereny różne i pod wodą 1%

Miasto stanowi 2,08% ?? powierzchni powiatu.

[edytuj] Demografia

Dane z 30 czerwca 2004²:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	29 623	100	15 461	52,2	14 162	47,8
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	1216,6		634,9		581,6

Według danych z roku 2002⁶, średni dochód na mieszkańca wynosił 1266,78 zł.

[edytuj] Komunikacja

Przedsiębiorstwo PKS Mława jest jedną z największych firm tego typu w województwie mazowieckim. Zapewnia bezpośrednie połączenia Mławy z Bydgoszczą, Warszawą, Olsztynem, Toruniem, Łodzią, Łomżą, Płockiem, Ciechanowem i Gdańskiem. Kursy lokalne docierają do Żuromina, Lidzbarka, Raciąża, Działdowa, Nidzicy, Strzegowa, Glinojecka i innych miejscowości. W porze wakacji letnich przedsiębiorstwo uruchamia szereg linii dalekobieżnych łączących Warszawę i Mławę z kurortami takimi jak Jastrzębia Góra, Hel, Krynica Morska, Darłowo, Giżycko i Międzyzdroje. PKS Mława posiada 2 placówki terenowe – w pobliskim Żurominie oraz w Działdowie w województwie warmińsko-mazurskim.

W Mławie zatrzymują się pociągi Kolei Mazowieckich oraz PKP – Przewozy Regionalne. Pociągi podmiejskie docierają do Warszawy, Ciechanowa, Nasielska i Działdowa, zaś pospieszne do Warszawy, Krakowa, Gdańska, Olsztyna, Łodzi a w sezonie do Helu, Zakopanego i Kołobrzegu.

Przez Mławę przebiega droga krajowa nr 7, drogi wojewódzkie: nr 544 Brodnica -Działdowo – Mława – Przasnysz, nr 563 Rypin – Żuromin – Mława, nr 615 Mława – Ciechanów, drogi powiatowe o numerach: 351, 303, 312, 320, 352.

[edytuj] Edukacja

W Mławie znajdują się trzy przedszkola samorządowe w tym jedno z odziałem żłobkowym.

[edytuj] Szkolnictwo podstawowe

[edytuj] Szkoły publiczne

• Zespół Placówek Oświatowych Nr 1im. Hugona Kołłątaja, ul. Warszawska 52
• Zespół Placówek Oświatowych Nr 2 ul. Graniczna 39
• Szkoła Podstawowa nr 6 im. K. Makuszyńskiego, ul. Żołnierzy 80 p.p. Wojska Polskiego 4
• Szkoła Podstawowa nr 7 im. Z. Morawskiej, ul. Ordona 14

[edytuj] Szkoły społeczne

Katolicka Szkoła Podstawowa w Mławie im. ks. M.K. Sarbiewskiego, ul. Krasińskiego 5

[edytuj] Gimnazja

[edytuj] Gimnazja publiczne

• Gimnazjum nr 1, ul. Sportowa 1
• Gimnazjum nr 2, ul. Pogorzelskiego 4

[edytuj] Gimnazja społeczne

• Gimnazjum Katolickie im. ks. M. K. Sarbiewskiego, ul. Kościuszki 12
• Społeczne Gimnazjum „Wyspianum”, ul. Wyspiańskiego 1

[edytuj] Licea Ogólnokształcące

[edytuj] Licea publiczne

• I Liceum Ogólnokształcące im S. Wyspiańskiego, ul. Wyspiańskiego 1
• II Liceum Ogólnokształcące przy ZS nr 4, ul. Warszawska 44a
• III Liceum Ogólnokształcące przy ZS nr 3, ul. Piłsudskiego 33

[edytuj] Licea niepubliczne

• Katolickie Liceum Ogólnokształcące im. ks. M. K. Sarbiewskiego, ul. Kościuszki 12

[edytuj] Licea profilowane i Szkoły zawodowe

• Zespół Szkół Nr 1, Technikum Budowlane, Liceum profilowane ul. Z. Morawskiej 29
• Zespół Szkół Nr 2, ul. Z. Morawskiej 29B Technikum gastronomiczne i Zasadnicza Szkoła Zawodowa
• Zespół Szkół Nr 3, ul. Piłsudskiego 33, Technikum elektroniczne, Liceum profilowane, Szkoła policealna i Zasadnicza szkoła Zawodowa
• Zespół Szkół Nr 4, ul. Warszawska 44a, tel (popularny Ekonomik), Liceum profilowane,
• Specjalny Ośrodek Szkolno Wychowawczy, ul. Słowackiego 16, Szkoła Podstawowa Specjalna, Gimnazjum Specjalne, Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna i Szkoła Przysposabiająca do pracy.

[edytuj] Szkolnictwo artystyczne

• Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia, ul. Sienkiewicza 24

[edytuj] Uczelnie wyższe

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie Instytut Filologiczno – Historyczny w Mławie, ul. Warszawska 52 Kierunki: filologia polska i historia

[edytuj] Życie kulturalne

• Kino "Kosmos"
• Miejski Dom Kultury - strona
• Muzeum Ziemi Zawkrzeńskiej - strona
• Muzeum Juszkiewiczów - prywatne
• Stacja Naukowa im. Stanisława Herbsta
• Galeria Z - pracownia malarska
• Archiwum Państwowe
• Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia - sala koncertowa z organami

[edytuj] Historia

[edytuj] Kalendarium

• 1426 – 2 lipca trzej książęta mazowieccy: Siemowit V Rawski, Trojden II Płocki i Władysław I Płocki – odbywają w Mławie posiedzenie sądu książęcego.
• 1429 – 13 lipca nadanie praw miejskich. Książęta mazowieccy nadają Mławie przywilej lokacyjny na prawie chełmińskim.
• 1470 – pierwszy mławianin Jakub syn Wojciecha z Mławy zapisał się na Akademię Krakowską.
• 1477 – prawdopodobny rok wzniesienia pierwszego murowanego kościoła – kościół parafialny na rynku pod wezwaniem Św. Trójcy.
• 1485 – najstarsza (pierwsza) wzmianka o szkole parafialnej i jej nauczycielu, był nim bakałarz Mikołaj
• 1491 – został zatwierdzony przez Księcia Janusza II cech szewców w Mławie na prawach szewców w Ciechanowie.
• 1495 – Mława przestała być miastem książęcym i została przez króla Jana Olbrachta włączona do ziem Królestwa Polskiego stając się częścią dóbr królewskich.
• 1504 – źródła historyczne wymieniają pierwszego znanego burmistrza Mławy, którym jest Piotr Czychwlas.
• 1521 – podczas wojny pruskiej Mławę najechały i złupiły wojska krzyżackie, w mieście wybuchł wielki pożar
• 1545 – Mława powiększyła swoje terytorium przez włączenie do miasta części łąk Niemyje.
• 1545 – przywilej Zygmunta Starego na pobudowanie ratusza.
• 1550 – prawdopodobnie w tym roku powstał na obecnym wzgórzu cmentarnym drewniany kościół pw. Św. Wawrzyńca.
• 1572-1573 – epidemia dżumy, zmarło 1300 osób
• 1659 – wojska szwedzkie spaliły Mławę.
• 1661-1662 – epidemia dżumy
• 1692 – 23 listopada wielki pożar strawił prawie całe miasto włącznie z kościołem i ratuszem.
• 1708-1712 – epidemia dżumy.
• 1730 – powstanie na mocy przywileju Augusta II cechu oraczy.
• 1764 – Mława staje się starostwem grodowym.
• 1776 – 19 września kolejny wielki pożar niszczy pięć ulic i ratusz.
• 1782 – zakończenie odbudowy spalonego ratusza
• 1795 – Mława przechodzi pod panowanie Prus (III rozbiór Polski)
• 1797 – władze zaborcze zorganizowały getto żydowskie
• 1805 – powstała pierwsza apteka
• 1807 – Mława została włączona do Księstwa Warszawskiego.
• 1815 – Mława została włączona do Królestwa Polskiego.
• 1824 – zwiększenie terytorium miasta przez włącznie w jego skład przedmieść (wsi?) Zabrody.
• 1837 – epidemia cholery
• 1856 – powstaje szpital
• 1869 – popowstaniowe represje, carskie władze zmykają szkołę powiatową.
• 1877 – oddanie do użytku linii kolejowej, dworca, powstaje komora celna i warsztaty kolejowe
• 1889 – powstanie straży pożarnej
• 1898 – epidemia cholery
• 1906 – otwarcie Szkoły Handlowej (siedmioklasowej)
• 1906 – otwarcie pierwszej biblioteki i czytelni
• 1909 – powstała Mławska Spółdzielnia Spożywców
• 1914 – (lipiec i sierpień) miasto na przemian czternaście razy zajmowane przez wojska niemieckie i rosyjskie.
• 1917 – powstało gimnazjum żydowskie
• 1923 – data założenie Miejskiego Klubu Piłkarskiego - Mławianka Mława
• 1925 – została uruchomiona elektrownia miejska
• 1929 – 18 grudnia otwarcie muzeum regionalnego
• 1930 – w Mławie złożył wizytę prezydent Ignacy Mościcki.
• 1939 – II wojna światowa, Mława została przyłączona do Niemiec
• 1939 – 1-4 września bitwa pod Mławą.
• 1945 – 18 stycznia Niemcy zamordowali w żwirowni na Kalkówce pod Mławą 364 osoby.
• 1985 – w Mławie uroczystą wizytę złożył przedstawiciel stolicy apostolskiej arcybiskup Luigi Poggi.
• 1987 – powstała parafia Matki Bożej Królowej Polski
• 1991 – Pogrom mławski
• 1999 – Mława po raz kolejny stałą się miastem powiatowym
• 2003 – 12 października Rada Miejska w Mławie nadała tytuł Honorowego Obywatela miasta Mławy papieżowi Janowi Pawłowi II
• 2004 – 1 stycznia przyłączono do granic administracyjnych Mławy wsie Piekiełko i Krajewo

[edytuj] Zabytki

• Kościół parafialny pw. św. Trójcy – wybudowany w 1477 pierwotnie gotycki w latach 1882-1886 powiększony i całkowicie przebudowany w tzw. stylu toskańskim, w niektórych źródłach jego styl jest określany jako eklektyczny. Jedynymi pozostałościami po pierwotnym założeniu gotyckim jest okno w prezbiterium nad ołtarzem, łuk tęczowy oddzielający prezbiterium od nawy głównej i widoczna za ołtarzem bocznym w prawej nawie przypora zewnętrzna znajdująca się obecnie wewnątrz świątyni.
• Ratusz miejski – zbudowany pod koniec XVIII w.
• Kościół pw. św. Wawrzyńca – 1786 r. na wzgórzu cmentarnym, późnobarokowy z klasycyzującą elewacją frontową.
• "Lelewelówka" – drewniany spichlerz z XVIII w, jedyna pozostałość po zabudowaniach starościńskich czasami zwyczajowo zwanych zamkiem
• Secesyjne kamienice – początek XX w.
• Pomnik Obrońcom Mławy upamiętniający bitwę pod Mławą w 1939 r.
• Pozycja Mławska – linia polskich fortyfikacji wybudowanych w przeddzień II wojny światowej. W skład obiektu wchodzi 55 jedno- i dwustrzelnicowych schronów żelbetowych, pozostałości budowli ziemno drewnianych i okopów. Pozycja Mławska była główna areną bitwy po Mławą
• Więzienie powiatowe wybudowane w 1889 roku, obecnie siedziba oddziału Archiwum Państwowego Miasta Stołecznego Warszawy.
• Hala Targowa z 1912 roku wybudowana według projektu miejskiego architekta Stefana Usakiewcza
• Spichlerz Obywatelski przy ulicy Długiej, wybudowany w latach sześćdziesiątych XIX wieku, obecnie supermarket i dom handlowy
• Park miejski im. Dąbrowszczaków, założony w 1897 roku jako ogród spacerowy, powstał z poszerzenia ogrodu przy cerkwi prawosławnej. Przez mieszczan zwany "Salonem Mławy". Po II Wojnie Światowej nazwany im. J. Stalina a od 1956 do dzisiaj im. Dąbrowszczaków. W parku warto zobaczyć fontannę wykonaną w brązie według projektu autorstwa Andrzeja Borcza przedstawiajacą czterech zdunów, legendarnych założycieli miasta i Muławę od której imienia miasto wywodzi swoją nazwę, pomnik Józefa Piłsudskiego, Dąb Niepodległości z tablicą pamiątkową oraz dawną popówkę, jedyna pozostałość po cerkwi obecnie przychodnię dziecięcą.

[edytuj] Inne ciekawe obiekty

• Budynek bankowy przy ulicy Lelewela 6 (lata trzydzieste XXw.) - wybitny w skali kraju przykład modernizmu, realizacja pracy dyplomowej absolwenta Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej Wacława Olszewskiego (domniemane autorstwo projektu).
• Dom drewniany piętrowy przy ulicy Warszawskiej 51

[edytuj] Znani ludzie

[edytuj] Znane osoby urodzone w Mławie

• Halina Rudnicka
• Anna Tomaszewicz – Dobrska (1854-1918), pierwsza Polka, która uzyskała dyplom lekarza
• Hanna Rudzka - Cybisowa, malarka
• Grzegorz Skawiński
• Waldemar Tkaczyk
• Bernard Kryszkiewicz Sługa Boży

[edytuj] Znane osoby związane z Mławą

• Zuzanna Morawska
• Ewa Szelburg-Zarembina
• Stanisław Grzepski (Grzebski)
• Ryszard Bacciarelli

[edytuj] Sport i turystyka

• Zalew "Ruda"
• Stadion Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji
• Hala sportowa
• Mławska Kolej Dojazdowa (wąskotorowa)
• Korty ziemne "TKiKF Relax"
• Kryty basen
• MKS Mława
• Las miejski - strzelnica sportowa, ścieżka zdrowia, miejsce spacerów
• Park miejski im. Dąbrowszczaków

[edytuj] Mława w filmie

W filmie Nie ma róży bez ognia rozgrywa się "dramatyczna" sytuacja związana z autobusem do Mławy, do którego chce wejść główny bohater Jan Filikiewicz, aby dowiedzieć się, co wiąże z Mławą Jerzego Dąbczaka, byłego męża Wandy Filikiewicz, zakwaterowanego do mieszkania Filikiewiczów.

[edytuj] Sąsiednie gminy

Iłowo-Osada, Lipowiec Kościelny, Szydłowo, Wieczfnia Kościelna, Wiśniewo

[edytuj] Bibliografia

• praca zbiorowa, Ziemia Zawkrzeńska, Mława 1996, wyd. Stacja Naukowa w Mławie im. Stanisława Herbsta, ISBN (brak)
• Leszek Zygner, Historia parafii mławskiej, Toruń 1995, wyd. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, ISBN 83-86014-09-6
• dr. Leszek Zygner, Mława - miasto pogranicza, Ciechanów 2002, wyd. Drukarz S.C. i Stowarzyszenie Rozwoju Wiedzy i Umiejętności w Mławie, ISBN 83-905127-7-7
• Katalog Zabytków Sztuki w Polsce pod redakcją Izabeli Galiciej i Hanny Sygietyńskiej, tom X - Dawne województwo warszawskie zeszyt 9 - Mława i okolice, Warszawa 1985, wyd. Polska Akademia Nauk Instytut Sztuki, ISBN 83-221-0300-X
• Dominik Staszewski, Mława - opis historyczny, Warszawa 1907, druk Fr. Karpińskiego, Elektoralna 14, ISBN (brak)
• dr. Józef Ostaszewski, Osobliwości historyczne Mławy, Mława 1937, druk B. Kowalskiego , ISBN (brak)