Marceli Baran

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Marceli Baran (ur. 18 sierpnia 1921 w Pliczycy, woj.kieleckie, zm. 12 września 1983 w Gliwicach), polski technik energetyk, profesor Politechniki Śląskiej i Warszawskiej, członek PAN.

Pochodził z rodziny chłopskiej, był synem Józefa i Katarzyny z Lassaków. Naukę na poziomie licealnym odbierał na tajnych kompletach w Końskich, walczył w szeregach Batalionów Chłopskich. Po wojnie w latach 1945-1950 studiował mechanikę na Politechnice Śląskiej. Pod koniec studiów pracował w Fabryce Związków Azotowych w Chorzowie oraz na Politechnice Śląskiej - jako asystent w Katedrze Kotłów i Siłowni Parowych; od 1956 był wykładowcą w tej katedrze. W 1962 obronił pracę doktorską Opory przepływowe żaluzji jako odpylaczy spalin kotłów rusztowych (promotor Zdzisław Ficki), w 1964 pracę habilitacyjną Wpływ parametrów konstrukcyjnych żaluzji na skuteczność żaluzjowego odpylacza spalin kotłowych; został w 1964 docentem w Katedrze Kotłów i Siłowni Parowych, rok później objął kierownictwo katedry. Nominację na profesora nadzwyczajnego otrzymał w 1971. W kolejnych latach zajmował wiele stanowisk na Politechnice - kierownika Zakładu Kotłów i Maszyn Cieplnych Instytutu Maszyn i Urządzeń Energetycznych (1971-1976), kierownika Zakładu Kotłów i Wytwornic Pary (1976-1983), dyrektora Instytutu Kotłów, Siłowni Cieplnych i Jądrowych (1980-1983); był również dziekanem Wydziału Mechaniczno-Energetycznego (1968-1971), a od 1982 profesorem zwyczajnym. W latach 1973-1978 przewodniczył Radzie Naukowej Instytutu Techniki Cieplnej w Łodzi. Na Politechnice Warszawskiej kierował Zakładem Maszyn i Urządzeń Energetycznych Instytutu Techniki Cieplnej (1978-1983).

Poza pracą naukowo-dydaktyczną był wieloletnim projektantem i konsultantem Biura Studiów i Projektów Energetycznych "Energoprojekt" w Gliwicach. Przewodniczył Radzie Techniczno-Ekonomicznej przy ministrze energetyki i energii atomowej (1980-1981) i Radzie Naukowo-Technicznej ds. Energetyki przy ministerstwie górnictwa i energetyki (1981-1983), a także był wiceprzewodniczącym Państwowej Rady ds. Gospodarki Paliwowo-Energetycznej. W 1979 został powołany na członka-korespondenta PAN, w latach 1981-1983 był zastępcą przewodniczącego Komitetu Problemów Energetyki PAN. Jako członek zespołu, który opracował zagadnienie problemowe "Samoczynne załączanie rezerw w elektrowniach cieplnych", otrzymał w 1955 zbiorową nagrodę państwową III stopnia. Był odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem X-lecia Polski Ludowej, Złotym Krzyżem Zasługi, złotą odznaką Zasłużonego dla Energetyki.

W pracy naukowej zajmował się energetyką cieplną, budową maszyn cieplnych, systemami i urządzeniami energetycznymi. Brał udział w projektowaniu elektrowni "Halemba", "Blachownia", "Łagisza", "Kozienice", "Opole", "Turów", "Stalowa Wola", "Dolna Odra" i "Rybnik" oraz elektrociepłowni Mazowieckich Zakładów Rafineryjnych i Petrochemicznych w Płocku, Zakładów Azotowych w Puławach i huty "Katowice". Uzyskał cztery patenty za prace optymalizacyjne z dziedziny gospodarki paliwowo-energetycznej. Publikował na łamach pisma "Archiwum Energetyki", ogłosił łącznie około 80 prac, m.in.:

Aparatura pomiarowa i kontrolna (1954, redaktor)
Samoczynne załączenia rezerw w elektrowniach cieplnych (1955, redaktor)
Metody prognozowania dyspozycyjności urządzeń kotłowych w oparciu o teorię procesów stochastycznych Markowa (1973)
Metodyka obliczeń powierzchni konstrukcyjnej komór paleniskowych i powierzchni konwekcyjnych kotłów o funkcji charakterystycznej krajowych węgli (1975)