Mniszek lekarski

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Mniszek lekarski

Systematyka
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Rodzaj	mniszek
Gatunek	mniszek lekarski
Nazwa systematyczna
Taraxacum officinale
F.H. Wigg., 1780
Synonimy
Taraxacum vulgare Schrk.

Mniszek lekarski syn. mniszek pospolity, (Taraxacum officinale F. H. Wigg.) - gatunek rośliny wieloletniej z rodziny astrowatych (Asteraceae). Gatunek eurazjatycki, okołobiegunowy, występuje na obszarach o klimacie suboceanicznym. Gatunek kosmopolityczny, w Polsce jest rośliną bardzo pospolitą, nazywany bywa potocznie dmuchawcem. Występuje na całym niżu i w niższych położeniach górskich.

Inne nazwy mniszka: mlecz (ze względu na mleczny sok - nazwa myląca - istnieje inny rodzaj mlecz), brodawnik (Podlasie), pępawa (okolice Sandomierza), wole oczy (Pomorze), mlyc (gwara śląska), męska stałość.

[edytuj] Charakterystyka

Łodyga: Pusty w środku (dęty) głąbik, początkowo wełniście owłosiony, później gładki, jasnobrunatny lub czerwonawy. Osiąga wysokość 10-20 cm, poliploidy do 50 cm.
Liście: Liście zebrane w rozetę, głęboko pierzasto wcięte, podłużne, lśniące, nagie lub lekko owłosione. Przez środek liścia biegnie główna żyła mleczna z mlecznym sokiem.

Kwiatostan

Kwiaty: Obupłciowe, języczkowe tworzące po jednym koszyczku na każdym głąbiku. Okrywa koszyczka złożona z kilku szeregów jajowatych lub lancetowatych listków. Ich charakterystyczną cechą jest odginanie się w dół zewnętrznych listków okrywy w czasie kwitnienia. Płatki korony zrośnięte, jasnożółte lub złocistożółte. Osiągając dojrzałość kwiatostan zmienia się w kulisty dmuchawiec. Kwiaty są przedprątne, co utrudnia samozapylenie. Roślina kwitnie od kwietnia do lipca, zapylana jest przez owady.
Owoce: Szarego koloru, żeberkowane i pokryte brodawkami niełupki z długim dzióbkiem (2-3 razy dłuższym od owocu). Nasiona zebrane w owocostanie (dmuchawcu) tworzącym puszystą kulę, każde posiada niewielki, parasolowaty aparat lotny powstały z puchu kielichowego, zwiększający powierzchnię lotną. Roznoszone przez wiatr na duże odległości. jedna roślina wydaje w ciągu roku ok. 3 000 nasion.

Owocostan mniszka

Nasiona w owocostanie

Korzeń: Korzeń gruby, spichrzowy i długi, prosty, tworzący rozgałęzienia tylko w kamienistej glebie.
Biotop, wymagania: Występuje na siedliskach otwartych: nieużytkach, łąkach, polach, trawnikach, w ogrodach. Roślina światłolubna i azotolubna, hemikryptofit. W górach występuje po regiel dolny. W uprawach rolnych i ogrodach jest uciążliwym chwastem. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Arrhenatheretalia.^[1]

[edytuj] Zastosowanie

Nazwa podobno pochodzi od tonsury mnicha

Roślina lecznicza
- Surowiec zielarski: kwiat - Flos Taraxaci, korzeń - Radix Taraxaci. Korzeń mniszka do celów leczniczych należy zbierać jesienią.
- Skład: sok mleczny znajdujący się we wszystkich częściach mniszka zawiera inulinę, kwas krzemowy i lakton (laktukopikryna) , witaminy z grup A, B, C, D.
- Działanie: kwiat działa moczopędnie. Jego korzeń zawiera sporo soli mineralnych, zwłaszcza potasu, kwasy organiczne, sterole, różne związki cukrowe, na przykład inulinę, substancje goryczowe (taraksacyna), cholinę. Odwar z korzeni lub nalewka pomagają w schorzeniach dróg żółciowych i kamicy żółciowej oraz przy wszystkich problemach wątrobowych. Pomaga przy kłopotach trawiennych. Dzięki interferonowi podnosi odporność organizmu, powinni więc go spożywać anemicy. Obniża poziom cholesterolu, pomaga w leczeniu miażdżycy, początków cukrzycy, otyłości, reumatyzmu i gośćca. Zalecany jest również przy chorobach skóry. Podnosi sprawność seksualną kobiet i mężczyzn.
Sztuka kulinarna: z młodych, surowych liści można przyrządzać sałatkę wiosenną, popularną w krajach romańskich.
Świeża roślina stanowi dobrą paszę dla zwierząt hodowlanych