Niebocko
Z Wikipedii
Niebocko | |
Województwo | podkarpackie |
Powiat | brzozowski |
Gmina | Dydnia |
Strefa numeracyjna (do 2005) |
13 |
Kod pocztowy | 36-208 |
Tablice rejestracyjne | RBR |
Niebocko – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie brzozowskim, w gminie Dydnia.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
Spis treści |
[edytuj] Położenie i charakterystyka
Niebocko jest dobrze usytuowane komunikacyjnie. Przebiega przez nie droga wojewódzka łącząca takie miejscowości jak: Sanok i rejon bieszczadzki, Brzozów, Rymanów i Krosno, Dynów, Przemyśl i Dubiecko. Trasa ta była już od wieków wykorzystywana jako pewny i sprawdzony trakt komunikacyjny. Niebocko sąsiaduje z takimi miejscowościami jak: Grabownica Starzeńska od strony południowo zachodniej, Lalin od południa, Grabówka od południowego wschodu, Dydnia od wschodu i Jabłonka od północnego wschodu. Wieś ma kilka dzielnic: Mała Strona – przysiółki Potok, Górki i Poręby, Wielka Strona, Potoki, Przedmieście, Pasternik, Folusze, Za Dworem, Szałaszyska (Gadzia Wieś), Dział, Górka, Rzeki, Bośnia, Szypówki, Ksawerów. Niebocko jest jedną z 15 wsi wchodzących w skład gminy Dydnia (liczącej blisko 8,5 tysiąca mieszkańców). Wieś Niebocko wcześniej w dokumentach historycznych miała następujące nazwy: Nyeboczko, Nyeboczsko, Nyeboczska Wolia, Nyewoczsko, Nieboczsko, Nieboczko i Biebocko – wzmiankowane w dokumentach od 1674 roku.
[edytuj] Historia
Pierwszym, a zarazem najwcześniejszym śladem istnienia człowieka w rejonie brzozowskim to okres paleolitu. Świadczą o tym znalezione na podstawie prowadzonych prac wykopaliskowych przedmioty tj. rylec, drapacz, grocik trzoneczkowaty oraz półtylczak. W epoce brązu na te tereny napłynęła ludność łużycka, która przyczyniła się do rozwoju osadnictwa. Okres rzymski to zagęszczenie osadnictwa głównie nad Sanem. Okres od VIII do XII wieku to rywalizacja o te ziemie różnych książąt: polskich, ruskich i węgierskich (ostatni okres wiąże się z rozbiciem dzielnicowym w Polsce). Wiek XIII to najazdy Tatarów pod wodzą Czyngis–Chana i Batu-Chana, a z tym związane ciągłe pustoszenia, palenia i grabieże tych terenów. Zapisało się pewne przysłowie: „Gdzie Tatar przeszedł, tam trawa już nie wyrośnie”. Następne lata to rządy Węgrów, a rok 1772 ostatecznie oddziela Ruś od Polski. Zabór austriacki wprowadził nową nazwę tego tereny – Galicja i Lodomeria, popularnie zwaną Galicja. I tak, aż do XIX wieku chłopi poddani byli woli panów, obowiązywała pańszczyzna, panowało zacofanie i przestój w gospodarce. Lata pierwszej wojny światowej i okresie międzywojennym to lata tworzenia się niepodległego bytu państwa polskiego, a zarazem lata głodu, bezrobocia i walki o jakąkolwiek pracę. Przykładowo za 80 groszy pracować trzeba było cały dzień we dworze u pana (od świtu do zmroku), a za zarobione pieniądze nie można było nawet kupić bochenka chleba. Końcowy okres międzywojenny to lata wystąpień chłopskich i walka o polepszenie bytu tutejszej ludności i czas, kiedy życie poświęciło wiele osób w walce z ówczesnymi władzami. Lata II wojny światowej i okres powojenny został też boleśnie doświadczony, zarówno na ludności cywilnej, jak też i żołnierzach walczących w różnych formacjach o wolność tutejszego terenu. Także lata powojenne długo jeszcze wiązały się z ciągłymi napadami i rabunkami band UPA oraz ludności cywilnej. Dopiero w latach pięćdziesiątych, powoli zaczęło się w pełni odradzać życie ludności we wszystkich płaszczyznach życia społecznego, gospodarczego, kulturalnego i politycznego.
[edytuj] Ukształtowanie powierzchni
Ukształtowanie powierzchni Niebocka charakteryzuje się ciekawym rozmieszczeniem symetrycznym wzniesień, tzw. „niecką”. Od północnego zachodu ku południowo wschodniej stronie ciągną się pasma wzgórz przedzielone doliną, przez którą przebiega trakt komunikacyjny łączący Brzozów z Dynowem. Wysokość tych pasm waha się w granicach około 245 m n.p.m. Budowa geologiczna, to na przemian leżące warstwy skalne, tj.: łupki ilaste i margliste, mułowce, piaskowce i zlepieńce, powstałe na wskutek długowiecznych oddziaływań mas górotwórczych powiązanych ze zmianami klimatycznymi występującymi na przełomie milionów lat. Obydwa pasma wzgórz stanowią dobrze rozwiniętą sieć hydrologiczną gleby.
[edytuj] Fauna i flora
Przez wieś przepływa potok zwany Stobnica, kierujący się w Stronę Grabownicy, Humnisk i dalej Brzozowa. Brzegi tego potoku na całej jego długości w granicach wsi zostały uregulowane w roku 2005. Konieczność taka nastąpiła z uwagi na ciągłe wylewanie podczas gwałtownych opadów deszczu i zalewanie gospodarstw rolnych i niszczenie upraw. Z gatunków ryb żyjących w potoku można wymienić zaledwie trzy garnki, tj. brzany, płotki, uklejki. Coraz rzadziej, nad potokami widoczne są drzewa z gatunku liściastych: olchy, wierzby, ponieważ podczas regulacji potoku wszystkie drzewa są wycinane. Z ptaków na terenie Niebocka można spotkać: wrony, sroki, kawki, sowy, dzięcioły, jaskółki, słowiki, kukułki, sikorki, szpaki, wróble. Ze ssaków spotkamy: licznie lisy, wiewiórki, łasice i myszy polne.
[edytuj] Gospodarka
Niebocko jest wsią o znacznym rozdrobnieniu gospodarstw rolnych. Rolników o areale gruntu powyżej 1 ha jest we wsi 214, najwięcej jest gospodarstw o powierzchni około 3 ha. Gospodarstw dużych jest tylko kilka – dla przykładu największe gospodarstwo to 14,5 ha gruntu. We wsi znajduje się obecnie prywatny zakład przetwórstwa drzewnego „Grabo” dający pracę mieszkańcom wsi oraz osobom z sąsiednich miejscowości.
[edytuj] Kultura i sztuka
W wybudowanym w latach osiemdziesiątych budynku remizy strażackiej znajduje się siedziba banku, sklepu „Centrum”, biblioteki, klubu „Amazonka” oraz sala zabaw i okolicznościowych spotkań. Rozwijana jest działalność miejscowych artystów ludowych w dziedzinach: literackiej Hermina Zubel — laureatka konkursów poezji ludowej; muzycznej Zygmunt Podulka — kapelmistrz orkiestry dętej; zespół artystyczny, wokalno instrumentalny „Przepióreczka”.
[edytuj] Oświata
W Niebocku znajduje się nowo wybudowany Zespół Szkół w którym mieści się szkoła podstawowa i gimnazjum. Szkoła ma pięknie wyposażone i nowoczesne sale lekcyjne, pracownie nauczania języków obcych, salę sportową i gabinet lekarski. W budynku mieści się też przedszkole, dla najmłodszych mieszkańców wsi, doskonale wyposażone i zaopatrzone. Zarówno szkoła podstawowa jak i gimnazjum posiadają dobrze wyposażoną bazę oświatową.