Nowy Testament

Z Wikipedii

Nowy Testament, Chrześcijańskie Pisma Greckie (gr. Καινή Διαθήκηto) druga, po Starym Testamencie, część Biblii chrześcijańskiej; stanowi zbiór 27 ksiąg, przedstawiających wydarzenia z życia Jezusa i wczesnego Kościoła oraz pouczenia skierowane do wspólnot chrześcijańskich, tradycyjnie datowanych na drugą połowę I wieku; niektóre księgi datuje się również na pierwszą połowę II wieku; główne źródło chrześcijańskiej doktryny i etyki.

Spis treści 1 Zawartość 1.1 Księgi historyczne 1.1.1 Ewangelie 1.1.2 Dzieje Apostolskie 1.2 Księgi dydaktyczne 1.2.1 Listy Pawła 1.2.2 Listy powszechne 1.3 Księgi prorockie 2 Kanoniczność 2.1 Kanon syryjski 2.2 Kanon koptyjski 2.3 Kanon etiopski 2.4 Kanon ormiański 2.5 Czasy Reformacji 3 Manuskrypty 4 Apokryfy 5 Zobacz też 6 Linki zewnętrzne

[edytuj] Zawartość

Nowy Testament składa się z:

• czterech Ewangelii zawierających narracje o życiu, nauczaniu i czynach Jezusa Chrystusa,
• Dziejów Apostolskich opisujących powstanie i rozwój wczesnego chrześcijaństwa oraz działalność apostołów, przede wszystkim Piotra i Pawła,
• czternastu listów przypisanych apostołowi Pawłowi zaadresowanych do pierwszych wspólnot chrześcijan,
• siedmiu tzw. listów powszechnych oraz
• jednej księgi prorockiej, zwanej Apokalipsą lub Objawieniem św. Jana.

[edytuj] Księgi historyczne

[edytuj] Ewangelie

Lp.	Tytuł księgi	Sigla	Tytuł grecki	Tytuł łaciński	Liczba rozdziałów	Tradycyjny autor
1.	Ewangelia Mateusza	Mt lub Mat	Κατά Ματθαίον	Evangelium secundum Matthaeum	28	Mateusz Ewangelista
2.	Ewangelia Marka	Mk lub Mar	Κατά Μάρκον	Evangelium secundum Marcum	16	Marek Ewangelista
3.	Ewangelia Łukasza	Łk lub Łuk	Κατά Λουκάν	Evangelium secundum Lucam	24	Łukasz Ewangelista
4.	Ewangelia Jana	J lub Jan	Κατά Ιωάννην	Evangelium secundum Ioannem	21	Jan Ewangelista

[edytuj] Dzieje Apostolskie

Lp.	Tytuł księgi	Sigla	Tytuł grecki	Tytuł łaciński	Liczba rozdziałów	Tradycyjny autor
5.	Dzieje Apostolskie	Dz lub Dz.Ap.	Πράξεις των Αποστόλων	Actus Apostolorum	28	Łukasz Ewangelista

[edytuj] Księgi dydaktyczne

[edytuj] Listy Pawła

Lp.	Tytuł księgi	Sigla	Tytuł grecki	Tytuł łaciński	Liczba rozdziałów	Tradycyjny autor
6.	List do Rzymian	Rz lub Rzym	Προς Ρωμαίους	Epistula ad Romanos	16	Paweł z Tarsu
7.	1 List do Koryntian	1 Kor	Προς Κορινθίους Α'	Epistula I ad Corinthios	16	Paweł z Tarsu
8.	2 List do Koryntian	2 Kor	Προς Κορινθίους Β'	Epistula II ad Corinthios	13	Paweł z Tarsu
9.	List do Galatów/List do Galacjan	Ga lub Gal	Προς Γαλάτας	Epistula ad Galatas	6	Paweł z Tarsu
10.	List do Efezjan	Ef lub Efez	Προς Εφεσίους	Epistula ad Ephesios	6	Paweł z Tarsu
11.	List do Filipian	Flp lub Filip	Προς Φιλιππησίους	Epistula ad Philippenses	4	Paweł z Tarsu
12.	List do Kolosan	Kol	Προς Κολοσσαείς	Epistula ad Colossenses	4	Paweł z Tarsu
13.	1 List do Tesaloniczan	1 Tes	Προς Θεσσαλονικείς Α'	Epistula I ad Thessalonicenses	5	Paweł z Tarsu
14.	2 List do Tesaloniczan	2 Tes	Προς Θεσσαλονικείς Β'	Epistula II ad Thessalonicenses	3	Paweł z Tarsu
15.	1 List do Tymoteusza	1 Tm lub 1 Tym	Προς Τιμόθεον Α'	Epistula I ad Timotheum	6	Paweł z Tarsu
16.	2 List do Tymoteusza	2 Tm lub 2 Tym	Προς Τιμόθεον Β'	Epistula II ad Timotheum	4	Paweł z Tarsu
17.	List do Tytusa	Tt lub Tyt	Προς Τίτον	Epistula ad Titum	3	Paweł z Tarsu
18.	List do Filemona	Flm lub Filem	Προς Φιλήμονα	Epistula ad Philemonem	1	Paweł z Tarsu
19.	List do Hebrajczyków/List do Żydów	Hbr lub Hebr	Προς Εβραίους	Epistula ad Hebraeos	13	Paweł z Tarsu lub jego uczniowie

[edytuj] Listy powszechne

Lp.	Tytuł księgi	Sigla	Tytuł grecki	Tytuł łaciński	Liczba rozdziałów	Tradycyjny autor
20.	List Jakuba	Jk lub Jak	Ιακώβου	Epistula Iacobi	5	Jakub Apostoł
21.	1 List Piotra	1 P lub 1 Piotr	Πέτρου Α'	Epistula I Petri	5	Piotr Apostoł
22.	2 List Piotra	2 P lub 2 Piotr	Πέτρου Β'	Epistula II Petri	3	Piotr Apostoł
23.	1 List Jana	1 J lub 1 Jan	Ιωάννου Α'	Epistula I Ioannis	5	Jan Ewangelista
24.	2 List Jana	2 J lub 2 Jan	Ιωάννου Β'	Epistula II Ioannis	1	Jan Ewangelista
25.	3 List Jana	3 J lub 3 Jan	Ιωάννου Γ'	Epistula III Ioannis	1	Jan Ewangelista
26.	List Judy	Jud	Ιούδα	Epistula Iudae	1	Juda Tadeusz Apostoł

[edytuj] Księgi prorockie

Lp.	Tytuł księgi	Sigla	Tytuł grecki	Tytuł łaciński	Liczba rozdziałów	Tradycyjny autor
27.	Apokalipsa św. Jana/Objawienie św. Jana	Ap lub Obj	Αποκάλυψις Ιωάννου	Apocalypsis Ioannis	22	Jan Ewangelista

[edytuj] Kanoniczność

Zobacz więcej w osobnym artykule: Kanon Biblii.

Wraz z rozkwitem chrześcijaństwa i rosnącą liczbą pism chrześcijańskich pojawił się w sposób naturalny problem ustalenia które z nich uznać za apostolskie, natchnione i kanoniczne. W wyniku długotrwałego procesu formowania się kanonu ukształtował się zestaw 27 ksiąg Nowego Testamentu, który jest przyjmowany za obowiazujący przez prawie wszystkie wyznania i kościoły katolickie, protestanckie i prawosławne.

Trzon kanonu (Ewangelie, Dzieje Apostolskie, 13 listów Pawła, 1 list Jana) Nowego Testamentu uformował się już w II wieku, jednak niektóre księgi, których kanoniczność kwestionowano i dyskutowano, musiały czekać dłużej na ich włączenie do kanonu (np. wątpliwości dotyczyły Janowego autorstwa Apokalipsy). Niektóre księgi posiadały lokalnie status natchnionych, mimo iż nie znalazły się w ostatecznym kanonie, m.in. Pasterz Hermasa, Apokalipsa Piotra, 1 List Klemensa.

Przy ustalaniu kanoniczności księgi odwoływano się do następujących zagadnień:

• Czy źródłem informacji jest apostoł?
• Czy jest zgodna z resztą pism?
• Czy posiada powszechną akceptację wśród chrzescijańskich gmin?
• Czy jest zgodna z doktryną ortodoksyjną?

Do ostatatecznego etapu zamykania kanonu przyczyniły się prześladowania chrześcijan za cesarza Dioklecjana(303-311) które obejmowały konfiskatę ksiąg chrześcijańskich. Przełożonym kosciołów potrzebne były ustalenia które księgi uznać za święte aby je chronić a w ręce władz rzymskich wydawać pisma mniejszej rangi. Obecny skład Nowego Testamentu podany po raz pierwszy znajduje się w liście Atanazego z 367 r. Taką samą listę ksiąg uznanych za kanoniczne ratyfikowały synody w Hipponie (390 r.) i Kartaginie (393 r.).

[edytuj] Kanon syryjski

Syryjscy monofizyci i jakobici nie uznają w kanonie Nowego Testamentu tzw. listów powszechnych (2 list Piotra; 2 i 3 list Jana; List Judy) i Apokalipsy. Natomiast nestorianie (wschodni Syryjczycy) używali starego przekładu Peszitta zawierający wszystkie księgi Starego i Nowego Testamentu oprócz: Listu Jakuba, 2 Listu Piotra, 2 i 3 Listu Jana, Listu Jakuba i Apokalipsy. U współczesnych nestorian rozpowszechnia się już nowy przekład Peszitta zawierający wszystkie księgi kanoniczne, tak Starego jak i Nowego Testamentu.

[edytuj] Kanon koptyjski

W Kościele koptyjskim nie ma listy ksiąg natchnionych. Za kanoniczne księgi Nowego Testamentu, prócz całego kononu powszechnego, uznaje sie także 1. i 2. list św. Klemensa Rzymskiego do Koryntian, 8 ksiąg Konstytucji Apostolskich również przypisywane św. Klemensowi, List Barnaby oraz dzieło Hermasa pt. Pasterz.

[edytuj] Kanon etiopski

W kanonie Nowego Testamentu podobnie jak w Kościele koptyjskim uznaje się za kanoniczne 27 ksiąg kanonu powszechnego oraz Listy św. Klemensa Rzymskiego, Konstytucje Apostolskie oraz Pasterza Hermasa.

[edytuj] Kanon ormiański

Mimo, iż ich teologowie nie mają sprecyzowanych pojęć dotyczących natchnienia biblijnego i kanoniczności ksiąg św. do kanonu Nowego Testamentu zaliczają prócz 27 podstawowych także apokryficzny list św. Pawła do Koryntian oraz dwa Listy Koryntian do św. Pawła.

[edytuj] Czasy Reformacji

Niektórzy reformatorzy protestanccy podważali kanoniczność niektórych ksiąg Nowego Testamentu. Marcin Luter przez pewien czas uznawał za deuterokanoniczne: List do Hebrajczyków, List Jakuba, List Judy oraz Apokalipsę świętego Jana. Huldrych Zwingli uważał za deuterokanoniczną samą Apokalipsę.

Jednak większość protestantów przejęła ustalony kanon powszechny. Karlstadt, Kalwin, wyznania gallikańskie (1559), anglikańskie, belgijskie (1562) i helweckie II (1564) uznawali cały kanon ksiąg Nowego Testamentu.

[edytuj] Manuskrypty

Najstarsze fragmenty odpisów pochodzą z II w. (tzw. papirusy Rynaldsa, A. Chester Beatty'ego, Bodmer'a XIV-XV oraz Bodmera II).

Większe kodeksy Nowego Testamentu pochodzą z IV (są to Kodeks Synajski i Kodeks Watykański) oraz z V wieku (Kodeks Aleksandryjski).

[edytuj] Apokryfy

Zobacz więcej w osobnym artykule: apokryf.

Apokryfami nazywamy pisma niepewnego pochodzenia, które nie zostały przyjęte do konkretnego kanonu Pism Świętych. Konkretne pismo może być uznawane w jednym z kanonów, w drugim zaś uważane za niekanoniczne – pisma te nie są jednak uważane wtedy za apokryficzne. Poniżej znajduje się lista niektórych apokryfów nieuznawanych przez żaden z kanonów:

• Didache,
• Ewangelia Tomasza,
• Ewangelia Piotra,
• Ewangelia Judasza
• Apokalipsa Piotra,
• List do Koryntian Klemensa,
• Pasterz Hermasa.

[edytuj] Zobacz też

• Biblia
• Postacie biblijne
• Stary Testament
• Studium Biblicum Franciscanum
• Ziemia Święta (kwartalnik)
• Żydzi w Nowym Testamencie

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Nowy Testament. Biblia Brzeska
• Biblia Tysiąclecia wyd. IV
• Tekst Nowego Testamentu w języku greckim
• Textus Receptus Stephanus 1550
• Nowy Testament w języku greckim (pliki AUDIO)

Nowy Testament

Ewangelia wg św. Mateusza (Mt) – Ewangelia wg św. Marka (Mk) – Ewangelia wg św. Łukasza (Łk) – Ewangelia wg św. Jana (J) Dzieje Apostolskie (Dz) – List do Rzymian (Rz) - 1. List do Koryntian (1Kor) – 2. List do Koryntian (2Kor) - List do Galatów (Ga) – List do Efezjan (Ef) - List do Filipian (Flp) – List do Kolosan (Kol) – 1. List do Tesaloniczan (1Tes) – 2. List do Tesaloniczan (2Tes) – 1. List do Tymoteusza (1Tm) – 2. List do Tymoteusza (2Tm) – List do Tytusa (Tt) – List do Filemona (Flm) - List do Hebrajczyków (Hbr) – List św. Jakuba (Jk) – 1. List św. Piotra (1P) – 2. List św. Piotra (2P) – 1. List św. Jana (1J) – 2. List św. Jana (2J) – 3. List św. Jana (3J) – List Judy (Jud) – Apokalipsa świętego Jana (Ap)