Paul Langevin
Z Wikipedii
Paul Langevin (ur. 23 stycznia 1872 w Paryżu – zm. 19 grudnia 1946) - francuski fizyk teoretyk, pedagog i działacz oświatowy, w latach 1944-1946 prezes Ligi Praw Człowieka (LDH). Twórca teorii paramagnetyzmu i diamagnetyzmu oraz techniki hydrolokacji ultradźwiękowej.
Po śmierci został pochowany w paryskim Panteonie, miejscu pamięci narodowej i pochówku wybitnych Francuzów.
Spis treści |
[edytuj] Praca naukowa
Studiował w paryskiej École de Physique et Chimie oraz École Normale Supérieure. Następnie kontynuował naukę na Uniwersytecie Cambridge (pod kierunkiem J.J. Thomsona), by wrócić na Sorbonę, gdzie obronił swą rozprawę doktorską u Piotra Curie w 1902. W roku 1904 objął posadę profesorską w dziedzinie fizyki na Collège de France. W roku 1926 został dyrektorem École de Physique et Chimie, gdzie wcześniej studiował. W roku 1934 został wybrany do Académie des sciences.
Zajmował się głównie magnetyzmem, utradźwiękami oraz efektami relatywistycznymi. W roku 1913 zasugerował, że różnice między masami jąder atomowych są wynikiem różnych energii wewnętrznych tych jąder. Jego prace nad spowalnianiem szybkich neutronów poprzez zderzenia z atomami okazały się nieocenione dla budowy pierwszych reaktorów badawczych.
W czasie I wojny światowej, w 1918 zbudował, opierając się na teorii piezoelektrycznej Piotra Curie, piezoelektryczny generator ultradźwiękowy (hydrolokator aktywny) do namierzania łodzi podwodnych. Hydrolokator aktywny, urządzenie podobne do echosondy, wysyła specjalną wiązkę ultradźwięków, która następnie odbita od przeszkody wraca do urządzenia. Na podstawie jej charakterystyki (szybkość poruszania się w wodzie) można z dużą dozą dokładności określić napotkany przez nią obiekt.
[edytuj] Działalność społeczna
Langevin angażował się w działalność anty-nazistowską, rozwijał też ruch racjonalistyczny we Francji. W 1930 był inicjatorem Unii Racjonalistycznej (obecnie na jej czele wnuczka Marii Curie). Albert Einstein mówił o nim: "Jego religią jest rozum, który ma zapewnić nie tylko oświecenie, ale i odkupienie".
[edytuj] Tzw. afera Langevina
Jego kariera naukowa blisko związana była z Piotrem i Marią Curie. Po tragicznej śmierci Piotra Curie związał się uczuciowo z Marią. Ujawnienie romansu dwojga naukowców wywołało wielki skandal we Francji, gdyż Langevin był mężczyzną żonatym, ojcem czworga dzieci, cztery lata od Skłodowskiej młodszym.
4 listopada 1911 jeden z największych dzienników paryskich, "Le Journal", opublikował na pierwszej stronie artykuł Historia miłosna pani Curie i profesora Langevina, który rozpoczynały słowa: "Ognie radu, który promieniuje tajemniczo na wszystko, co go otacza, zrobiły nam niespodziankę. Wznieciły pożar w sercach uczonych, którzy z uporem studiują jego działanie; tymczasem żona i dzieci uczonego toną we łzach...".
Rozpętano wówczas wielką nagonkę na młodą badaczkę, Polkę w dodatku, jako na osobę, która rozbija "zdrową francuską rodzinę". Celowały w tym zwłaszcza brukowce francuskie. Sprawa trafiła do mediów dzięki żonie Langevina, Jeanne Langevin, która przechwyciła i doprowadziła do publikacji korespondencji miłosnej Paula oraz Marii. Korespondencja została opublikowana 23 listopada 1911 w tygodniku "L'Oeuvre". W reakcji na to Langevin wyzwał na pojedynek na pistolety redaktora naczelnego "L'Oeuvre", Gustava Tery'ego (do strzałów nie dochodzi, gdyż Tery w ostatniej chwili kieruje pistolet w ziemię). Dodatkowo zdradzona żona pozywa męża do sądu o "zadawanie się z konkubiną w domu małżeńskim".
Ostatecznie rodziny Curie i Langevin złączyły się dzięki wnuczce Marii - Hélène Joliot, oraz wnukowi Paula - Michelu Langevinie, którzy zawarli związek małżeński. Oboje są fizykami nuklearnymi.
