Powiat grudziądzki

Powiat grudziądzki - powiat w Polsce (w północno-wschodniej części województwa kujawsko-pomorskiego), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Grudziądz.

W skład powiatu wchodzą:

gminy miejsko-wiejskie: Łasin, Radzyń Chełmiński
gminy wiejskie: Grudziądz, Gruta, Rogóźno, Świecie nad Osą
miasta: Łasin, Radzyń Chełmiński

[edytuj] Demografia

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
ogółem	38 433	100	19 299	50,2	19 134	49,8
miasto	5203	100	2755	53	2448	47
wieś	33 230	100	16 544	49,8	16 686	50,2

[edytuj] Walory turystyczno-przyrodnicze

Kościół w Grucie

Zwiedzanie ziem powiatu najlepiej rozpocząć od Grudziądza, miasta o wielowiekowych tradycjach, malowniczo położonego nad brzegiem Wisły. Zachowało się tu wiele zabytków reprezentujących różne style architektoniczne. Wspaniałą panoramę miasta współtworzy unikalny zespół 26 spichlerzy, których budowę rozpoczęto w XIV w. Charakteryzują się one wielokondygnacyjnym układem architektonicznym. Tuż obok wznosi się gotycki kościół pw. św. Mikołaja, w którego wnętrzu znajduje się min. późnogotycka chrzcielnica, barokowy ołtarz główny i późnogotycki freski. Fragmenty średniowiecznych murów miejskich najlepiej zachowały się przy ulicy Klasztornej i Małogroblowej. Fragment obwarowań miejskich stanowi również Brama Wodna, która pełniła niegdyś rolę bramy wjazdowej do miasta. W barokowym budynku dawnego Klasztoru Benedyktynek mieści się obecnie Muzeum Miejskie, które zgromadziło wiele ciekawych eksponatów min. z wykopalisk archeologicznych prowadzonych na terenie Grudziądza i ziemi chełmińskiej XIX wieczna stodoła w Salnie. Z innych zabytków na uwagę zasługują: pozostałości zamku krzyżackiego, barokowe kościoły pw. św. Franciszka Ksawerego i pw. św. Ducha, dawne kolegium jezuickie - obecnie siedziba Urzędu Miejskiego oraz Twierdza Grudziądzka wybudowana z rozkazu króla pruskiego Fryderyka II w XVIII w., należąca do nielicznie tak zachowanych zabytków sztuki obronnej w Polsce. W Grudziądzu rozpoczyna swój bieg pięć znakowanych szlaków turystycznych, które przebiegają przez najciekawsze fragmenty powiatu. Szlak czerwony wiedzie przez Nową Wieś, Wielki Wełcz, rezerwat "Jany" do Gardei. Jego druga odnoga prowadzi z Grudziądza przez Radzyń Chełmiński do Ryńska. Szlak żółty prowadzi przez Rogóźno-Zamek, do jeziora Kudznia, kolejny zielony łączy Świecie nad Osą, Mełno i Radzyń Chełmiński. Ostatnia trasa oznaczona kolorem niebieskim prowadzi skrajem Wysoczyzny Chełmińskiej przez Mnirelk, Goplin i Klamry. Jedną z największych atrakcji turystycznych powiatu są pozostałości średniowiecznych zamków krzyżackich w Radzyniu Chełmińskim, Rogóźnie i Pokrzywnie. Najsławniejsza z warowni w Radzyniu Chełmińskim posiada klasę międzynarodową w skali oszacowania wartości zabytków. Do naszych czasów zachowało się południowe skrzydło zamku z kaplicą i dwoma narożnymi kwadratowymi wieżami, część przyziemia a także przedzamcze w formie trapezu. Z udostępnionych do zwiedzania wież zamkowych turyści mogą podziwiać panoramę rozciągająca się na miasteczko i okolice. Z położonego na wyniosłym wzgórzu zamku w Rogóźnie pozostało czworoboczna wieża z bramą wjazdową, resztki murów, fragmenty przedzamcza oraz budynki gospodarcze z przełomu XVIII i XIX wieku. W Pokrzywnie obejrzeć można część zamkowych murów oraz trój kondygnacyjny spichlerz na przedzamczu.

Jezioro Rudnickie Duże w Grudziądzu

Teren powiatu grudziądzkiego oferuje wiele atrakcji turystom również dzięki bogactwu form morfologicznych i osobliwościom przyrody. Spragnieni wypoczynku nad wodą, mogą zażywać kąpieli w licznych jeziorach, spośród których najlepiej zagospodarowane są: j. Rudnickie, j. Kuchnia, j. Zamkowe. Pasjonaci żeglarstwa i sportów wodnych znajdą dogodne warunki nad j. Rudnickim. Jeziora i rzeki powiatu są ponadto znakomitymi miejscami do wędkowania. Amatorzy wycieczek pieszych i rowerowych mogą podziwiać nieskażoną przyrodę na terenach rezerwatów przyrody: "Jamy", "Dolina Osy" i "Rogóźno Zamek". Największym jest rezerwat "Dolina Osy" zajmujący 665,11 ha. Utworzony został w 1994 r. dla ochrony unikatowego krajobrazu wijącej się między stromymi zboczami rzeki. Rezerwat leśny "Jamy" o powierzchni 106,11 ha (utworzony w 1967 r.) chroni fragmenty buczyny pomorskiej oraz zbiorowiska grądowe.