Powszechna Encyklopedia Filozofii

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Powszechna Encyklopedia Filozofii (PEF) - pierwsza w dziejach kultury polskiej wielotomowa encyklopedia filozoficzna.

Autorem koncepcji takiej encyklopedii jest o. Mieczysław Albert Krąpiec, emerytowany profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Encyklopedię redaguje zespół pod kierunkiem ks. Andrzeja Maryniarczyka, wśród autorów znajdują się wybitni polscy filozofowie i badacze historii filozofii, a także liczni autorzy zagraniczni.

[edytuj] Tomy

Encyklopedie wydaje Polskie Towarzystwo św. Tomasza z Akwinu, oddział w Lublinie, od 2000 roku. Ukazały się dotychczas:

t. 1. (2000): A-B (Abélard, Pierre - byt konieczny), s. 799;
t. 2. (2001): C-D (Cabanis, Pierre Jean Georges - dzinizm), s. 837;
t. 3. (2002): E-Gn (Ebbinghaus, Hermann - gnozeologia), s. 829;
t. 4. (2003): Go-Iq (Gobineau, Joseph Arthur de - Iqbāl, Muh.ammad), s. 931;
t. 5. (2004): Ir-Ko (Ireneusz z Lyonu - Kozłowski, Władysław Mieczysław), s. 934;
t. 6. (2005): Kr-Mc (Kraft, Julius - McTaggart, John McTaggart Ellis), s. 980;
t. 7. (2006): M-P (Mead, Georg Herbert - państwo), s. 996.

Na końcu każdego tomu zawarte są wykazy skrótów, wskazówki o transkrypcji innych pism oraz inne uwagi dla czytelnika.

[edytuj] Opis

Założeniem, leżącym u podstaw koncepcji PEF, jest teza, że filozofia zajmuje się najdonioślejszymi zagadnieniami w kulturze (definicją samej istoty świata: bytu i istnienia, człowieka, Boga, relacji międzyludzkich, poznania, prawdy, dobra, piękna itp.)Istota filozofii jest stałe, ponowne dyskutowanie tych podstawowych zagadnień, włączanie odkrywanych prawd w nowy kontekst i czerpanie z nich natchnienia przy interpretacji problemów doświadczenia codziennego. Bez filozofii żadna kultura narodowa nie może się w pełni rozwijać.

Encyklopedia pomyślana jest jako encyklopedia polska a zarazem powszechna. Dlatego z jednej strony szczególne miejsce zajmują w Encyklopedii filozofowie polscy oraz wpływ filozofii na kulturę polską (literaturę, sztukę), o czym trudno szukać informacji w zachodnich czy międzynarodowych encyklopediach filozoficznych. Z drugiej strony, jako encyklopedia "powszechna" stara się nie pomijać żadnego istotnego przejawu refleksji filozoficznej obecnego w dziejach ludzkości, bez względu na to, w której cywilizacji wystąpił. Dlatego w PEF znaleźć można artykuły dotyczące historii, problemów, pojęć, autorów i tekstów filozofii indyjskiej, chińskiej, tybetańskiej, wietnamskiej, koreańskiej, japońskiej czy malajo-indonezyjskiej, afrykańskiej etnofilozofii, myśli staroegipskiej, inkaskiej czy azteckiej, o jakich trudno znaleźć informację nawet w najlepszych zachodnich encyklopediach filozoficznych. Nie jest więc przesadą stwierdzenie, że w aspekcie uniwersalności ujęcia tematu oraz przezwyciężania europocentryzmu, PEF w roku 2006 jest najlepszą encyklopedią filozoficzną na świecie. Wszystkie artykuły i hasła w PEF są artykułami autorskimi - respektuje się punkt widzenia autora artykułu. W przypadku encyklopedii filozoficznej trudno jednak o zachowanie w pełni neutralnego punktu widzenia. Filozof w sprawach filozoficznie doniosłych, a przez to niejednokrotnie kontrowersyjnych, musi zająć stanowisko własne. Każda encyklopedia filozoficzna na świecie reprezentuje stanowisko kierunku filozoficznego czy nurtu myśli, do jakiej należą jej autorzy i zespół redakcyjny. Najczęściej odbywa sie to w ten sposób, że po przedstawieniu stanowisk różnych myślicieli na temat danego problemu filozoficznego siłą rzeczy następuje zajęcie stanowiska własnego wobec omawianego problemu.

Zamiast neutralnego, w PEF przyjmuje się punkt widzenia obiektywny, albo realistyczny, czyli odwołujący się do rzeczy - do bytu. Taki punkt widzenia reprezentuje filozofia nurtu arystotelesowsko-tomistycznego. W sprawach kontrowersyjnych Encyklopedia prezentuje więc w pierwszym rzędzie dorobek Lubelskiej Szkoły Filozoficznej w dziedzinie metafizyki, teorii poznania, etyki, historii filozofii, estetyki, logiki i ogólnej metodologii nauk i innych nauk filozoficznych, nie pomijając jednak omówienia opinii autorów należących do innych nurtów myśli.