Prąd morski
Z Wikipedii
Prąd morski - duże i niemalże niezmienne ruchy wody w oceanach wywołane różnicami temperatur, ruchem obrotowym Ziemi i występowaniem wiatrów stałych. Na poszczególnych oceanach tworzą one 5 wielkich kręgów cyrkulacji wody morskiej. W pobliżu brzegów układ prądów modyfikowany jest przez pływy morskie, spływ wód rzecznych i ukształtowanie linii brzegowej. Średnia prędkość powierzchniowych prądów morskich wynosi około 10 km na dobę, ale niektóre z nich mogą osiągnąć prędkość nawet 100-150 km na dobę.
Ze względu na temperaturę wody niesionej prądem morskim w stosunku do otaczających wód oceanu wyróżnia się prądy ciepłe (niosące cieplejszą wodę) i prądy chłodne (niosące chłodniejszą wodę). Prądy te mają duży wpływ na kształtowanie klimatu niektórych regionów kuli ziemskiej, np. ciepły Prąd Północnoatlantycki, stanowiący przedłużenie Golfsztromu, przyczynia się do ocieplenia klimatu Skandynawii, a chłodny Prądu Benguelskiego występujący u południowo-zachodnich wybrzeży Afryki przyczynił się do powstania pustyni Namib.
Ze względu na genezę , prądy morskie mogą być:
- wiatrowe - związane z działalnością silnych wiatrów,
- gęstościowe - wynikające z różnic ciężaru objętościowego wód w różnych miejscach. Bardzo często tworzą się pod powierzchnią wody, rzadziej na jej powierzchni,
- spływowe - powstające wskutek wyrównywania poziomu wód w różnych miejscach. Pośrednią ich przyczyną jest dopływ wód słodkowodnych do mórz i oceanów, a także zwiększone parowanie,
- kompensacyjne - przywracające równowagę hydrostatyczną, naruszoną przez różne siły, np. przez wiatry stałe.
[edytuj] Ważniejsze prądy morskie
- Ocean Atlantycki: Wschodniogrenlandzki, Irmingera, Zachodniogrenlandzki, Labradorski, Zatokowy (Golfsztrom), Północnoatlantycki, Kanaryjski, Północnorównikowy, Antylski, Gujański, Karaibski, Równikowy Prąd Wsteczny, Gwinejski, Południoworównikowy, Brazylijski, Falklandzki, Dryf Wiatrów Zachodnich, Benguelski;
- Ocean Indyjski: Mozambicki, Agulhas, Dryf Wiatrów Zachodnich, Zachodnioaustralijski, Południoworównikowy, Somalijski, Monsunowy;
- Ocean Spokojny: Wschodnioaustralijski, Dryf Wiatrów Zachodnich, Peruwiański, Równikowy, Południoworównikowy Prąd Wsteczny, Południoworównikowy, Alaskański, Aleucki, Oja Siwo (Kurylski), Kuro Siwo, Kalifornijski, Północnorównikowy, Północnorównikowy Prąd Wsteczny.
