Prometeusz (mitologia)
Z Wikipedii
Prometeusz (gr. Προμηθεύς Prometheus) – w mitologii greckiej tytan, syn tytana Japetona, brat Atlasa i Epimeteusza, ojciec Deukaliona.
Został ukarany przez Zeusa za to, że skradł Atenie mądrość, a z rydwanu Heliosa (wg niektórych wersji mitu z kuźni Hefajstosa) ogień i nauczył ludzi go używać. Przywiązano go do skał Kaukazu. Codziennie o wschodzie słońca przylatywał tam sęp, lub według innej wersji, orzeł Ethon (potomek potworów Tyfona i Echidny) i wyjadał Prometeuszowi wątrobę, która odrastała przez resztę dnia i w nocy. Męka Prometeusza miała trwać 30 000 lat jednak skończyła się po około trzydziestu latach, gdy Herakles zabił sępa strzałą z łuku.
W niektórych wersjach mitologii Prometeusz jest przedstawiany nie tylko jako dobroczyńca ludzkości, ale też jako jej stwórca. Podaje się, że ulepił człowieka z gliny pomieszanej ze łzami opodal miasta Panopeus, a ożywił go za pomocą iskry skradzionej od Heliosa
W sztuce symbol buntu przeciwko autorytetowi.
Postawa prometejska - postawa nacechowana poświęceniem się jednostki dla dobra ogółu, dla idei. Taką postawę określa się mianem prometeizmu. Drugim pojęciem, które wiąże się z postawą Prometeusza, jest tzw. kompleks Prometeusza, czyli dążenie do poznania (w tym wypadku zdobycia ognia) bez względu na konsekwencje.
Przykładami postaci odznaczających się postawą prometeizmu są liczni polscy bohaterowie romantyczni (np. Kordian - bohater stworzony przez Juliusza Słowackiego).
