Sewan
Z Wikipedii
Sewan (orm.: Սևանա լիճ - Sewana licz) - największe jezioro w Republice Armenii, a także największe jezioro Kaukazu i jedno z najwyżej położonych jezior świata (1916 m n.p.m.). Położone jest 120 km na północny wschód od Erewanu w prowincji Gegharkunik. Razem z jeziorami Wan i Urmia nazywane jest jednym z trzech mórz Armenii, jedynym, które leży na terytorium współczesnej Republiki Armenii.
Do jezior spływa 28 rzek, a wypływa z niego jedna rzeka Hrazdan, dopływu rzeki Araks, która odprowadza z niego 10% wody, pozostałe 90% wyparowuje.
Na początku XX wieku jezioro miało głębokość 95 m, powierzchnię 1 360 km² (5% powierzchni współczesnej Republiki Armenii), objętość 50 km³ i obwód 260 km. W 1933 Sowieci rozpoczęli wielki projekt hydrologiczny, przewidujący obniżenie poziomu wody o 55 m, zużywając wodę do nawadniania pól i hydroelektrowni. Spuszczanie wody rozpoczęto w 1949, jednak projektu zaniechano w 1956 po śmierci Stalina, oszczędzając jezioru losu Jeziora Aralskiego. W 1962 poziom wody ustabilizował się na poziomie 18 m poniżej pierwotnego, jednak dwa lata później jezioro zakwitło eutroficznymi algami. W 1981 skierowano do niego wody z rzeki Arpa, podnosząc poziom o 1,5 m, prace nad dalszym podniesieniem poziomu wody zostały wstrzymane w 1988 wskutek blokady ekonomicznej ze strony Azerskiej SRS spowodowanej konfliktem w Górskim Karabachu i ukończone dopiero w 2003. Obecnie poziom wody jest niższy o 20 m od pierwotnego i jezioro zajmuje powierzchnię jedynie 940 km².
W jeziorze Sewan występuje endemicznie pstrąg (Salmo ischan), choć zagrożony jest wyginięciem wskutek konkurencji ze strony gatunków sprowadzonych z zewnątrz.
Na brzegu jeziora znajdują się liczne plaże. Na północno-zachodnim brzegu, koło miasta Sewan, znajduje się klasztor Sewanawank, na zachodnim Hajriwank, dalej na południe zaś, koło Noratus, cmentarz zawierający około 900 chaczkarów.
