Sokołowsko
Z Wikipedii
Współrzędne: 50°41' N 016°14' E
Sokołowsko | |
Województwo | dolnośląskie |
Powiat | wałbrzyski |
Gmina | Mieroszów |
Położenie | 50° 41' N 16° 14' E |
Strefa numeracyjna (do 2005) |
74 |
Tablice rejestracyjne | DBA |
Położenie na mapie Polski
|
Sokołowsko (niem. Görbersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wałbrzyskim, w gminie Mieroszów, w Górach Suchych w Sudetach Środkowych.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
Spis treści |
[edytuj] Położenie geograficzne
Największa wieś położona w Górach Suchych (Sudety Środkowe) w Kotlinie Sokołowskiej w dolinach potoku Sokołowca oraz Dziczego Potoku na wysokości 540-590 m n.p.m..
Sokołowsko otaczają: od pn-zach. Stożek Mały (zwany też przez miejscowych "Bocianią Małą","Bocianką) 750 m n.p.m., od pn-wsch. Masyw Bukowca 898 m n.p.m., od pd-zach. Garbatka 797 m n.p.m., od pd i pd.-wsch. Włostowa 903 m n.p.m. oraz od wsch. Radosno 776 m n.p.m..
[edytuj] Historia
Trudno dzisiaj określić dokładną datę powstania Sokołowska. Była to wieś związana z zamkiem Radosno. Pierwsza wzmianka nt. Sokołowska pojawia się w 1357, jako istniejąca wieś założona najprawdopodobniej przez zakon benedyktynów w Broumově. Do końca XV wieku Sokołowsko miało kilku właścicieli. W 1509 r. Sokołowsko wraz z pd. częścią księstwa świdnickiego nabył hr. von Hochberg, który założył rodową siedzibę w Książu. Do połowy XIX wieku w Sokołowsko nie różniło się niczym od innych wsi w dobrach Hochbergów. Zmiana w losach wsi nastąpiła w 1849 r., kiedy na wypoczynek zajechała hr. von Colomb. Zachwycona krajobrazem Sokołowska namówiła swojego szwagra dr Hermanna Brehmera na utworzenie uzdrowiska leczącego metodą hydroterapii Vincenta Priessnitza.
W 1855 r. w Sokołowsku zostało uruchomione pierwsze na świecie specjalistyczne sanatorium dla gruźlików, którym zastosowano nowatorską metodę leczenia klimatyczno-dietetycznego. Na wzór Sokołowska został stworzony ośrodek leczenia gruźlicy w Davos. W późniejszym czasie Sokołowsko zyskało miano "śląskiego Davos", chociaż to Davos powinno nazywać się "szwajcarskim Sokołowskiem". Bliskim współpracownikiem dr Brehmera stał się prof. Alfred Sokołowski. Dla uczczenia jego zasług w 1945 r. miejscowości nadano jego imię.
Uzdrowisko nie należało do tanich, lecz było dobrze zagospodarowane. już przed 1888 r. posiadało pocztę i połączenia telefoniczne. W 1887 r. przebywało tu 730 kuracjuszy. Pobyt dr Tytusa Chałubińskiego w Sokołowsku zaowocował pośrednio jego zainteresowaniem Zakopanem, gdyż rozpoczął poszukiwania okolicy zbliżonej do tego uzdrowiska dla zorganizowania w Polsce takiego samego ośrodka leczenia gruźlicy.
Po II wojnie światowej pozostało tutaj uzdrowisko o profilu przeciwgruźliczym. Pod naciskiem dr Stanisława Domina zmieniono profil leczenia w kierunku leczenia chorób dróg oddechowych. W latach 70. XX wieku w miejscowość zaczęto przekształcać w ośrodek sportów zimowych dla potrzeb klubów wałbrzyskich, docelowo miał powstać Wojewódzki Ośrodek Sportów Zimowych. Jednak z braku środków finansowych nie wszystko udało się zrealizować. Pozostały tylko trasy biegowe (w tym nartorolkowa), które włączono do Biegu Gwarków. W ostatnich latach uzdrowisko przeżywa regres, oparty na ogólnym kryzysie ekonomicznym. Po II wojnie światowej status wsi Sokołowsko uzyskało dopiero na początku XXI wieku.
[edytuj] Szlaki turystyczne
- Główny Szlak Sudecki - przełęcz Trzech Dolin - Sokołowsko - Lesista Wielka - Grzędy
- Przełęcz Trzech Dolin - Sokołowsko - Stożek Wielki - Unisław Śląski
- przełęcz Trzech Dolin - Sokołowsko - Unisław Śląski
- przełęcz Trzech Dolin - Sokołowsko - Mieroszów
- szlak dojściowy do szlaku granicznego
[edytuj] Warto zobaczyć
- sanatorium Grunwald, unikat architektoniczny w Polsce (spłonął w grudniu 2005)
- Cerkiew pw. św. Archanioła Michała
- źródełko leśne
- drewnianą zabudowę ulicy Głównej
- podwórze najstarszego domu w mieście (ul. Główna 8) z ciekawym wykuszem
- galerię przy ulicy Słonecznej 2
- ruiny kościoła w pobliskim Unisławiu Śląskim
- co roku odbywał się tu Bieg Gwarków; obecnie w 2006 przeniesiony w okolice schr. Andrzejówka (Przeł. Trzech Dolin), sz. zielony 45-60 min
[edytuj] Ciekawostki
Sokołowsko swoją nazwę zawdzięcza profesorowi Uniwersytetu Warszawskiego dr Alfredowi Sokołowskiemu, który przyczynił się do rozwoju uzdrowiska prowadząc tu na przełomie XIX i XX wieku badania nad klimatycznym leczeniem chorób płucnych.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy i zdjęcia satelitarne:
- Strona internetowa Sokołowska
- Historia Sokołowska, regionalne atrakcje
- Strona schroniska PTTK Andrzejówka (zdjęcia okolic - także Sokołowska)
- Wszystko o spaleniu najpiękniejszego zabytku Sokołowska
Miasto: Mieroszów
Wsie: Golińsk • Kowalowa • Łączna • Nowe Siodło • Różana • Rybnica Leśna • Sokołowsko • Unisław Śląski