Stanisław Gąsiorowski

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Stanisław Jan Gąsiorowski (ur. 26 czerwca 1897 w Warszawie, zm. 13 września 1962 w Krakowie), archeolog polski, historyk sztuki, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek PAU.

Był synem Stanisława (inżyniera) i Kazimiery z Jastrzębskich, uczęszczał do szkół średnich w Warszawie i Krakowie, następnie studiował archeologię klasyczną i historię sztuki na UJ (1915-1920); brał udział w wojnie polsko-radzieckiej. Od 1922 pracował jako asystent w Katedrze Archeologii Klasycznej UJ, w 1925 obronił pracę doktorską (O kompozycji w malarstwie późnorzymskim), w 1927 habilitował się (praca Malarstwo minjaturowe grecko-rzymskie i jego tradycje w średniowieczu) i został docentem w tej samej katedrze. W 1930 otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego i kierownika Katedry Archeologii Klasycznej, w 1937 został profesorem zwyczajnym. W latach 20. i 30. odbywał podróże naukowe do Anglii, Francji, Austrii, Włoch, Grecji, Egiptu i Azji Mniejszej. W czasie wojny brał udział w akcji na rzecz pomocy uwięzionym profesorom w Sonderaktion Krakau.

Po wojnie kontynuował wykłady (do 1953) z archeologii klasycznej i pradziejowej, historii sztuki i filologii klasycznej na UJ, pełnił także funkcję opiekuna Zakładu Archeologii Polski UJ. W latach 1942-1951 był kierownikiem Zbiorów Muzeum Czartoryskich w Krakowie, 1954-1955 pracownikiem naukowym Instytutu Kultury Materialnej PAN, a od 1955 kierownikiem Pracowni Archeologii Azji Przedniej Zakładu Archeologii Śródziemnomorskiej PAN. W 1945 został członkiem-korespondentem PAU, rok później członkiem czynnym akademii. Brał udział w pracach także innych organizacji i towarzystw, m.in. Niemieckiego Instytutu Archeologicznego w Berlinie (1936), Instytutu Badań Śródziemnomorskich w Atenach (1938), Towarzystwa Archeologicznego w Atenach (1938), Towarzystwa Numizmatycznego w Budapeszcie (1945), Związku Muzeów w Polsce (wiceprezes od 1946), Polskiego Towarzystwa Prehistorycznego (przewodniczący Oddziału Krakowskiego od 1947), Towarzystwa Archeologicznego we Wrocławiu (członek Zarządu od 1952).

Specjalizował się w historii sztuki starożytności i wczesnego średniowiecza, zajmował się również metodologią archeologii śródziemnomorskiej. Ogłosił ponad 90 prac naukowych, m.in.:

Rozwój historii sztuki (1923)
Późnohellenistyczne i wczesnochrześcijańskie tkaniny egipskie w zbiorach polskich (1928)
Ze studiów nad ornamentyką starożytną. Motyw wazy (1928)
Metoda typologiczna w badaniach nad sztuką (1930-1931)
Sztuka starożytna (1934, w: Historia sztuki)
Kultura materialna, a sztuka wobec systematyki starożytnej kultury materialnej (1936-1938)
Analiza i klasyfikacja faktów w procesie badawczym archeologii (1939)
Teoria badania archeologicznego (1945)
Cesarstwo rzymskie. Sztuka i kultura materialna (1962)