Trzcina pospolita
Z Wikipedii
| Trzcina pospolita | |
 |
|
| Systematyka | |
| Domena | jądrowce |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | naczyniowe |
| Nadgromada | nasienne |
| Gromada | okrytonasienne |
| Podgromada | Magnoliophytina |
| Klasa | jednoliścienne |
| Podklasa | komelinowe |
| Nadrząd | sitopodobne |
| Rząd | wiechlinowce |
| Rodzina | wiechlinowate |
| Podrodzina | kostrzewowe |
| Plemię | kostrzewowe |
| Rodzaj | trzcina |
| Gatunek | trzcina pospolita |
| Nazwa systematyczna | |
| Phragmites australis | |
| (Cav.)Trin. ex Steud | |
| Synonimy | |
| P. communis Trin. | |
Trzcina pospolita (Phragmites australis, (Cav.) Trin. ex Steud, 1841) - gatunek roślin z rodziny wiechlinowatych. Gatunek kosmopolityczny, szeroko rozpowszechniony na całym świecie. Rośnie na terenie niemal całej Europy, na Grenlandii, w Azji Wschodniej, Ameryce Południowej i Północnej. Występuje na całym terytorium Polski, od Bałtyku, aż po niższe partie gór.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Pokrój
- Roślina zielna wieloletnia. Tworzy zwarte i gęste kępy. Jest tak ekspansywna, że zwykle tworzy jednogatunkowe, duże zbiorowiska. Największa roślina zielna we florze Polski.
- Łodyga
- Osiąga wysokość do 4 m. Jej prosto wzniesione i sztywne źdźbła są nagie i błyszczące, puste w środku i posiadają wiele kolanek i międzywęźli.
- Kłącze
- Posiada duże, okryte łuskami i bardzo grube kłącze. Kłącze to rozgałęzia się na liczne odnogi. Najsilniej kłącze rozrasta się na głębokości 0,5 m, jednak potrafi sięgnąć 3 m w głąb ziemi. Roślina rozmnaża się głównie wegetatywnie, przez rozłogi kłącza oraz ich fragmentację. Potrafi się także rozmnażać przez fragmentację pędów - pędy bardzo łatwo przyjmują się, wypuszczając korzenie w kolankach. Pojedyncze kłącze żyje do 6 lat i może w tym czasie rozrosnąć się w promieniu kilkudziesięciu metrów.
- Liście
- Duże liście wyrastają ze sztywnego źdźbła w dwóch rzędach. Długą pochwą liściową otaczają międzywęźle dodatkowo wzmacniając go. Mają sinozielony kolor, są twarde i mają ostre brzegi. Ich blaszki liściowe o długości do 50 cm są ostro zakończone.
- Kwiaty
- Zebrane w kwiatostan - szeroko rozpierzchłą bardzo dużą, zwykle niesymetryczną wiechę, której wierzchołek często zwiesza się na jedną stronę. Ma ona brunatny kolor. Tylko dolne kwiaty w kłoskach są męskie, wszystkie pozostałe kwiaty są obupłciowe. Szypułki górnych kwiatów mają u podstawy kłosków pęczek srebrzystych włosów. Takie same pęczki włosów występują też na gałązkach wiechy. Kłoski zawierają od 3 do 7 kwiatów. Kwitnie od lipca do września. Kwiaty są wiatropylne.
- Owoc
- Owocem jest lekki i okryty plewkami ziarniak. Wysiewa się zwykle zimą i wiatr może go przenosić na duże odległości.
- Biotop, wymagania
- Jest typową rośliną bagienną i nadwodną, ale jest gatunkiem o szerokim zakresie tolerancji ekologicznej, potrafi rosnąć także na suchym lądzie. Można ją spotkać nie tylko w zbiornikach wodnych i nad ich brzegami, ale także na torfowiskach, na podmokłych łąkach i w różnego rodzaju zaroślach nadrzecznych. Dobrze znosi falowanie wody i trwałe podtopienie (nawet do 2 m). Może rosnąć nad brzegami zarówno wód stojących, jak i wolno płynących, na różnych typach podłoży. Jest bardzo żywotna i rozrasta się bardzo szybko. Potrafi rosnąć także w wodach silnie zanieczyszczonych ściekami komunalnymi. Nie toleruje natomiast wypasania. Geofit i hydrofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Phragmitetea i Ass. Phragmitetum australis.
[edytuj] Zmienność
W Polsce występują dwa podgatunki:
- Phragmites communis ssp. australis (Cav.)Trin. ex Steud. Roślina o wysokości 1-4 m, wiecha długości 20-40 cm, zwisająca podczas kwitnienia, kłoski 1-7 kwiatowe, plewy krótsze od plewek dolnych.
- Phragmites communis ssp. humilis (De Not.)A et Gr. wysokość 1-1,5 m, wiecha o długości do 20 cm, wzniesiona podczas kwitnienia. Kłoski 7-8 kwiatowe, plewy przeważnie tej długości co plewki. Występuje na solniskach.
[edytuj] Zastosowanie
- Bardzo dobrze utrwala brzegi przed erozją wodną. Odgrywa bardzo dużą rolę w zarastaniu zbiorników wodnych.
- Ma duży udział w tworzeniu torfu.
- Używana jest do oczyszczania ścieków w oczyszczalniach biologicznych.
- Jej wyschnięte łodygi – źdźbła były na masową skalę wykorzystywane do produkcji mat budowlanych (używanych przy wykonywaniu tynków i ocieplaniu domów). Używano ich też do krycia dachów.
- Obecnie w dalszym ciągu używane są w ogrodnictwie.
- Wykonywuje się z niej podściółkę dla zwierząt hodowlanych.
- Kwiatostany używane są w zdobnictwie.
[edytuj] Ciekawostki
- Pyłki trzciny pospolitej mają silne właściwości alergiczne.
- W Ameryce Północnej i Południowej nie jest gatunkiem rodzimym, jest gatunkiem zawleczonym.
[edytuj] Bibliografia
- Matuszkiewicz, Władysław. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa : Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 8301144394.
- 2.Podbielkowski Zbigniew. Słownik roślin użytkowych. Wyd. VI, PWRiL, Warszawa, 1989. ISBN 83-09-00256-4
- 3.Podbielkowski Zbigniew, Tomaszewicz Henryk. Zarys hydrobotaniki. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 1996. ISBN 83-01-00566-1
- 4.Rostafiński Józef, Seidl Olga. Przewodnik do oznaczania roślin. PWRiL, Warszawa, 1973.
- 5.Rutkowski Lucjan. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8
