Ustrój Galicji
Z Wikipedii
Galicja (ustrój).
Spis treści |
[edytuj] Podstawy prawne
[edytuj] System władz
- Państwowe (rządowe) z mianowanym przez Cesarza namiestnikiem i podległym mu aparatem.
- Automiczne z Sejmem Krajowym.
[edytuj] Władze rządowe
- Król Galicji w unii personalnej z Austrią (Cesarstwem Austriackim) - stał na czele władz rządowych.
- Minister do spraw Galicji i "minister bez teki" - od 1871 roku stała funkcja we Wiedniu. Pierwszym ministrem był hrabia Kazimierz Grocholski.
- Namiestnik - był mianowany i odwoływany; kierował administracją krajową, w imieniu rządu miał inicjatywę ustawodawczą; przedkładał monarsze uchwały Sejmu Krajowego do zatwierdzenia, formułując opinię. Podlegali mu starostowie (działali na szczeblu powiatu). Ponosił odpowiedzialność przed cesarzem. Siedzibą namiestnika był Lwów.
[edytuj] Władze autonomiczne
Sejm Krajowy. W jego skład wchodzili wiryliści:
- trzech arcybiskupów lwowskich ([[Arcybiskupi lwowscy obrządku łacińskiego|katolicki], unicki i ormiański),
- pięciu diecezjalnych biskupów katolickich (2 przemyskich, krakowski, tarnowski i stanisławowski)
- rektorzy Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Lwowskiego, od 1896 roku Politechniki Lwowskiej
- prezes Akademii Umiejętności
oraz posłowie z wyboru, wybierani w systemie kurialnym w kuriach:
- wielkiej własności ziemskiej,
- izb przemysłowo-handlowych,
- miast największych,
- gmin miejskich i wiejskich.
Do kompetencji Sejmu Krajowego należało ustawodawstwo krajowe. Od 1867 roku istniało domniemanie kompetencji na rzecz sejmów krajowych - ustawy jednak wymagały sankcji cesarskiej. Inicjatywę ustawodawczą mieli: rząd (namiestnik), Wydział Krajowy, komisje sejmowe oraz co najmniej 15 posłów. Do 1871 roku przysługiwało Sejmowi Krajowemu prawo desygnowania posłów do Rady Państwa (izby niższej parlamentu wiedeńskiego).
Wydział Krajowy - organ wykonawczy Sejmu Krajowego. Przygotowywał projekty ustaw sejmowych, reprezentował kraj przed rządem austriackim, zajmował się polityką zagraniczną i sprawował kontrolę nad samorządem terytorialnym. Jego kadencja trwała 6 lat. W jego skład wchodziło 3 członków wybranych przez Sejm Krajowy i 3 członków wybranych przez kurie. Przewodniczył mu marszałek krajowy.
Rada Szkolna Krajowa - na jej czele stał z urzędu namiestnik, zastępowany z reguły przez wiceprezesa Rady. W skład Rady wchodzili członkowie mianowani przez cesarza, 5 duchownych różnych wyznań, reprezentanci Wydziału Krajowego i rad miejskich Lwowa i Krakowa. Kierowała sprawami szkolnictwa (poza uniwersytetami, które podlegały bezpośrednio Ministerstwu Oświaty w Wiedniu).
