Władimir Kriuczkow
Z Wikipedii
Władimir Aleksandrowicz Kriuczkow Владимир Александрович Крючков (ur. 1924, Wołgograd) – generał armii, polityk radziecki, wysoki funkcjonariusz radzieckich służb specjalnych, m.in. w latach 1974-1988 roku naczelnik I Zarządu Głównego KGB (wywiad zagraniczny), następnie w latach 1988-1991 przewodniczący Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego KGB.
Urodzony w Stalingradzie (dziś Wołgograd), w czasie II wojny światowej pracował w przemyśle zbrojeniowym w Wołgogradzie i w Gorkim, gdzie w 1944 roku wstąpił do partii komunistycznej. W 1946 roku podjął pracę w prokuraturze jako śledczy. W 1949 roku ukończył Wszechzwiązkowy Zaoczny Instytut Prawa oraz Wyższą Szkołę Dyplomatyczną przy MSZ ZSRR. Od 1954 w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, skierowany jako sekretarz do ambasady w Budapeszcie, gdzie podjął pracę u boku Jurija Andropowa, który wówczas pełnił obowiązki ambasadora. Stał się jego nieodłącznym pomocnikiem, od 1959 roku kolejno: referent, kierownik sektora w Wydziale Międzynarodowym Komitetu Centralnego, i wreszcie pomocnik Andropowa jako sekretarza KC. W 1967 roku kiedy Andropow przeszedł do KGB, Kriuczkow podążył za nim i wkrótce objął funkcję szefa sekretariatu, a w 1974 roku naczelnika I Zarządu Głównego KGB, co tym samym dawało mu automatycznie funkcję I zastępcy przewodniczącego KGB, Andropowa. W 1988 roku zastąpił na stanowisku przewodniczącego KGB Wiktora Czebrikowa. W latach 1989-1990 roku członek Biura Politycznego. Stał na czele komitetu do sierpnia 1991 roku.
Był mózgiem w sierpniowym zamachu stanu przeciwko Michaiłowi Gorbaczowowi. W tym samym miesiącu (w sierpniu 1991) został aresztowany. Na stanowisku przewodniczącego KGB zastąpił go Władimir Bakatin. W lutym 1994 roku amnestionowany na mocy uchwały Dumy Państwowej.
| Naczelnicy wywiadu zagranicznego CzeKa/GPU/OGPU/NKWD/NKGB/MGB/MVD/KGB i daty urzędowania |
|
Jakow Dawtian (1920-1921) | Solomon Mogilewski (1921) | Michaił Trilisser (1921-1930) | Artur Artuzow (1930-1936) | Abram Słucki (1936-1938) | Zelman Pasow (1938) | Siergiej Szpigelglas (1938) | Paweł Sudopłatow (1938) | Władimir Diekanozow (1938-1939) | Paweł Fitin (1939-1946) | Piotr Kubatkin (1946) (VI-IX) | Piotr Fiodotow (1946-1949) | Siergiej Sawczenko (1949-1952) | Jewgienij Pitowranow (1952-1953) | Wasilij Riasnoj (1953- III-IV) | Aleksandr Paniuszkin (1953-1955) | Aleksandr Sacharowski (1956-1971) | Fiodor Mortin (1971-1974) | Władimir Kriuczkow (1974-1988) | Leonid Szebarszyn (1988-1991) | |
| Przewodniczący Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR |  |
|---|---|
|
Iwan Sierow | Aleksander Szelepin | Władimir Siemiczastny | Jurij Andropow | Witalij Fiedorczuk | Wiktor Czebrikow | Władimir Kriuczkow | Leonid Szebarszyn | Władimir Bakatin | |
