Władysław Marcinkowski
Z Wikipedii
Władysław Marcinkowski (ur. 16 czerwca 1858 w Mieszkowie, zm. 10 grudnia 1947 w Poznaniu), rzeźbiarz polski.
Był synem szewca. Pierwsze nauki w kierunku rzeźby pobierał w Wieczorowej Szkole Rysunków i Modelowania w Poznaniu pod kierunkiem Mariana Jaroczyńskiego, następnie studiował w Berlinie i Paryżu. Jednym z jego nauczycieli w Paryżu był Cyprian Godebski. W okresie paryskim, a następnie berlińskim (osiadł w Berlinie około 1890), utrzymywał kontakty z mieszkającymi na emigracji Polakami, szczególnie artystami, wielokrotnie wykonując rzeźby portretowe. Brał także udział w Salonach paryskich oraz konkursach rozpisywanych w Polsce (konkursy na medaliony wieszczów rozpisane przez Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, konkurs na fontannę przed gmachem Zachęty w Warszawie - II nagroda w 1900, konkurs na pomnik Chopina w Warszawie - II nagroda w 1909). Ok. 1905 przeniósł się do Sowińca, gdzie zarządzał majątkiem rodu Taczanowskich oraz pracował we własnym atelier rzeźbiarskim.
Był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Poznaniu, członkiem jego władz i stałego jury konkursowego. Działał także w Stowarzyszeniu Artystów Wielkopolskich. Od 1914 mieszkał na stałe w Poznaniu; miał własną pracownię, a w latach 1926-1939 był dyrektorem Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego. W 1929 organizował Dział Sztuki na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu. 50-lecie pracy artystycznej Marcinkowskiego zostało uczczone nagrodą artystyczną miasta Poznania w 1929.
Reprezentował rzeźbę realistyczną, w pewnym okresie twórczości (ok. 1890-1914) skłaniając się także ku symbolizmowi i secesji. Tworzył przede wszystkim rzeźby portretowe, m.in. zaprzyjaźnionych wielkopolskich rodzin ziemiańskich (Zofii Mycielskiej, Zofii i Elizy Taczanowskich, Anzelma Chłapowskiego i innych). W 1899 wykonał pomnik Słowackiego w Miłosławiu, ufundowany przez Józefa Kościelskiego. Niektóre inne prace:
- rzeźby w katedrze poznańskiej: Chrystus wręczający klucze św. Piotrowi (1893), nagrobek arcybiskupa Dindera, sarkofag kardynała Ledóchowskiego
- postaci wyobrażające cztery stany dźwigające trumnę św. Wojciecha (katedra w Gnieźnie)
- figury świętych i Zwiastowanie (konkatedra św. Stanisława BM w Ostrowie Wlkp.)
- Chrystus z portalu i figura Serca Jezusowego z ołtarza kościoła Najświętszego Serca Jezusa i św. Floriana na Jeżycach (dziś w Poznaniu)
- Merkury i Herkules na fasadzie Banku Przemysłowców w Poznaniu
- popiersia Karola Marcinkowskiego i Stanisława Staszica
- figury dziewczyny i chłopca w strojach ludowych przed nieistniejącym pomnikiem Mickiewicza w Poznaniu
- popiersie Słowackiego do parku Marcinkowskiego w Poznaniu (1923)
- nagrobek arcybiskupa Stablewskiego (1935)
- medaliony i plakiety portretowe (m.in. Heleny Modrzejewskiej, Ignacego Domeyki, Kazimierza Jarochowskiego, Chopina)
Źródła:
- Ligia Wilkowa, Władysław Marcinkowski, w: Wielkopolski Słownik Biograficzny, Warszawa-Poznań 1981
- Witold Jakóbczyk, Przetrwać nad Wartą 1815-1914, 55. część cyklu "Dzieje narodu i państwa polskiego", Warszawa 1989
