World Trade Center
Z Wikipedii
World Trade Center (WTC) (pol. Centrum Handlu Światowego) był kompleksem kilku budynków na Manhattanie w Nowym Jorku. Został zaprojektowany przez amerykańskiego architekta Minoru Yamasakiego razem z Antonim Brittiochim i zbudowany na początku lat 70. Jego oficjalne otwarcie nastąpiło 4 kwietnia 1973 roku. Kompleks składał się z 7 budynków, z czego najbardziej znane były dwie bliźniacze wieże. Każdego dnia pracowało w nich około 50 000 osób.
Mimo że wieże stały się niezaprzeczalnym symbolem Nowego Jorku, nie obyło się bez problemów. Zostały one zbudowane (jak sugeruje nazwa) jako kompleks przeznaczony dla firm i organizacji związanych ze światowym handlem. Początkowo jednak nie przyciągnęły przedsiębiorstw i były dzierżawione głównie przez różne organizacje rządowe. Dopiero w latach osiemdziesiątych XX wieku wiele firm związanych z Wall Street przeniosło się do budynków, kiedy to miasto wycofywało się z nich z powodu kryzysu finansowego.
Wieże były też krytykowane za swoją architekturę w stosunku do reszty dzielnicy. Jednak niesamowite widoki dostępne z tarasu widokowego w Południowej Wieży (South Tower) i wytwornej restauracji nazywanej Oknami na Świat (Windows on the World) w Północnej Wieży (North Tower) rekompensowały tę niedogodność i pozwalały podziwiać tę część miasta w pełnej okazałości.
Spis treści |
[edytuj] Dwie wieże
Każda z wież składała się ze 110 pięter. Wieża Północna miała wysokość 417 m (na jej szczycie była olbrzymia antena), z kolei Wieża Południowa mierzyła 415 m i posiadała taras widokowy na dachu. Kiedy w 1973 roku ukończono ich budowę, były najwyższymi budynkami na Ziemi, wyższymi o 30 m od Empire State Building. Niedługo cieszyły się tym mianem, gdyż w tym samym roku rozpoczęto w Chicago budowę Sears Tower, której wysokość wyniosła 442 m. W pewnym okresie lokalna stacja telewizyjna na kanale 11 używała wież jako symbolu numeru kanału.
Ze 110 pięter 12 stanowiła obsługa techniczna, a pozostałe pozostawały do wynajęcia. Każda z wież posiadała 350 000 m2 powierzchnii przestrzeni biurowych. Cały kompleks siedmiu budynków składający się na World Trade Center udostępniał ponad milion m2 powierzchni. W latach dziewiędziesiątych około 500 firm, głównie z sektora finansowego, posiadało biura w kompleksie, między innymi Morgan Stanley, Aon Corporation, Salomon Brothers i Port Authority.
Dwie wieże, jako pierwsze wieżowce na świecie, posiadały halle przesiadkowe (sky lobbies), w których to pasażerowie przesiadali się z jednej windy do kolejnej. Idea hallu przesiadkowego polega na podzieleniu budynku na obszary, z których każdy obsługiwany jest przez osobny system wind, dzięki czemu zaoszczędza się przestrzeń. Każda z wież posiadała 104 windy i 2 halle przesiadkowe – na 44. i 77. piętrze.
Wieże otoczone były pięcioma mniejszymi budynkami. Całość zajmowała powierzchnię 65 000 m2 . W skład kompleksu wchodził między innymi 22-piętrowy Vista Hotel (w późniejszym okresie Marriott Hotel). W podziemiach kompleksu znajdowało się centrum handlowe, można też było dostać się do stacji metra.
[edytuj] Zamach w 1993 roku
26 lutego 1993 roku w Północnej Wieży eksplodowała ciężarówka, wypełniona 682 kilogramami materiałów wybuchowych, zaparkowana w podziemnym garażu. W wyniku zamachu zginęło sześć osób i ponad tysiąc zostało rannych. Sześciu ekstremistów islamskich odpowiedzialnych za atak zostało skazanych w 1997 i 1998 roku na 25 lat pozbawienia wolności każdy.
Pod World Trade Center znajdowały się jedne z największych na świecie depozyty złota, trzymane tam przez grupę banków. Bomba w 1993 roku eksplodowała w pobliżu skarbca, ale nie zdołała go zniszczyć. Wartość przechowywanego w tamtym okresie złota szacowano na miliard dolarów (oficjalne dane nie były oczywiście dostępne), później ponoć znalazło się tam jeszcze więcej cennego kruszcu. Pod koniec 2001 roku złoto odzyskano.
[edytuj] Zamach w 2001 roku
-
Zobacz więcej w osobnym artykule: Zamach na World Trade Center i Pentagon.
[edytuj] Rekonstrukcja World Trade Center
World Trade Center zostanie odbudowany. Będzie składał się z Wieży Wolności (Freedom Tower) o wysokości 541 m oraz kompleksu budynków fundacji upamiętniających zamach (projekt zagospodarowania terenu opracował Daniel Libeskind).
Wiosną 2003 roku Lower Manhattan Development Corporation, agencja koordynująca rekonstrukcję WTC, ogłosiła międzynarodowy konkurs na pomnik upamiętniający zamach. W styczniu 2003 roku wybrano zwycięzcę – projekt Michaela Arada i Petera Walkera.
Budynki o nazwie World Trade Center znajdują się również w kilku innych miejscach na świecie, np. w centrum Helsinek oraz w Sztokholmie, a w Polsce w Poznaniu i w Gdyni.
[edytuj] Ciekawostki
- W numerze 189 komiksu X-Men opublikowanym w styczniu 1985 roku przez wydawnictwo Marvel, przybyła z przyszłości Rachel Summers wspomina, że w XXI wieku wieże World Trade Center leżą w gruzach.
- "Wieczorem, proszę nie dotykać gwiazd!" - to hasło widniało na broszurach wydawanych przez WTC w latach 80. i reklamowało punkt obserwacyjny na 107 piętrze południowej wieży.
- W teledysku grupy Limp Bizkit do piosenki Rollin' muzycy grają na dachu jednej z wież.
