Wornie

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Współrzędne: 55°44'00" N 022°22'00" E

Wornie

Herb Worni

Litwa

Juozas Rupulis

Położenie

55°44' N
22°22' E

Ludność (2005)
• liczba ludności

1 310

Nr kierunkowy

444

Kod pocztowy

LT-88318

Położenie na mapie

Strona internetowa miasta

Varniai (pol. Wornie, niem. Medeniken) - miasto na Litwie, jeden z głównych historycznych grodów Żmudzi, położone na Wysoczyźnie Żmudzkiej, nad rzeką Wirwitą (Wornianką) między jeziorami Łukszta i Birżule. Do XV wieku znane pod nazwą Medininkai (pol. Miedniki). W latach 1417-1864 były stolicą biskupstwa żmudzkiego, w latach 1219-1795 uważane były za stolicę Księstwa Żmudzkiego.

Gmach dawnego Seminarium Duchownego w Worniach

[edytuj] Historia

W XIII wieku gród Żmudzinów wzmiankowany po raz pierwszy w 1255, ośrodek kultu pogańskiego ( była tu najważniejsza świątynia pogańska na Żmudzi), często niszczony przez wyprawy krzyżackie z Prus i Inflant. 27 lipca 1320 pod Miednikami rozegrała się zwycięska bitwa wojsk litewskich podczas której rozgromiona została armia zakonu krzyżackiego. W 1329 r. wielka wyprawa krzyżacka zdobyła zamek.

Od początku XIV wieku Wornie stanowiły ważne miejsce w chrystianizacji Litwy. W roku 1413 król Władysław Jagiełło razem z księciem Witoldem osobiście dopilnowali zburzenia pogańskiej świątyni i wygaszenia wiecznego ognia, a przybyli z nimi kapłani ochrzcili ludność. Był to symboliczny akt chrztu całej Żmudzi. W miejsce świątyni pogańskiej wybudowano kościół.

W 1417 roku zostało założone tutaj za sprawą arcybiskupa lwowskiego Jana Rzeszowskiego biskupstwo, którego erygowanie potwierdził w 1421 roku papież Marcin V. Diecezja żmudzka z siedzibą w Worniach istniało do 1864 roku. Później nakazem władz carskich siedziba biskupa została przeniesiona do Kowna.

W 1491 biskup żmudzki Marcin nadał Worniom prawa miejskie, odnowione w 1635 przez króla polski Władysława IV Wazę.

Miejscowość nigdy nie rozwinęła się w większy ośrodek miejski. W XVII wieku była wielokrotnie grabiona i palona przez wojska szwedzkie. Podobny los spotkał miasto na początku XVIII wieku, gdy stało się łupem armii Karola XII.

[edytuj] Zabytki

kościół pokatedralny św. Piotra i św. Pawła - zbudowany w miejscu wcześniejszych świątyń, barokowy, wystawiony przez biskupa Kazimierza Paca w 1691 roku , w XIX wieku przebudowany. Cenne wyposażenie wnętrza. W podziemiach groby 13 biskupów żmudzkich. Obiekt wpisany do rejestru zabytków UNESCO.
kościół św. Aleksandra - kościół farny na Starych Worniach. Pierwotny kościół został ufundowany przez wielkiego księcia Witolda w XIV wieku, w 1774 roku świątynia została przebudowywana. Po II wojnie światowej zamieniona na magazyn i zdewastowana. W latach 90-tych XX wieku zwrócona wiernym i odnowiona.
gmach Seminarium Duchownego - wzniesiony w XVIII wieku z fundacji biskupa Jana Dominika Łopacińskiego, istniało do 1864 roku - przeniesiono je do Kowna. W latach 1926-1931 było więzieniem politycznym. Obecnie w jego wnętrzach mieści się muzeum. Obok dom wikariuszy.
drewniany dwór - dawna siedziba biskupów żmudzkich.
pomnik profesora teologii, historyka, pisarza i biskupa żmudzkiego Macieja Wołonczewskiego (1801-1875)