Francopruvenzali

Di Wikipedia, l'enciclopedìa lìbbira.

L'ària dû Francopruvenzali

Lu francopruvenzali (ntô dialettu: arpitan e ntô francisi: francoprovençal), a nun cunfùnniri câ lingua pruvenzali, custituisci una dî tri granni lingui gaddu-rumanzi cu l'occitanu (o puru lingua d'oc) e lu francisi (lingua d'oïl). Chista lingua, n forti rigrissiuni, è fatta di nummarusi dialetti. Havi di na banna tratti cumuni chî parluri dâ lingua d'oïl (d'unni si pigghia lu nomu franco) e di chidde dâ lingua d'oc, (d'unni si pigghia lu nomu di pruvenzali). Ma nun è sulu n'ammischiari di francisi e d'occitanu, ma custituisci un gruppu linguìsticu distintu.

[cancia] Tirritoriu linguìsticu

Lu tirritoriu linguìsticu dû francopruvenzali è dilimitatu dî riggiuni siquenti:

n Francia:

la riggiuni Rhône-Alpes (Ròdanu-Alpi): lu Forez (dipartimentu dâ Lòira), la Bresse, la Dombes, lu Bugey, l'agglumirazzioni di Lioni, lu Dilfinatu, la Savoia e na banna dâ riggiuni Franche-Comté (Franca-Cuntea);

n Svìzzira:

tuttû spazziu rumannu, sarvu la banna nord-ovest dû cantuni dû Giura ca fa parti dî parluri d'oïl.

n Italia:

la valli d'Aosta (sarvu la vaddi Walser di Gressoney), e li àuti vaddî piemuntisi ntê cumuni di: Ala di Stura, Alpetti, Balmi, Cantoira, Carema, Castagnuli Piemonti, Ceres, Cirisoli Riali, Chialambertu, Chianoccu, Coassolu, Coazzi, Coriu, Frassinettu, Girmagnanu, Giagghiuni, Giavenu, Graveri, Gruscavaddu, Ingria, Lanzu turinisi, Lemie, Mattie, Meana di Susa, Mizzinili, Munasteru di Lanzu, Nuasca, Nuvalesa, Pissinettu, Pont Canavisi, Roncu Canavisi, Rubiana, Sparoni, Susa, Traves, Ussegghiu, Valgioî, Valpratu Suana, Venaus, Viù.

Li vaddati cchiù miridiunali dû Piemunti pàrranu l'occitanu.

Cci sunnu macari a nutari dui cumuni pugghisi: Faetu e Celli San Vitu, duvuti a na migrazzioni ntô sèculu XIV.