షణ్ముఖుడు

వికీపీడియా నుండి

షణ్ముఖుడు అనగా కుమారస్వామి. శివ పార్వతుల తనయుడు.వినాయకుని తమ్ముడు. దేవతల సేనాధిపతి. ఈయనకే 'స్కందుడు' అని, 'కార్తికేయుడు' అని, 'శరవణుడు' అని, 'సుబ్రహ్మణ్యుడు' కూడా పేర్లున్నాయి. ఈయన వాహనము నెమలి. స్కంద పురాణంలో ఈయన గాధ వివరంగా ఉన్నది.

నెమలి వాహనంతో కుమారస్వామి

విషయ సూచిక

1 ప్రధాన గాధ
2 తత్వార్ధాలు
3 ఆచారాలు
4 ప్రార్ధనలు
5 దేవాలయాలు
6 వనరులు
7 బయటి లింకులు

[మార్చు] ప్రధాన గాధ

సురాపద్ముడు, సింహముఖుడు, తారకాసురుడు అనే రాక్షసులు లోకకంటకులై దేవతలనూ, మానవులనూ బాధిస్తున్నారు. శివపార్వతుల ఔరస కుమారుడే వీరిని చంపగలడని బ్రహ్మ తెలిపాడు. తన పూలబాణాలతో శివుని తపస్సు భంగముచేసి ప్రణయములోనికి దింపాలని ప్రయత్నించిన మన్మధుడు శివుని కోపాగ్నికి భస్మమయ్యాడు.

శివునినుండి వెలువడిన దివ్యతేజస్సు ఆరుభాగాలుగా విభజింపబడింది. వాటిని వాయువు, అగ్ని దేవుళ్ళు గంగానదిలో ఉంచారు. అవి ప్రవాహంలో వెళ్ళి ఒక వనంలో శరంలో (రెల్లుగడ్డిలో) చిక్కుకొని ఆరు చక్కని బాలురుగా మారాయి. వాటికి కార్తీకనక్షత్రదేవతలు జోలపాడారు. విషయం తెలిసిన పార్వతి 'స్కందా' అని పిలుస్తూ వారిని అక్కున చేర్చుకోగా వారు ఆరు ముఖాలూ, 12 చేతులూ గల ఒకే బాలునిగా అవతరించారు. అందుకే ఆయనకు అన్ని పేర్లు వచ్చాయి

కుమారస్వామి - రాజా రవివర్మ చిత్రం

షణ్ముఖుడు - ఆరు ముఖాలు గలవాడు
స్కందుడు - పార్వతి పిలచిన పదాన్ని బట్టి
కార్తికేయుడు - కృత్తికా నక్షత్ర సమయంలో అవతరించాడు
వేలాయుధుడు - శూలము ఆయుధంగా గలవాడు
శరవణభవుడు - శరములో అవతరించినవాడు
గాంగేయుడు - గంగలోనుండి వచ్చినవాడు
సేనాపతి - దేవతల సేనానాయకుడు
స్వామినాధుడు - శివునకు ప్రణవ మంత్రము అర్ధాన్ని చెప్పినవాడు
సుబ్రహ్మణ్యుడు - బ్రహ్మజ్ఙానము తెలిపినవాడు
మురుగన్ -

శ్రీ వల్లీ దేవ సేన సమేతులైన కుమారస్వామి - సాంప్రదాయిక చిత్రం.

దేవతల కోరిక మేరకు ఈయన సురపద్ముని, సింహముఖుని, తారకాసురుని వధించాడు. ఈయనకు వల్లి, దేవసేన అను ఇద్దరు భార్యలు ఇచ్ఛాశక్తికి, క్రియాశక్తికి స్వరూపాలు. వినాయకుడు నారదునికి కృత్తికావ్రతము ఆచరించమని బోధించాడంటారు.

[మార్చు] తత్వార్ధాలు

షణ్ముఖుడి ఆరు ముఖాలు పంచ భూతాలను + ఆత్మను సూచిస్తాయంటారు. ఇంకా అవి యోగ సాధకులకు షట్చక్రాలకు సంకేతాలు. తెలుగునాట సుబ్రహ్మణ్య షష్ఠి ఒక ముఖ్యమైన పండుగ. తమిళనాట మురుగన్ దేవాలయాలు, పేర్లు, ఉత్సవాలు సర్వ సాధారణం.

[మార్చు] ఆచారాలు

[మార్చు] ప్రార్ధనలు

"సుబ్రహ్మణ్యాష్టకము" నుండి

హే స్వామినాధ కరుణాకర దీనబంధో

శ్రీ పార్వతీ సుముఖ పద్మ సింధో

దేవాధినాధ గణ సేవిత పాద పద్మ

వల్లీశనాధ మమదేహి కరావలంబమ్

నిత్యాన్నదాన నిరతాఖిల రోగహారిన్

తస్మాత్ ప్రదాన పరిపూరిత భక్తకామ

శృత్యాగమ ప్రణవ వాచ్య నిజస్వరూప

వల్లీశనాధ మమదేహి కరావలంబమ్

[మార్చు] దేవాలయాలు

తిరుప్పారకున్ద్రమ్
తిరుచెందూర్ [1]
పళని
స్వామిమలై
తిరుత్తణి
పలముతిర్‌సొలై

[మార్చు] వనరులు

[మార్చు] బయటి లింకులు

సంఖ్యానుగుణ వ్యాసములు

ఏక :	ఏకః \| ఏకఛత్రాధిపత్యం
ద్వి :	ద్వైతం \| ద్వివేది \| ద్విపాత్రాభినయం
త్రి :	త్రికరణాలు \| త్రి అవస్థలు \| త్రిగుణములు \| త్రిదండాలు \| త్రిపథగ \| త్రిపాఠి \| త్రిపురాసురులు \| త్రిమతాలు \| త్రిమదాలు \| త్రిమూర్తులు \| త్రిలింగాలు \| త్రిలోకాలు \| త్రివర్గాలు \| త్రివిధ శబ్దశక్తులు \| త్ర్యంగాలు \| త్రేతాగ్నులు \| త్రయం \| త్రివిధ కర్మాలు \| త్రివిధనాయికలు \| త్రిషవనం \| త్రివేణి \| త్రిపుండ్రాలు \| త్రివృత్తు \| త్రిభుజం \| త్రికోణమితి \| త్రివేది \| త్రివర్ణ పతాకం
చతుర్ :	చతుర్వ్యూహములు \| చతుర్వేదాలు \| చతురంగబలాలు \| చతుర్భుజి \| చతుర్ముఖుడు \| చతుర్వర్ణాలు \| పురుషార్థాలు \| చతుర్వేది\| చతుర్యుగాలు
పంచ :	పంచక్షేత్రాలు \| పంచగవ్యం \| పంచతంత్రాలు \| పంచతన్మాత్రలు \| పంచపాండవులు \| పంచలోహాలు \| పంచపాతకాలు \| పంచమహాపాపాలు\| పంచాయుధములు\| మన్మథుని పంచబాణాలు \| పంచభక్ష్యాలు\| ఈశ్వరుని పంచముఖాలు \| పంచారామాలు \| పంచామృతాలు \| పంచభూతాలు \| పంచేంద్రియాలు \| పంచభుజి \| ఘనరాగ పంచరత్నాలు \| పంచసూక్తాలు \| పంచాక్షరి \| పంచమకారాలు \| పంచలింగాలు \| పంచపర్వాలు \| పంచాగ్నులు \| పంచయజ్ఞాలు \| పంచమాతలు \| పంచకర్మలు \| మాచానధ్యయనాలు \| పంచప్రాణాలు \| పంచాంగాలు
షట్ :	ఋతువులు \| షట్కర్మలు \| షడ్భావవికారాలు \| షడ్రసాలు \| షడ్రుచులు \| షడ్వర్గం \| అరిషడ్వర్గం \| షడ్భుజి \| షట్చక్రాలు \| షణ్ముఖుడు \| షడ్గుణాలు \| షట్కాలాలు \| షణ్మతాలు \| షట్చక్రవర్తులు \| షడ్విద్యలు \| షట్ఛాస్త్రాలు \| షడ్భాషలు \| షడ్విధ స్త్రీధనం \| షట్‌పుత్రులు \| షడ్ స్తంభనాలు \| షడంగాలు \| షడ్దర్శనాలు
సప్త :	సప్త సముద్రాలు \| సప్త ద్వీపాలు \| సప్తాశ్వాలు \| సప్తజిహ్వలు \| సప్తమాతృకలు \| సప్త చిరంజీవులు \| సప్తస్వరాలు \| సప్తవ్యసనాలు \| సప్తర్షులు \| సప్తచక్రాలు \| సప్తకులపర్వతాలు \| సప్తదోషాలు \| సప్తపుణ్యక్షేత్రాలు \| సప్తబ్రహ్మలు \| సప్తవర్షాలు \| సప్తసంతానాలు \| సప్తాంగాలు \| సప్తోపాయాలు \| సభాసప్తాంగాలు \| సప్తజలమాతృకలు\|సప్తవాయువులు\|సప్తగిరులు (ఏడుకొండలు)
అష్ట :	అష్ట అర్ఘ్యాలు \| అష్టకష్టాలు \| అష్టగంధాలు \| అష్టగురువులు \| అష్టతీర్థాలు \| అష్టదిక్కులు - దిక్పాలకులు - పట్టణాలు \| అష్టదిగ్గజాలు‎ \| అష్టదిగ్బంధనం \| అష్టధాతువులు \| అష్టనాగములు (పాములు) \| అష్టపాశములు‎ \| అష్టభాగ్యాలు‎ \| అష్టభూతులు \| అష్టభోగాలు \| అష్టమదములు \| అష్టమహిషులు \| అష్టమూర్తులు \| అష్టమంగళాలు \| అష్టలక్ష్ములు \| అష్టలోహాలు \| అష్టవసువులు \| అష్టవిధనాయికలు \| అష్టవిధభక్తి \| అష్టవిధవివాహాలు \| అష్టసిద్ధులు \| అష్టస్వామ్యాలు \| అష్టావధానం \| అష్టాంగాలు \| అష్టైశ్వర్యాలు
నవ :	నవగ్రహాలు \| నవద్రవ్యాలు \| నవధాన్యాలు \| నవదుర్గలు \| నవవిధభక్తులు \| నవనిధులు \| నవరాత్రులు \| నవరత్నాలు \| నవఖండాలు \| నవధాతువులు \| నవధాన్యాలు \| నవరంధ్రాలు \| నవరసాలు \| నవరాత్రాలు \| నవలక్షణాలు \| నవవ్యాకరణాలు \| నవారణ్యాలు \| నవవర్షాలు \| నవనారసింహులు
దశ :	దశావతారములు \| దశదానాలు \| దశశాంతులు \| దశదిశలు \| పది ఆజ్ఞలు\| దశోపనిషత్తులు
ఏకాదశ :	ఏకాదశరుద్రులు
ద్వాదశ :	ద్వాదశాదిత్యులు\|ద్వాదశ జ్యోతిర్లింగాలు
చతుర్దశ :	చతుర్దశభువనాలు\| 14 మన్వంతరాలు
షోడశ :	షోడశదానాలు \| షోడశోపచారాలు \| షోడశకన్యలు \| షోడశకర్మలు \| షోడశ సంస్కారాలు \| షోడశ మహారాజులు \| షోడశదానాలు \| షోడశయాజకులు
అష్టాదశ :	అష్టాదశపురాణాలు \| అష్టాదశవర్ణనలు \| అష్టాదశవిద్యలు \| అష్టాదశ ఉపపురాణాలు \| అష్టాదశ శక్తిపీఠాలు\| అష్టాదశసిద్ధులు